TÜSİAD’ın Yeni Raporu: Döngüsel Ekonomi Sistemi Türkiye için de Kurgulanmalı

TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Simone Kaslowski, “Dönüşüm programının birçok unsuru halihazırda AB ile ekonomik ilişkilerimizin merkezindeki elektrikli ve elektronik eşyalar, tekstil gibi sektörlerimizle, tedarik zincirinin bileşenleri ile doğrudan ilgili. Bu yönleriyle döngüsel ekonomiye geçiş süreci birbirine entegre politikaları zorunlu kılıyor” ifadelerini kullandı.

TÜSİAD’dan yapılan açıklamaya göre, TÜSİAD Çevre ve İklim Değişikliği Çalışma Grubu faaliyetleri kapsamında hazırlanan “Avrupa Yeşil Mutabakatı-Döngüsel Ekonomi Eylem Planı Türk İş Dünyası’na Neler Getirecek?” başlıklı raporun tanıtım toplantısı gerçekleştirildi.

Toplantının açılış konuşmaları TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Simone Kaslowski, TÜSİAD Yönetim Kurulu Üyesi ve Enerji ve Çevre Yuvarlak Masa Başkanı Cevdet Alemdar tarafından yapılırken, etkinliğin kapanış konuğu, Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı ve İklim Başmüzakerecisi Prof. Dr. Mehmet Emin Birpınar oldu.

Açıklamada görüşlerine yer verilen TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Simone Kaslowski, Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın iklim-nötr hedefinin en önemli bileşenlerinden birini de Döngüsel Ekonomi Eylem Planı’nın oluşturduğunu belirterek, şunları kaydetti:

“Bu dönüşüm programının birçok unsuru halihazırda AB ile ekonomik ilişkilerimizin merkezindeki elektrikli ve elektronik eşyalar, tekstil gibi sektörlerimizle, tedarik zincirinin bileşenleri ile doğrudan ilgili. Bu yönleriyle döngüsel ekonomiye geçiş süreci birbirine entegre politikaları zorunlu kılıyor. Sürdürülebilir ürün yaklaşımı tüketicilerin artan haklarından, üreticilerin genişletilmiş sorumluluğuna varan yeni bir çerçeveyi tarif ediyor. Daha az atığın ve daha fazla değerin yaratıldığı, ürün yaşam döngüsünün uzaması hedefi Ar-Ge ve inovasyon altyapısının güçlendirilmesine yönelik mekanizmaları şekillendiriyor. Çevresel, sosyal ve ekonomik açıdan önemli avantajları birlikte getiriyor. Bu yeni ekonomi sistemini ülkemizde de kurgulamalıyız.

Döngüsel ekonomi alanındaki uyumun Gümrük Birliği’nin güncellenmesi sürecinin de bir bileşeni olmasını beklemeliyiz. Yeşil Mutabakat çerçevesinde oluşacak bu yeni tedarik zinciri yapısını, Türkiye’nin üstlenebileceği önemli rol ve sektörlerimizin küresel rekabet gücünü artırması açılarından değerlendirmeliyiz.”

Kaslowski, sürecin başarısının, kapsadığı çok boyutlu yapı nedeniyle, ilgili tüm paydaşların etkili iş birliğine ihtiyaç duyduğunun altını çizerek, iş dünyasının bu yeşil ekonomik sistemi işletmesinde kamunun destek çerçevesini oluşturmasının önemli bir rolü bulunduğunu aktardı.

Bu kapsamda, Ticaret Bakanlığı koordinasyonunda yürütülen Avrupa Yeşil Mutabakatı Eylem Planı’nın uygulanmasını kritik önemde gördüklerini bildiren Kaslowski, şu değerlendirmelerde bulundu: “Global Compact Türkiye, SKD Türkiye ve TÜSİAD’ın kurucusu olduğu İş Dünyası Plastik Girişimi’ne tüm şirketleri davet ediyoruz. Plastik kirliliğinin önlenmesine yönelik hedef belirleme ve gerçekleştirme sürecine katkı sağlıyoruz. Girişimi hem amacı hem de güçlü bir iş birliği modeli olma yönüyle çok kıymetli görüyor ve tüm şirketleri plastik kirliliğinin çözümüne ortak olmaya davet ediyorum.”

“Çalışmalarımızı Döngüsel Ekonominin Ülkemizde Güçlendirilmesine Yönelik Önerilere Yoğunlaştırdık”

TÜSİAD Enerji ve Çevre Yuvarlak Masası Başkanı Cevdet Alemdar, TÜSİAD olarak, sektörel alanlardaki perspektifle, çevre ve iklim değişikliği konularının birbirlerini destekleyici şekilde oluşturulması ve uygulanması adına çalıştıklarını aktardı.

