Türkiye’nin en çok kömür ithalat ettiği ülke Kolombiya, Panama ile birlikte kömürü aşamalı olarak terk etmeye kararlı ülkelerin oluşturduğu koalisyona katılıyor.
Kolombiya ve Panama, kömürden elektrik üretiminden temiz enerjiye geçişi ilerletmek için çalışan ulusal ve yere hükümetler, işletmeler ve kuruluşların koalisyonu olan Powering Past Coal Alliance’a (PPCA) katıldı.
BM Genel Sekreteri’nin İklim Eylemi Zirvesi’nde ülkelere yeni, somut ve inandırıcı iklim taahhütleri getirmeleri çağrısına yanıt olarak öne çıkan iki ülke, küresel sıcaklık artışını 1,5 derece ile sınırlama hedefini ulaşılabilir kılmak için yeni kömürlü termik santralların yapımını durdurmayı ve mevcut santralları aşamalı olarak kapatmayı taahhüt ediyor.
Dünyanın en büyük altıncı kömür ihracatçısı olan Kolombiya’nın PPCA’ya katılma kararı, küresel kömürden uzaklaşma sürecinde önemli bir dönüm noktasını temsil ediyor. Kolombiya Hükümeti, madencilikle uğraşan toplulukları korurken, kömürden elektrik üretimini aşamalı olarak durdurmaya yönelik bir plan geliştirmek üzere PPCA ile birlikte çalışacak. Bunun gelecek nesiller üzerinde olumlu bir etkisi olacak.
Kolombiya, aynı zamanda Türkiye’nin en çok kömür ithalat ettiği ülke konumunda. Elektrik üretimi için kömür ithalatının 2022 yılında iki katına çıkarak 5,3 milyar dolara ulaştığı Türkiye’de, bugün itibariyle 16 adet ithal kömürle çalışan elektrik üretim santrali bulunuyor.
Uzmanlar, Türkiye’de kömürden aşamalı olarak çıkışın, ülke ekonomisinin korunması ve Türkiye’nin küresel düzen içerisindeki yeri bakımından önemli olduğunun altını çiziyor.
Sürdürülebilir Ekonomi ve Finans Araştırmaları Derneği (SEFiA) Direktörü Bengisu Özenç, “Kömür için finansman imkanları hızla azalırken, kömür tedarikçilerinin de yavaş yavaş kömürden çıkışa doğru yöneldiğini görüyoruz. Cumhurbaşkanının bundan tam iki yıl önce New York’ta Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda açıkladığı 2053 net-sıfır hedefinin tutturulabilmesi için kömürden çıkışın bir zorunluluk olduğunu pek çok bilimsel rapor da doğruluyor. Mevcut piyasa şartları altında yüksek miktarda teşvik sağlanarak sürdürülebilen kömür yatırımlarında ısrar etmek yerine, aşamalı olarak kömürden çıkmayı ulusal bir hedef olarak benimseyerek gerekli planlamayı bugünden yapmak, yenilenebilir enerji ve elektrifikasyon temelinde şekillenen yeni küresel ekonomik düzen içerisinde de yerimizi almamızı kolaylaştıracaktır” dedi.
Panama halihazırda karbon-negatif bir ülke, ancak bu yılın sonuna kadar kömürden elektrik üretimini aşamalı olarak durdurarak temiz enerjiye geçişini daha da hızlandırmayı hedefliyor. İttifak’a katılarak dünya genelinde daha hızlı bir geçiş için bastırmayı amaçlayan ülke, G20 ülkelerine yönelik yeni kömüre hayır konusundaki son savunuculuk girişimini geliştiriyor.
Kolombiya ve Panama’nın taahhütleri, Latin Amerika ve Karayipler’de kömürden temiz enerjiye geçiş konusunda kaydedilen önemli ilerlemeyi gösteriyor. Bu ülkeler, Kosta Rika, El Salvador, Meksika, Peru, Uruguay ve Şili’nin ardından kömürden çıkış taahhüdünde bulunan ve PPCA’ya katılan yedinci ve sekizinci Latin Amerika ülkeleri oldular. Bölgedeki ülkelerin neredeyse tamamı yeni kömürlü termik santral planlamalarını durdurmuş durumda.
