Yeni bir analiz, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ile birlikte enerji dönüşümünün hızlandığını, küresel gaz talebinin ise ilk kez durağanlaştığını ortaya koyuyor.
Zero Carbon Analytics tarafından yayımlanan yeni analiz, Rusya’nın farkında olmadan enerji dönüşümünü hızlandırarak, dünyanın en büyük ekonomilerinden bazılarını fosil yakıtlara olan bağımlılıklarını düşük maliyetli yenilenebilir enerji kaynakları lehine azaltmaya teşvik ettiğini ortaya koyuyor.
Analiz, AB’nin Rusya’dan ithal ettiği gazın yaklaşık %75’ini şimdiden ikame ettiğini, küresel gaz talebinin ise ilk kez durağanlaştığını gösteriyor. Talebin 10 yılın sonunda zirveye ulaşacağı tahmin ediliyor.
AB’de gaz talebi 2022’nin ilk 9 ayında %10 düştü ve AB’nin uzun vadeli iklim taahhütlerini yerine getirmesi halinde 2030 yılına kadar %43 oranında düşmesi bekleniyor.
Transition Zero’ya göre, gaza kıyasla yenilenebilir enerji ve depolama sistemlerinin sunduğu maliyet tasarrufunun Rusya’nın işgali sırasında iki katına çıktığı düşünüldüğünde, yenilenebilir enerjinin son derece hızlı bir şekilde kullanılmaya başlanması şaşırtıcı değil. Dünya önümüzdeki beş yıl içinde son 20 yıldaki kadar yenilenebilir enerji üretecek; yani 2025 yılına kadar elektrik üretimindeki artışın %88’i yenilenebilir enerjiden karşılanacak, fosil yakıtlar için ise bu oran sadece %1’de kalacak.
Enerji krizinden en çok etkilenen yerlerde, yenilenebilir enerji payının daha yüksek olduğu bölgelerde enerji fiyatları daha düşük oldu.
Fosil yakıtların terk edilmesi yönündeki açık argümanlara rağmen, bazı hükümetler halen daha fazla gaz altyapısı inşa ediyor. IEEFA’nın Küresel LNG Görünümü’ne göre, 2025-27 yıllarında devreye girecek olan yeni LNG projeleri dalgası, iklim hedeflerini raydan çıkaracak ve varlıkların ömürlerinin bitiminden çok önce karaya oturmasına yol açacak bir arz-talep uyumsuzluğunu tetikleyecek.
Uluslararası Enerji Ajansı Başkanı Dr. Fatih Birol, Ukrayna’yı işgalinden önce Rusya’nın, küresel piyasalara petrol ve doğalgaz ihraç eden dünyanın açık ara en büyük ülkesi olduğunu hatırlatırken, “O zamandan bu yana bu konumunu ciddi şekilde kaybetti. Rusya’nın Avrupa’ya boru hattıyla gönderdiği doğalgaz akışı sadece bir yıl içinde %80 oranında düştü. Küresel piyasalara petrol ihracatı şu ana kadar sadece biraz düştü; ancak bunun çoğu, gelişmiş ekonomilerde giderek daha az alıcıyla, büyük indirimlerle satılıyor. Aynı zamanda, hükümetler krizin ortasında enerji güvenliklerini güçlendirmeye çalıştıkça Rus fosil yakıtlarına daha temiz alternatifler hızla artıyor. Dünya çapında eklenen yenilenebilir enerji kapasitesi 2022 yılında yaklaşık dörtte bir oranında arttı. Küresel elektrikli otomobil satışları %60’a yakın bir sıçrama gösterdi, enerji verimliliği yatırımları ve ısı pompası kurulumları arttı” dedi.
Birol, hükümetler bu eşi benzeri görülmemiş ve karmaşık enerji krizine verdikleri yanıtları takdir ederken, daha fazlasını beklediğini söyledi: “Benim umudum ve beklentim, şimdi durmamaları. Bunun yerine, temiz enerji geçişlerini daha da hızlandırmalılar. Bu sadece emisyonları azaltmak için değil, aynı zamanda krizin bize daha hızlı geçişlerin enerji güvenliğini artırdığını, istihdam yarattığını ve endüstriyel büyümeyi teşvik ettiğini göstermesi açısından da önemli.”
