Yüzyıl Davası: İklim için Tarihi Zafere Doğru Bir Adım Daha

Paris İdare Mahkemesi kamuoyu raportörü Amélie Fort-Besnard, Yüzyıl Davası (Case of the Century) duruşmasında “Fransa iklim hedefine uymamakla hatalı ve bundan devlet sorumlu tutulmalı” dedi.

Aralık 2018’de Notre Affaire à Tous, Nicolas Hulot Vakfı, Greenpeace Fransa ve Oxfam Fransa tarafından başlatılan ve devletin iklim eylemsizliğine karşı açılan benzeri görülmemiş dava tarihi bir zaferle sonuçlanabilir. Mahkeme kısa bir süre içerisinde kararı açıklayacak.

Yüzyıl Davasına taraf olan kuruluşlar tarafından yapılan açıklamada şu görüşlere yer verildi: “Mahkeme kamuoyu raportörünün sonuçlarını takip ederse, Fransa’nın yetersiz eylemi nedeniyle iklim değişikliğindeki sorumluluğu kabul edilecek. Bu, Fransız hukukunda tarihi bir adım ve herkesin iklim değişikliğinin sonuçlarından korunması adına önemli bir zafer olacak. Böylece iklim değişikliği mağdurları, haklarını savunmak ve tazminat almak için bu içtihatlara güvenebilecek. Sonuç olarak, Devlet nihayet küresel ısınmayı 1,5 derece ile sınırlandırmak için gerekli önlemleri uygulamak adına yüksek baskı altında olacak.”

Kamuoyu raportörü, Fransa’nın seragazı emisyonlarını azaltma taahhütlerine uymak için gerekli tüm önlemleri almadığı için devletin kusurlu olduğunu ve dolayısıyla sorumluluğunu üstlenmesi gerektiğini düşünüyor. Fost-Besnard, devletin kendisinin mevcut iklim yörüngesini, iklim açısından ulusal hedeflerine ve uluslararası taahhütlerine saygı duymasına izin verecek şekilde sunduğunu belirtiyor. Kamuoyu raportörü, mahkemeye, devletin neden olduğu ahlaki önyargı için STK’lara sembolik bir meblağ olarak 1 euro tazminat ödemesini tavsiye etti.

Yüzyıl Davası ayrıca mahkemenin, devlete, taahhütlerini yerine getirmesi için iklimle ilgili ek önlemler almasını talep ediyor. Bu noktada, kamuoyu raportörü henüz bir mahkeme kararı açıklamadı.Ancak STK’ların ve devletin, devletin iklim değişikliği konusundaki eyleminin gerçekliğini tartışmasına izin vermek adına, mahkemenin kararını daha sonraya saklamasını tavsiye ediyor.

Son olarak, kamuoyu raportörü, mahkemenin ekolojik sakıncayı idare mahkemelerinde tanıması gerektiğini öne sürerken, şimdiye kadar sadece adli mahkemeler ekolojik sakıncayı kullandı. İdari mahkemelerde ekolojik sakıncanın tanınması, çevre hukuku açısından önemli bir ilerlemeye işaret edebilir. Böyle bir karar, doğanın hukuka daha çerçeveli bir şekilde dahil edilmesine de izin verebilir. Kamuoyu raportörü, özel bir şahsa benzer şekilde, bir kamu kurumunun çevreye doğrudan zarar vermekten sorumlu tutulabileceğine dikkat çekti. Son olarak, iklim değişikliğinin böyle bir hasara neden olduğunu ve kısmen de devletin sorumlu olduğunu öne sürdü.

Devletin iklim krizini ele alma konusundaki yetersizliği ana hatları ile çizildi ve kanıtlandı. Önümüzdeki Mart ayında Parlamento’da tartışılacak olan Vatandaş İklimi Sözleşmesi’nden türetilen yasa tasarısı, devletin de kabul ettiği gibi, iklim hedeflerini gerçekleştirmek için yeterli değil.