Alemdar, “Çevre alanında çalışmalarımızı, iklim değişikliği ile ilgili konuların yanı sıra daha kaynak-verimli, daha az tüketen, ürün yaşam döngüsü içinde geri dönüşümü teşvik eden, ham madde maliyetlerini düşüren, sürdürülebilir ürün tasarımı gibi süreçleri içeren döngüsel ekonominin ülkemizde güçlendirilmesine yönelik önerilere yoğunlaştırdık. AB Döngüsel Ekonomi Eylem Planı, bütüncül politika tedbirlerinin yanı sıra gerekli yatırımların uygulanmasını, teknoloji, inovasyon ve dijitalleşme süreçlerinin Avrupa’daki gelişmeleri takip edilerek iyi değerlendirilmesini de gerektiriyor” ifadelerini kullandı.

“Ulusal Mevzuat AB Mevzuatı ile Uyumlu Değil”

Açıklamada verilen bilgiye göre, “Avrupa Yeşil Mutabakatı-Döngüsel Ekonomi Eylem Planı Türk İş Dünyası’na Neler Getirecek?” başlıklı raporun hazırlanış amacı, “Avrupa Yeşil Mutabakatı bünyesindeki Döngüsel Ekonomi Eylem Planı çerçevesinde yürütülmesi öngörülen mevzuat düzenlemelerinin kapsamını incelemek, sürdürülebilir ürün tasarımı, hizmet ve iş modelleri için geliştirilen düzenlemeleri saptamak, döngüsellik potansiyeli en yüksek olan altı kilit ürün değer zincirine yönelik etkileşimi ortaya koymak ve bu düzenlemelerin ulusal mevzuatımızda karşılığı konusunda durum analizi yapmak” olarak belirtiliyor.

Raporda Türkiye açısından varılan değerlendirmeler aşağıdaki şekilde özetleniyor:

• Halihazırda ulusal mevzuat AB mevzuatı ile güncel bir şekilde uyumlu değilken, Döngüsel Ekonomi Eylem Planı tarafından getirilecek yeni düzenlemelerle beraber değerlendirildiğinde AB ile mevzuat uyumu bakımından fark artmakla kalmayacak; konuya yaklaşım politikasında ve stratejisinde ayrışma da gözlenecektir.
• İlgili mevzuat değişikliklerinde döngüsellik yaklaşımının eklenmesiyle AB’de üretim ve tüketimde yaşanan dönüşüme entegre olmamız sağlanacaktır.
• Döngüselliğe geçişte, kamu kurum ve kuruluşların ortak hareket etmesi, konunun topyekün ele alınması ve mevzuatların birbiri ile uyumu gibi konular önemli olacaktır.
• Verilerin korunmasına ilişkin olarak, özellikle atık envanteri başta olmak üzere ilgili her tür verinin güvenli bir şekilde toplanması, değerlendirilmesi ve erişime açık olması önemli bir gereklilik olacaktır.
• Etkin bir döngüsel ekonomi eylem planı için ülkemizdeki ilgili sivil toplum örgütleri, sektörel kuruluşlar ve iş dünyasının yasal düzenlemelerin yapım süreçlerinde katılımı ve ilgili dokümanlara erişim kolaylığı sağlanmalıdır.

Raporun tanıtım sunumunu Ewa Danışmanlık Kurucu Ortağı Dilek Emil tarafından gerçekleştirilirken, etkinlik kapsamında, TÜSİAD Çevre ve İklim Değişikliği Çalışma Grubu Başkanı Fatih Özkadı’nın moderasyonunda “Etkin Bir Döngüsel Ekonomi için Yol Haritası” başlıklı panel oturumu da gerçekleşti.

Panelde, AB Türkiye Delegasyonu Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Bölüm Başkanı Angel Gutierrez Hidalgo, EBRD Türkiye Direktörü Arvid Tuerkner, TÜBİTAK Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları Daire Başkanı Hande Alpaslan, TÜSİAD Döngüsel Ekonomi ve Atık Yönetimi Alt Çalışma Grubu Başkanı Oğuzhan Akınç ve B4G Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Ünlütürk yer alırken, toplantı Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı ve İklim Başmüzakerecisi Prof. Dr. Mehmet Emin Birpınar’ın kapanış konuşması ile sonlandı.