Yeni Çalışma: Büyük Set Resifi 2 Derecelik Isınmada Sık Sık Aşırı Ağarmaya Maruz Kalacak

Çalışma, küresel ısınma 1.5 derecede tutulsa bile, ağarmanın 10 yılda üç defadan fazla gerçekleşeceğini tahmin ediyor.

Yeni bir araştırmaya göre, küresel ısınma 2 derecenin hemen altında tutulursa, Büyük Set Resifi’nin bazı kısımları, bu yüzyılın ortasına kadar, her 10 yılda beş kez aşırı düzeyde ağarma ile karşı karşıya kalacak.

Çalışmanın tahminince, ısınmanın 1.5 derecede tutulduğu en iddialı senaryoda bile, mercanları öldürecek düzeyde güçlü ağarma, 10 yılda üç defadan fazla resifin herhangi bir bölgesinde gerçekleşebilecek.

Küresel ısınmanın 2 derecenin üzerine çıkmasına izin vermek, benzerine rastlanmamış düzeyde ısı stresi getirecek.

Araştırmanın yazarlarından Prof Peter Mumby, “Bunun nasıl görüneceğini hayal etmek zor” dedi.

Bilim insanları, güncel iklim modellerini kullanarak, farklı alanlarda ne kadar ağarma meydana gelebileceğinin daha ayrıntılı bir projeksiyonunu vermek için resiflerin etrafındaki derinlik, gelgitler ve rüzgarlar hakkında ekstra bilgiler ekledi.

Araştırmanın başyazarı Jen McWhorter, 2 derecenin üzerindeki ısınmanın mercan resiflerine etkisinin “oldukça kötü” olacağını söyledi.

Ancak, Paris Anlaşması’ndaki en iddialı hedef olan sıcaklıkları 1.5 derecede tutmanın, mercanların çok daha az ısı stresine maruz kalması anlamına geldiğini söyledi.

Exeter Üniversitesi ve Queensland Üniversitesi’nde ortak bir role sahip olan McWhorter, “Daha yüksek emisyon senaryolarındaki stres, günümüz koşullarından üç ila dört kat daha fazla” dedi.

Mercan resifleri, küresel ısınmaya karşı en hassas ekosistemlerden biri olarak kabul ediliyor. Mercanlar ortalamadan daha sıcak suda çok uzun süre kalırlarsa, renklerinin ve besin maddelerinin çoğunu sağlayan algleri kaybederek beyaz bir iskelet görünümüne bürünürler.

Su sıcaklıkları çok şiddetli değilse, mercanlar ağarmadan kurtulabilir. Daha yüksek sıcaklıklar veya uzun süreli maruz kalma nihayetinde mercan ölümü ile sonuçlanır.

Queensland kıyılarındaki Büyük Set Resifi, 1998, 2002, 2016, 2017 ve 2020’de beş kez kitlesel boyutta ve  salgın biçiminde mercan ağarma olayı yaşadı.

Çalışmanın ortak yazarlarından Queensland Üniversitesi’nden Prof Peter Mumby, bulguların “bir yüzleşme” olduğunu söyledi.

“Çalışma, bize en iyimser senaryolarda bile, her üç yılda bir, bir yerde hâlâ bir ağarma olayına rastlayabileceğimizi söylüyor.”

Global Change Biology dergisinde yayımlanan çalışma, resifin tüm bölgelerinde emisyonlar arttıkça ağarma riskinin arttığını görürken, orta ve güney bölgelerinin biraz daha kötü olacağını ortaya koydu.

Mumby, bilim insanlarının, günümüzde farklı mercan türlerinin daha yüksek sıcaklığa doğal olarak uyum sağlayıp sağlayamayacağını ve sağlayabilirlerse nasıl olacağını anlamak için araştırma yapmakla meşgul olduklarını söyledi.

Çalışma, küresel ısınmanın 2 derecenin altında veya 1.5 derecede sınırlandırılması durumunda, mercan ağarma sıklığının 2060 yılından hemen önce zirveye ulaşacağını ve ardından hafifçe düşeceğini modelliyor.

Mumby, 1.5 derecelik küresel ısınmaya mercan resiflerinin “dayanabileceğini” düşündüğünü, ancak mercan çeşitliliğinin bugün görülen seviyelerde olmayacağını söyledi.

Bu ayın başlarında yapılan bir araştırmada, Büyük Set Resifi’nde, bireysel olarak resiflerin %98’inden fazlasının, 1998’den bu yana en az bir kez ağarma yaşadığı bulundu.