Yoksul Ülkeler İklim Etkileri İçin Daha Fazla Mali Destek Bekliyor

Dünyanın en yoksul ülkeleri, iklim değişikliğine uyum sağlamalarına ve sel, tayfun ve kuraklık gibi felaketlerden kurtulmalarına yardımcı olması için zengin ülkeler daha fazla mali yardım sağlama çağrısında bulundu.

Çarşamba günü Thimphu zirvesinde, en az gelişmiş ülkeler (LDC) grubunun üyeleri iklim krizi mücadelesinde nasıl liderlik göstermeye çalıştıklarını açıkladılar, ancak planlarını eyleme geçirmek için desteğe ihtiyaç duyuyorlar.

Zirveden bir gün önce BM’ye yaptığı ulusal bir sunumda Nepal, yenilenebilir enerji, elektrikli ulaşım ve ağaçlandırmaya yatırım yaparak 2050 itibariyle net sıfır emisyon elde etmeyi hedeflediğini duyurdu. Adaptasyon, iklim değişikliğine karşı savunmasızlığı nedeniyle ülke için “sürekli bir gereklilik” olacak.

Dünyada kişi başına en düşük karbon emisyonuna sahip olan ülke, iklim değişikliğinin etkilerine karşı ise oldukça savunmasız. Nepal’deki Himalaya buzulları, yüzyılın başından beri her yıl neredeyse yarım metre buz kaybediyor ve seller ve toprak kaymaları yaygın olarak yaşanıyor. 2030 itibariyle ülke, 753 belediyesinin tamamında uyum planlarına sahip olmasını hedefliyor.

Ülkenin Orman ve Çevre Bakanı Shakti Bahadur Basnet, bu hedeflere ulaşmanın uluslararası iklim finansmanına bağlı olduğunu söyledi. “İklim finansmanının ölçeği, en savunmasız olanların ihtiyaçlarını karşılamak için büyümelidir” dedi.

Bu çağrı, Paris Anlaşması’nın beşinci yıldönümü sebebiyle yarın 70’ten fazla devlet başkanının katılacağı sanal bir iklim zirvesinden önce geldi. Pek çok liderin iyileştirilmiş karbon azaltım hedeflerini duyurması beklenirken, yeni finansman yardımı konusunda çok az işaret var.

2009’da zengin ülkeler, iklim değişikliğinin etkileriyle mücadelede yoksul ülkeleri desteklemek için 2020 yılına kadar BM iklim görüşmelerinde yılda 100 milyar doları seferber etmeye karar vermişlerdi. Ancak hâlâ bir finansman açığı var.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’ne göre, gelişmekte olan ülkelere sağlanan iklim finansmanı 2018’de %11 artışla 78,9 milyar dolara yükseldi.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres Thimphu zirvesinde “İklim finansmanı taahhütlerini yerine getirmek için gelişmiş ülkelere ihtiyacımız var. Bu, 10 yıllık hedef, azaltım ve uyum için yılda 100 milyar doları seferber etme hedefini içeriyor. Ancak henüz orada değiliz” dedi.

Guterres, bağış sağlayan hükümetleri ve kalkınma bankalarını gelecek yıl gerçekleşecek COP26’dan önce iklim finansmanlarının en az %50’sini uyum ve dayanıklılığa yönlendirmeyi taahhüt etmeye çağırdı. “Şimdiye kadar adaptasyon, iklim finansmanının sadece %20’sini temsil etti ve 2017-2018’de ortalama olarak yalnızca 30 milyar dolara ulaştı” dedi.

İngiltere İş, Enerji ve Sanayi Stratejisi Bakanı Alok Sharma zirvede “100 milyar dolarlık iklim finansmanı hedefine tamamen bağlı olduğunu” söyledi. COP26 Başkanı Sharma finansmanı “çok daha erişilebilir hale getirmeyi ve yerel olarak yönetilen adaptasyonu desteklemeyi” hedeflediğini de sözlerine ekledi.

COVID krizinin yarattığı ekonomik yıkıma rağmen, en yoksul ülkelerden 38’i bu 10 yıl için yeni veya iyileştirilmiş iklim planları sunmaya hazırlanıyor veya çoktan hazırladı. Birçoğu adaptasyona güçlü bir vurgu yapıyor.

Ruanda, yeni planını Mayıs ayında BM’ye sunan Afrika’daki ilk ülke oldu. Ruanda, yedi sektörde uyum önlemleri için 5,3 milyar dolar dahil olmak üzere hedeflerine ulaşmak için yaklaşık 11 milyar dolara ihtiyaç duyacağını söyledi.

Adını, LDC grubuna başkanlık eden Butan’ın başkentinden alan Thimphu zirvesinde, yoksul ülkeler ayrıca iklim felaketlerinden kurtulmalarına yardımcı olmak için daha fazla zarar ve kayıp finansmanı çağrısında bulundu. BM’ye göre, son 20 yılda iklim felaketlerinde yaşanan “sersemletici” artış 2,97 trilyon dolarlık küresel kayıplara yol açtı.