Yeni Rapor: Bazı AB Ülkeleri Kömürden Vazgeçmiyor, Enerji Dönüşümü Fonundan Pay Alıyor

CAN (İklim Eylem Ağı) Avrupa ve Sandbag tarafından yayımlanan yeni bir rapor, Üye Devletlerin AB enerji dönüşümü desteği aldığını ancak kömürden vazgeçme taahhüdünde bulunmadıklarını ortaya koyuyor.

Yayımlanan yeni bir rapora göre elektrik üretimi için hâlâ kömür kullanan 21 AB ülkesinin taslak Ulusal Enerji ve İklim Planları (National Energy and Climate Plans-NECP), yalnızca 8 ülkenin 2030 yılına kadar kömürden aşamalı olarak vazgeçmeye kararlı olduğunu gösteriyor. Bununla birlikte, kömürden vazgeçme planları olmayan ülkeler, enerji dönüşümünü desteklemeye yönelik çeşitli AB programlarından yararlanıyor. CAN (İklim Eylem Ağı) Avrupa ve Sandbag tarafından hazırlanan “Just transition or just talk?” adlı rapor ülkelerin yine de daha fazla enerji dönüşümü fonu istediğini ortaya koyuyor.

Raporda her üye devletin, Birliğin 2030 iklim ve enerji hedeflerine ulaşmak için gösterdikleri çabayı paylaştıkları ve AB’nin Yönetişim Yönetmeliği’nin kilit aracı olan taslak NECP’lerdeki kömür görünümü inceleniyor. Avrupa Komisyonu, NECP’lerin bu yılın sonuna kadar sonuçlandırılmasından önce Haziran ayında tavsiyelerde bulunacak. Bu, ülkelerin planlarını iyileştirme zamanının geldiği anlamına geliyor.

Paris Anlaşması çerçevesinde verilen taahhütleri yerine getirmek için AB’nin 2030 yılına kadar kömürden vazgeçmesi gerekiyor. Raporda, taslak NECP’lere göre, AB’de 2030’da 60 GW kurulu kömür kapasitesinin mevcut olacağı, mevcut seviyelere kıyasla sadece %58’lik bir düşüş olacağı açıklandı (143 GW). Çalışmada, Üye Devletler (elektrik üretimi için kömür kullanmayan 7 Üye Devlet hariç), taahhütlerine ve kömürden aşamalı olarak vazgeçme planlarının belirginliğine göre sıralanıyor.

Buna göre;

-11 Üye Devlet kömürden 2030 yılına kadar vazgeçmeyi planlamıyor.

-8 Üye Devlet NECP döneminde (2021-2030) kömürden vazgeçme konusunda net bir taahhütte bulunuyor.

-2 Üye Devlet kömürden vazgeçecek, ancak NECP’lerinde açıkça belirtilen bir hedef olarak değil.

2030’da kömür kullanmaya en fazla istekli ve bu nedenle sıralamada en düşük puanı alan ülkeler çalışmaya göre şu şekilde sıralanıyor: Polonya, Almanya, Romanya, Bulgaristan, Yunanistan ve Çekya.

Kömür kullanmaktan vazgeçmek ile ilgili hiç plan yapmamış veya çok az bir geçiş isteği olan ülkeler, AB Komisyonu’nun özellikle kömür bölgelerinde kömürden uzaklaşırken bu bölgelere yardım etmeyi amaçlayan “Coal Regions in Transition Platform” (Geçiş Platformunda Kömür Bölgeleri) de dahil olmak üzere çeşitli AB enerji geçişi destek programlarından yararlanıyorlar.

Sandbag’ta enerji ve politika analisti Charles Moore rapor ile ilgili yaptığı açıklamada, “Kömür bağımlısı Üye Devletler pastadan kendilerine düşen payı almak ve geçiş fonu ile birlikte bu payı yemek istiyorlar. Avrupa Komisyonu bu üye ülkelere ancak kömürden uzaklaşmak için gerçekçi planlar ortaya koymaları halinde destek vermeye devam edebilir.” diyor.

Moore Avrupa kömür filosunun yetersiz, yaşlı ve kirli olduğunu söyleyerek “Güvenilir bir NECP, kömür için bir plan gerektiriyor. Üye devletler, NECP’lerini geliştirme sürecini 2050 yılına kadar net sıfır ekonomiye ulaşma yolunda ayrıntılı bir yol göstermek için fırsat olarak kullanmalı. Kömürden 2030 yılına kadar vazgeçmek bu yoldaki ilk adım.” diyor.