Kömür istihdamı hakkında gerçekçi olmayan iddialar Güneydoğu Avrupa’daki kömür madeni topluluklarını yanıltıyor, sürdürülebilir enerjiye adil bir geçişi de yavaşlatıyor. Bankwatch’ın geçtiğimiz hafta yayımladığı yeni rapora göre Güneydoğu Avrupa’da kömür istihdamına dair sözler gerçekleşmekten çok uzak.
Güneydoğu Avrupa’da yapılması planlanan kömürlü termik santrallardaki istihdam vaadini inceleyen Bankwatch’ın yeni raporuna göre Güneydoğu Avrupa’da kömür istihdamına dair verilen sözler yanıltıcı. Yapılması planlanan termik santralların, var olanlarla birlikte yaklaşık 30 bin kişiye istihdam sağlayacağının iddia edilmesine rağmen, rapora göre, bu bilginin aksine 5 bin kişilik istihdam ortadan kalkacak.
Aralarında Bosna Hersek, Bulgaristan, Yunanistan, Kosova, Makedonya, Karadağ, Romanya ve Sırbistan’ın bulunduğu sekiz Güneydoğu Avrupa ülkesinin incelendiği analizde, kömür endüstrisinin yeni kömürlü termik santral kurabilmek ve eskilerinin yaşam sürelerinin uzatılabilmesi için 10 binlerce yeni iş gücü yaratılacağına dair iddiaların abartılı olduğu belirtiliyor.
Bankwatch çalışmasına göre, kömür endüstrisi tarafından öne sürülen 10.030 kişilik istihdamın korunacağı ve 17.600 yeni istihdam yaratılacağı bilgisinin aksine, 5170 kişilik istihdamın yok olacağı tahmin ediliyor. İstihdam rakamlarındaki bu düşüşün nedenleri; Avrupa Birliği iş gücü üretkenliğine uyum, teknoloji değişimi, linyit-taş kömürü madenciliği/ithalatındaki farklılaşma ve santralların elektrik piyasasında rekabetini artırma olarak özetlenebilir.
Analizde örnek olarak verilen güç santrallarından biri olan 500 MW’lık “Kosova e Re” kömürlü termik santralında iddia edilen istihdam sayıları ve gerçekler arasındaki büyük bir uçurum göze çarpıyor. Temsilcilerin santrala dair basın açıklamaları, inşaat aşamasında 10 bin, işletme sırasında ise 500 yeni iş gücünün yaratılacağı yönündeyken; Bankwatch analizi, inşaat aşamasında 1200 işçiden, işletme aşamasında ise 190 işçiden fazlasının görevlendirilemeyeceğini ortaya koyuyor; bu çalışanların çoğunun da yurt dışından getirilecek uzmanlar olduğunun altı çiziliyor.
Ayrıca analize göre, gerekenden çok işçinin çalıştığı bölgedeki kömür madenlerinin işçi sayılarında yeni santralın yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın ciddi bir düşüş yaşanacağı öngörülüyor.
Bankwatch Enerji Koordinatörü ve analizin yazarlarından Ioana Ciuta, kömür endüstrisiyle ayakta kalabilecekmiş gibi davranan bölgedeki hükümetlerin insanları yanılttığını söylüyor ve “Endüstri ölüyor ve istihdam için verilen sözler, işçileri ve toplulukları yanlış yönlendiriyor. Buna karşın sadece Avrupa Birliği’ndeki yenilenebilir enerji pazarında istihdam 1,5 milyona ulaştı ve büyümeye devam ediyor. Hükümetler kömürü korumaya harcadıkları çabayı yenilenebilir enerji için sarf ederlerse, insanlar için daha iyi alternatifler ortaya çıkabilir” diyor.
Bankwatch Araştırma Koordinatörü ve analizin yazarlarından Pippa Gallop da konu ile ilgili şunları söylüyor: “Kömür dönemi artık sona yaklaşırken Güneydoğu Avrupa bu eğilime duyarsız kalıyor. Hükümetlerin ölmekte olan bir işkolunu desteklemek için bu bölgelerde harcadıkları kaynakların -özellikle birçok madenin yıllardır işçileri işten çıkardığı göz önüne alındığında- kömürden uzak bir dönüşüme yatırım için kullanılması gerekiyor”.
