2.000 küresel çalışmayı kapsamlı bir şekilde sentezleyen yeni bir araştırmaya göre, insan faaliyetleri biyolojik çeşitlilik üzerinde benzeri görülmemiş etkilere yol açıyor.
İsviçre Federal Su Bilimi ve Teknolojisi Enstitüsü (Eawag) ve Zürih Üniversitesi’nden araştırmacıların yaptığı kapsamlı küresel analiz, insanların Dünya üzerinde yarattığı yıkıcı etki konusunda şüphe bırakmıyor. Nature dergisinde yayımlanan makaleye göre, tüm kıtalarda yaklaşık 100 bin sahayı kapsayan araştırma, insan faaliyetlerinin “biyolojik çeşitlilik üzerinde benzeri görülmemiş etkilere” yol açtığını buldu.
Zürih Üniversitesi’nde su ekolojisi profesörü ve Eawag’ın başkanı Florian Altermatt, “Bu, dünya çapında şimdiye kadar gerçekleştirilen, biyolojik çeşitlilik üzerindeki insan etkilerinin en büyük sentezlerinden biri” dedi.
Ekip, mikroplar, mantarlar, bitkiler, omurgasızlar, balıklar, kuşlar ve memeliler de dahil olmak üzere tüm organizma gruplarının yanı sıra karasal, tatlı su ve deniz yaşam alanlarını inceledi.
Araştırmacılar, insan baskısının türlerin yaşam alanlarının yapısını belirgin şekilde değiştirdiğini ve yerel çeşitliliği azalttığını buldu. Ortalama olarak, insan etkisindeki alanlardaki tür sayısı, insan etkisi olmayan alanlara göre yaklaşık %20 daha azdı.
Makaleye göre özellikle sürüngenler, amfibiler ve memelilerde ciddi kayıplar kaydedildi. Bu türlerin popülasyonları çoğu zaman omurgasız hayvanlardan daha küçük, bu da soylarının tükenme olasılığını artırıyor.
Analizde, azalmanın beş nedeni ele alındı: Habitat değişikliği, kaynakların doğrudan sömürülmesi (avlanma veya balıkçılık gibi), iklim değişikliği, istilacı türler ve kirlilik.
Altermatt araştırma grubunda baş yazar ve doktora sonrası araştırmacı olan François Keck şunları söyledi: “Bulgularımız, beş faktörün de dünya çapında, tüm organizma gruplarında ve tüm ekosistemlerde biyolojik çeşitlilik üzerinde güçlü bir etkiye sahip olduğunu gösteriyor.”
Tarımın neden olduğu kirlilik ve habitat değişiklikleri, biyolojik çeşitlilik üzerinde özellikle olumsuz etkilere sahip. Yoğun tarım, özellikle de tarla tarımı, biyolojik çeşitliliğin azalmasına neden olan ancak aynı zamanda türlerin bileşimini değiştiren büyük miktarda pestisit ve gübre içeriyor. İklim değişikliğinin türleri nasıl etkilediği sorusunun cevabı ise henüz tam olarak verilemiyor.
Araştırmacılar, insan müdahalesinin genel etkisinin olumsuz olmasına rağmen bazı belirsizliklerin varlığını sürdürdüğünü, örneğin insanın yaban hayatı üzerindeki etkisinin konuma göre farklılaştığını söyledi.
Bu makaleden önce, gezegenin her yerinde ve tüm organizma gruplarında insanın etkisini inceleyen bu kadar çok sayıda biyoçeşitlilik araştırma çalışmasının bulgularını birleştirme girişimi olmamıştı; çalışmaların çoğu tek bir lokasyona veya belirli bir insan etkisini ele alıyordu.
Keck şunları söyledi: “Azalan sadece türlerin sayısı değil. İnsan baskısı aynı zamanda tür topluluklarının yapısını da değiştiriyor.” Örneğin dağlık alanlarda, özel bitkilerin yerini genellikle daha düşük rakımlarda yetişen bitkiler alıyor. Bu süreç, yüksek rakımlı bitkilerin gidecek başka yeri olmadığı için “yok oluş asansörü” olarak biliniyor.
Araştırmayı kaleme alan araştırmacılar, makalenin, gelecekteki koruma stratejilerinin geliştirilmesi ve değerlendirilmesi için “önemli bir ölçüt” sağlaması gerektiğini söylediler.
