Yuvam Dünya Derneği’nin yeni bir çalışmasına göre, Türkiye’deki kadınlar iklim kriziyle bağlantılı olarak sağlık problemi yaşama, susuzluk çekme ve olağanüstü hava olaylarından zarar görme konusunda erkeklere kıyasla daha fazla kaygılı.
Yuvam Dünya Derneği Türkiye’de İklim Krizi Algı Araştırması’nın 2024 yılı sonuçları açıklandı. KONDA Araştırma ve Danışmanlık iş birliğiyle, Innovance desteği ile gerçekleştirilen iklim krizi algısı araştırması toplumun iklim değişikliğine dair bilgi seviyesine, görüşlerine ve davranışlarına yönelik hazırlandı. Araştırma kapsamında iklim değişikliğiyle mücadele konusunda toplumun halihazırdaki durumu iklim değişikliği algısı, kırılganlık, sağlık, kadınlar, gençler, eko-anksiyete, iklim değişikliğinin sonuçları, gelecek algısı, doğayla ilişki ve pratikler konu başlıkları altında değerlendirildi.
Yuvam Dünya tarafından Mart 2024’te gerçekleştirilen araştırma ve Haziran 2024’te sonuçlanan rapora göre iklim krizi ile en çok ilişkilendirilen öncelikli iki konu sırasıyla %74 ile hava kirliliği, %60 ile orman yangını, sel, kuraklık gibi afetler olurken; olağandışı mevsim olaylarının çoğaldığını söyleyenlerin oranı ise %56.
Hava kirliliği ve iklim krizinin arasında bir sebep sonuç ilişkisi olmaması; kömür, petrol, doğalgaz gibi fosil yakıtların yakılması sebebiyle sadece kaynaklarının aynı olmasından dolayı iklim krizinin en fazla hava kirliliği ile ilişkilendirilmesi dikkat çekici bir bulgu olarak nitelendiriliyor.
İklim Krizi ile En Çok İlişkilendirilen Sorun Solunum Yolu ve Kalp Damar Hastalıkları
Bu yıl üçüncüsü gerçekleştirilen araştırmaya göre toplumun yakın zamanda karşı karşıya geleceği durumlar; sağlık problemleri yaşamak, ikincisi ise orman yangını, sel, kuraklık gibi afetlerden maddi manevi zarar görmek. Bu kaygıya sahip olanların oranı yıldan yıla artıyor. İklim krizi ile en çok ilişkilendirilen sorunlarda solunum yolu ve kalp damar hastalıklarının artması öne çıkıyor. Toplumun yarısı bu sağlık problemini iklim krizi ile ilişkilendiriyor. Belli sağlık sorunlarını iklim krizi ile ilişkilendirenlerin oranı ise kırsaldan metropole gittikçe artıyor. Yaş artıkça sağlık problemi yaşama ihtimalini dile getirenlerin oranı artış gösterirken kadınların sağlık problemi yaşama, susuzluk çekme ve olağanüstü hava olaylarından zarar görme konusunda erkeklere kıyasla daha fazla kaygılı oldukları görülüyor.
Yuvam Dünya Türkiye İklim Krizi Algısı Araştırması, bu yılki raporunda iklim değişikliğine karşı duyguları ele alarak doğayla bağ kurma ve eko-anksiyete konularını da ele aldı. Bulgulara göre her üç kişiden ikisi kendisini doğayla iç içe ve doğanın bir parçası olarak görüyor. Yaş artıkça ve kırsala gidildikçe doğayla iç içe hissetme hali paralellik gösteriyor. Tüm yaş kümeleri arasında kendisini doğaya en fazla yakın gören grup 51 yaş ve üzeri insanlar. İklim krizi konusunda en fazla öne çıkan duygu endişe olurken, endişe ve sorumluluk seviyesi artıkça başkalarına kıyasla daha zor uyum sağlayacağını söyleme eğilimi de artıyor. Karşılaşılan afetlere uyum sağlamakta zorlanacağını söyleyenlerin endişe seviyeleri, kolay uyum sağlarım diyenlere kıyasla daha yüksek.
Yuvam Dünya Türkiye İklim Krizi Algısı Araştırması, KONDA Araştırma tarafından Türkiye’nin 77 ilinde 1580 farklı mahalle veya köyünde yaşayan 3178 kişiyle KONDA Aracılı Paneli üzerinden telefon görüşmesi şeklinde gerçekleştirildi. Raporda ele alınan konular farklı demografik kümeler üzerinden analiz edilirken bazı bulgular yıldan yıla değişimlere göre de incelendi. Araştırma kapsamında görüşüne yer verilen kişilerin %5,7’si 15-17 yaş aralığında iken, %30,5’i 18-33 yaş aralığında, %31,5’i 34-50 yaş ve %32,2’si 51 yaş üzeri kişilerden oluşuyor.
“İklim Krizi bir Sağlık Krizidir”
Yuvam Dünya Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Kıvılcım Pınar Kocabıyık, araştırma kapsamında şu yorumlarda bulundu: “Geçtiğimiz yıllardaki araştırmaların sonuçlarına benzer şekilde, toplumun iklim krizi konusunda genel olarak düşünüldüğünün aksine oldukça ilgili ve endişeli olduğunu söyleyebiliriz. Araştırmamız sayesinde Yuvam Dünya Derneği olarak, ‘İklim krizi bir sağlık krizidir’ diyerek yola çıktığımız ve bir süredir üzerinde ciddi bir çalışma yürüttüğümüz İklim Kliniği projemizin ne kadar isabetli olduğunu da görmüş olduk. Araştırma, toplumun iklim kriziyle bağlantılı olarak yakın zamanda başına gelme ihtimalinin en fazla gördüğü olay ise sağlık problemleri yaşamak olduğunu ortaya koyuyor. Tüm verilerden çıkaracağımız sonuçlardan biri ise, insanların iklim krizine karşı harekete geçmeleri için daha fazla pratik olanak ve fırsat yaratılması gerektiği. Devlet, yerel yönetimler, özel sektör veya sivil toplum, insanların önüne somut ve pratik olarak yapabilecekleri çözüm alanları koyduklarında çok daha etkili olacağı görülüyor. Diğer önemli bir çıkarım ise, eğitimin ve farkındalık çalışmalarının, konuya olan ciddiyeti ve daha da ötesi, harekete geçme eğilimini çok daha güçlendireceği.”
KONDA Araştırma ve Danışmanlık Genel Müdürü Aydın Erdem de araştırmaya dair: “Geçmiş araştırmalarda da görüldüğü gibi toplumun algısına dair hangi konu irdelenirse irdelensin çok katmanlı ve devinim halinde olan bir organizma ile karşılaştıklarını söylerken şöyle devam etti: “Demografik özelliklerine göre farklı toplum kümelerinin iklim krizine bakışı ve tanımlamaları da farklılaşıyor. Aslında tüm kümeler kendi ihtiyaç ve talepleri, kırılganlıkları, avantaj veya dezavantajları üzerinden deneyimlerine göre tutum sergiliyorlar. Araştırmanın bir seri halinde yapılması karmaşık gözüken bu yapıyı zaman içinde anlamlandırmak için önem taşıyor.”
