Zengin Ülkeler Kayıp ve Zarar Fonunda Son Tarihi Kaçırdı

Gelişmiş ülkeler, yeni kayıp ve zarar fonunun yönetim kurulundaki temsilcilerini kararlaştırılan tarihe kadar seçemedi. Bu durum, iklim mağdurlarına para ulaştırılmasını geciktirebilir.

COP28’de hükümetler BM’nin iklim değişikliği kolundan fonun yeni yönetim kurulu için en geç 31 Ocak 2024 tarihine kadar bir toplantı düzenlemesini talep etti. Gelişmekte olan ülkelerin farklı bölgesel grupları 14 temsilciden 13’ünü seçti. Temsilcilerin sadece ikisi kadın.

Ancak gelişmiş ülkeler kendi adaylarından hiçbirini seçmedi ve BM İklim Değişikliği sözcüsü, tüm adaylar duyurulana kadar kurulu toplayamayacaklarını söyledi.

Fiji iklim elçisi Daniel Lund, “Tartışmamız gereken çok şey olduğu göz önüne alındığında, zaman kaybettiğimize dair bazı endişeler var” dedi.

İsveç’in iklim elçisi Mattias Frumerie ise, grubun hâlâ daha koltuk dağılımı üzerinde çalıştığını söylerken, kurulda yer almak için ciddi bir ilgi olduğunu da ekledi.

Süreç hakkında bilgi sahibi bir kaynak, iki büyük bloğun (Avrupa Birliği ve Şemsiye Grubu-(Umbrella Group) her birinin kaç sandalyeye sahip olmalı sorusu etrafında tartıştığını belirtti.

Kaynak, AB’nin, koltuk sayısının fona bağışlanan miktarla ilişkilendirilmesi gerektiğini savunduğunu iddia etti. Avrupa Komisyonu sözcüsü ise yorum yapmaktan kaçındı.

AB fona 447 milyon dolar taahhütte bulunurken, ABD, Japonya ve İngiltere gibi büyük ekonomileri içeren Şemsiye Grubu yalnızca 115 milyon dolar taahhüt etti.

Gelişmiş ülkelerin yanı sıra; Afrika, Asya-Pasifik, gelişmekte olan küçük ada devletleri ve en az gelişmiş ülkeler gruplandırmasının dışında kalan gelişmekte olan ülkelerin de adayları çıkmadı. Bu grup esas olarak Ermenistan gibi eski Sovyet ülkelerinden oluşuyor.

Kurul oluşturulduktan sonra, Dünya Bankası’nın fona ev sahipliği yapacağı şart ve koşulları müzakere edecek. Gelişmekte olan ülkeler Dünya Bankası’nın rolünü sınırlamaya çalıştığından bu durum muhtemelen tartışmalı olacak. Bu konudaki bir kararın 2025 Ağustos ayına kadar alınması gerekiyor.

Daha sonra ev sahipliği anlaşmasını imzalamak için bir yönetim kurulu toplantısı yapılması gerekecek. Ardından hükümetlerin fonu destekleme taahhütleri imzalanmış anlaşmalara dönüştürülecek ve fonun banka hesabına gönderilecek.

Fon ancak o zaman gelişmekte olan ülkelerdeki iklim felaketi mağdurlarına yardım etmek için para dağıtmaya başlayabilecek.