COP28 iklim zirvesinde ülkeler ilk kez “küresel stok sayımı” ile küresel ısınmayı engelleme yolundaki çabalarını ölçecek.
Ülkeler “küresel stok sayımı” ile iklim değişikliği mücadelesinde şimdiye kadar kaydedilen ilerlemeyi ve dünyanın ihtiyacı olan ilerleme için neler yapılması gerektiğini görüşecek. Dubai’de bugün başlayan ve 12 Aralık’a kadar devam edecek olan BM konferansının sonuna kadar bir planın ortaya konması bekleniyor.
Değerlendirmenin gezegenin ısınmasına neden olan emisyonların azaltılmasına yönelik önümüzdeki birkaç yıldaki küresel eyleme zemin hazırlaması bekleniyor ve tam da bu nedenle siyasi açıdan kutuplaştırıcı tartışmalara yol açabileceği tahmin ediliyor.
Küresel Stok Sayımının Önemi
Yaklaşık 200 ülke, 2015 Paris Anlaşması ile küresel sıcaklık artışını sanayi devrimi öncesine göre 1.5 derecede sınırlandırmayı kabul etti. Böylece ülkeler, Paris Anlaşması’nın genel hedeflerine katkıda bulunmak amacıyla kendi ulusal hedeflerini ve politikalarını belirlemekten sorumlu hale geldi.
Paris Anlaşması kapsamında, ülkelerin iklim değişikliği mücadelelerinde ilerlemelerini kontrol etmek için 2023’te ve bundan sonraki her beş yılda bir ilerlemeyi kontrol etmeleri gerekiyor.
Bu değerlendirmenin ülkelere 1,5 derece hedefine yaklaşmak, daha iddialı iklim politikaları belirlemek ve temiz enerji için finansman sağlamak konusunda rehberlik etmesi bekleniyor.
Ülkeler 2025’te BM’ye yeni ulusal emisyon azaltma hedefleri sunmak zorunda. Bu nedenle Cuma günkü inceleme sonucunda ülkelere hedeflerine ulaşmaları için atabileceği adımlar aktarılacak. Örneğin, CO2 azaltma hedeflerinin yalnızca belirli bir sektörü değil, bir ülkenin tüm ekonomisini kapsaması gerektiği açıkça ortaya konabilir.
Hedefe Doğru
Ülkeler küresel stok sayımı sonucunda ne çıkacağını biliyorlar: Doğru yolda değiller. Paris Anlaşması’ndan bu yana CO2 azaltma hedefleri koyan ülke sayısındaki büyük artışa rağmen, BM’ye göre, hükümetlerin mevcut taahhütleri küresel sıcaklıkların 1,5 dereceyi aşmasını durduramayacak ve muhtemelen dünyayı 2,5 derece ısınma yoluna sokacak.
Dünya halihazırda sanayi öncesi döneme göre 1,2 derece sıcaklık artışı yaşadı. Bu sıcaklık artışı dünya çapında ölümcül ısıya, kontrol edilemeyen yangınlara, yıkıcı kuraklığa ve sellere neden oluyor.
Sırada Ne Var?
Ülkeler stok sayımı ile gezegenin ısınmasına neden olan emisyonları hızla nasıl azaltabilecekleri konusundan tartışmalara başlamış durumda.
COP28 Başkanı Sultan Al Jaber, uygulamanın yalnızca iklim eylemindeki eksiklikleri belirlemekle kalmayıp, aynı zamanda ülkeleri doğru yola sokmak için bir plan üretmesi gerektiğinin altını çizdi.
Diplomatlar, bazı gelişmekte olan ülkelerin, stok değerlendirmesinin zengin ülkeleri daha fazla sorumluluk almaya zorlaması gerektiğini söylüyor.
Görüşmeler sonucunda, CO2 emisyonlarının azaltılmasına yatırım yapmak için nasıl daha fazla bütçe oluşturulacağı ve hangi temiz teknolojilerin bu tür finansmandan öncelikli olarak yararlanması gerektiği konusunda öneride bulunup bulunulmayacağı henüz belirsizliğini koruyor. Muhtemelen görüşmelerde tartışma çıkmasına sebep olacak bir diğer konu ise, enerji veya ağır sanayi gibi kimi sektörlerde spesifik tavsiyelerin verilip verilmeyeceği.
