Yatırımcılara “Yeşil Aklama” Tuzağı

AB’nin denetim altında olan fonlar içinde “sürdürülebilir” başlığı altındakilere yönelik yatırımların beşte birinin “yeşil aklama” yapan en büyük kirletici 200 şirkete gittiği ortaya çıktı…

The Guardian ve medya ortakları tarafından ortaya çıkarılan bilgilere göre, AB tarafından düzenlenen “sürdürülebilir” fonlara ait yatırımların 18 milyar doları, adlarında etik kimliklerini öne çıkaran ve aralarında hızlı moda markaları, fosil yakıt şirketleri ve SUV üreticilerinin de bulunduğu en büyük 200 kirleticiye gitti.

2023’ün son çeyreğine ait verilerin analizi, yatırımcıların AB sürdürülebilir finans kurallarının çevresel ve sosyal bölümleri kapsamında açıklanan fonlarda 87 milyar dolardan fazla paraya sahip olduğunu ortaya koyuyor. Bu fonlar gezegeni ısıtan en büyük karbon üreticilerinden bazılarını da içeriyor. 87 milyar dolarlık yatırımın yaklaşık beşte biri, kendilerini çevre dostu terimler kullanarak pazarlayan fonlardan geliyor.

Kampanyacılar, mevcut sistemin yatırımcıların kafa karışıklığına uğramasına ve sıradan insanların bilmeden iklim krizine katkıda bulunmasına neden olduğunu tartışmaya açarak, fonlar sınıflandırılırken daha sıkı kuralların uygulanmasını talep ediyor. Finansal sektörde sürdürülebilirlik ve iklim adaleti için kampanya yapan bir sivil toplum örgütü olan Reclaim Finance adına konuşan Lara Cuvelier, “Konu sürdürülebilir finansmana geldiğinde emeklilik tasarrufu yapanlar ve toplum yanlış yönlendiriliyor” dedi.

En Kirletici 8 Sektörden 25 Kirletici Şirket

Haber sitesi Voxeurop’un The Guardian ve diğer medya ortaklarıyla işbirliği içinde yürüttüğü araştırma, AB’nin sürdürülebilir finans direktifi kapsamında tarif edilmiş fonlardan yapılan yatırımları izledi ve sonuç olarak karbon yoğunluğu anlamında en kirletici 8 sektör içindeki en büyük 25 kirleticiyi belirledi.

En büyük 200 kirleticiye yönelik yatırımların aslan payını çevresel ve sosyal hedefler başlığı altında sınıflandırılan 8. madde alırken, 2 milyar doları aşan kısmı ise ana hedefi sürdürülebilir finans olan 9. madde çerçevesinde gerçekleşti. Bu ay içinde Avrupa Menkul Kıymetler ve Piyasalar Otoritesi (ESMA) ve Avrupa bankacılık ve sigortacılık gözlemcileri “yeşil aklama” ile mücadele amacıyla sistem içinde kökten reformlar yapılması çağrısında bulundu. Gözlemciler yanlış satış risklerinin ve yeşil aklamanın önüne geçmek amacıyla yatırımcılar için daha net anlamlar içeren daha basit ürün kategorileri belirlenmesini talep etti.

İklimle İlgili Anahtar Sözcükler Kullandılar

Analizin bulgularına göre, en büyük kirleticilere yönelik yatırımların 11,7 milyar doları, “çevresel, sosyal ve yönetişimsel” gibi başlıklar taşıyan fonlardan oluşurken, 1,1 milyar dolarlık kısmı ise, “temiz”, “dönüşüm”, “net sıfır” ve “Paris” gibi iklim mücadelesiyle ilgili kavramlar içeren fonlardan geldi.

Konu üzerinde kampanya yürüten ve Avrupa’da sürdürülebilir taşımacılığı teşvik eden sivil toplum kuruluşları için bir Avrupa şemsiyesi görevi gören Avrupa Taşımacılık ve Çevre Federasyonu’ndan Xavier Sol, “Avrupa’nın en büyük yeşil portföyleri sürdürülebilir şeklinde makyajlanmış kirli şirketlerden oluşuyor. Yeşil dönüşümü hızlandırmak için özel sermayeye ihtiyacımız var. Ancak yalnızca yeşil aktivitelere tahsis edilmiş yatırımlara sürdürülebilir etiketi verilmeli,” dedi.

Söz konusu fonlara yönelik analiz ayrıca büyü kirleticilere yönelik yatırımların dörtte birlik kısmının yalnızca 10 varlık yöneticisi tarafından gerçekleştirildiğini de ortaya koydu. Konuyla ilgili harekete geçen ESMA, geçen ay içinde kendilerini yeşil olarak pazarlayan önemli fosil yakıt yatırımlarına sahip fonları yasaklayan yeni yönergeler oluşturdu. Yeni kuralların bu yılın sonunda hayata geçmesi bekleniyor.