Geçtiğimiz yılın Aralık ayında geride bıraktığımız iklim zirvesindeki en önemli çıktılardan birisi “Talanoa Diyaloğu” olmuştu. Resmen yürürlüğe girmesinin ardından kuralları müzakere sürecinde yazılan Paris Anlaşması bağlamında taraf ülkelerin yanı sıra devlet dışı aktörlerin de sürece ek katkılar koyabilmeleri için Talanoa Diyaloğu Portalı adında çevrimiçi bir platform açıldı ve katkılarınızı bekliyor.
Hatırlanacağı üzere Aralık 2017’de Almanya’nın Bonn kentinde Fiji dönem başkanlığında düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS) 23. Taraflar Konferansı’nda (COP23) Paris Anlaşması kapsamında tanımlanmış olan kolaylaştırıcı diyalog sürecine “Talanoa Diyaloğu” adı verilmiş; dönem başkanlığı Fiji’nin Pasifik ruhunu yansıtan, tüm aktörlerin görüşlerine açık olduğu belirtilen bir süreç benimsenmişti. Sürecin ana detaylarını İklim Haber’de ele almış; 2018 Ocak ayından başlamak üzere çerçevesi Bonn’da çizilmiş prensipler ve süreç üzerinden yürütüleceğini belirtmiştim. Bu sürecin bir parçası olarak, 26 Ocak 2018 itibariyle karşılıklı güveni ve saygıyı esas alan; şeffaflık ve yapıcı geri bildirim sağlanabilmesi adına tüm aktörlerin katkılarına açık Talanoa Diyaloğu Portalı devreye alındı ve şimdi ilgili tüm paydaşlardan bu sürece girdi bekleniyor.
Talanoa Diyaloğu Portalı Nedir?
COP23’te taraflarca dile getirildiği doğrultuda, Paris Anlaşması kolaylaştırıcı diyalog, nam-ı diğer Talanoa Diyaloğu kapsamında sekretaryaya ulaşan tüm geri bildirim ve girdilerin herkese açık şekilde erişilebilir kılacak çevrimiçi bir platform yaratılmış oldu. Bu platform aracılığı ile Talanoa Diyaloğu kapsamında tüm taraf ve taraf olmayan aktörler sürece geri bildirim ve analitik girdilerle katkı sağlayabilecekler. Portala özellikle 3 ana eksende katkıların ulaşması bekleniyor:
- Paris Anlaşması ve iklim değişikliği müzakere sürecinde neredeyiz?
- Anlaşma ve müzakere süreci çerçevesinde nereye ulaşmak istiyoruz?
- Ulaşmak istediğimiz hedeflere nasıl varacağız? Nasıl varmalıyız?
Kısa kısa Talanoa
COP23 sürecine tüm dünya gibi bizler de Talanoa kelimesinin Fiji’de ve Pasifik ada devletlerinde dahil edici, katılımcı ve şeffaf diyalog anlamında kullanılan bir kelime olduğunu öğrendik. Talanoa’nın amacının hikayeler paylaşmak, empati inşa etmek ve kolektif iyilik için akıllı kararlar verebilmek olduğu ifade edilmekte. Talanoa sürecinde bu prensiplere ve amaçlara vurgu yapılırken hikaye anlatıcılığına ve fikir paylaşımına özellikle dikkat çekiliyor. Karşılıklı anlayış ve empati geliştirebilmek, yapıcı geri bildirimlerde bulunmak Talanoa sürecinin olmazsa olmazları. Tüm bunların sadece belli kesimlerin değil, herkesin yararına olacak kararlar alınabilmesi için önemli olduğu ifade ediliyor.
Talanoa Diyaloğu sürecinin resmi dayanakları neler?
Taraflar Konferansı (COP) 1/CP.21 sayılı kararı, 20. Paragrafına göre taraf ülkelerin Paris Anlaşması 4. Maddesi 1. Paragrafı uyarınca tanımlanmış uzun-erimli hedeflere ulaşılabilmesi bağlamında kolektif çabaların envanterinin derlenmesi, aynı maddenin 8. Paragrafında belirtilen Ulusal olarak belirlenmiş katkıların bu bilgilerle beslenmesi amacıyla 2018 yılında kolaylaştırıcı bir diyalog süreci yürütmesi karara bağlanmıştı. Bu amaçla COP23’te “Talanoa Diyaloğu” adlı sürecin 2018’de başlaması kararlaştırıldı. 1/CP.23 sayılı COP kararı 16. Paragrafı ile uyumlu şekilde, taraf ülkelerin 2020 öncesi iklim eylemi çabalarının da Talanoa Diyaloğu sürecinin bir parçası olması uygun görülüyor. Talanoa Diyaloğu’nun himayesi ve diyaloğun yaklaşımı ayrıntıları ile incelenebilir.
Katkılar nasıl yapılacak?
Taraf ülkeler, paydaşlar ve uzman kurumlar sürece yukarıdaki 3 ana eksenle ilgili analitik girdiler sağlamaya davet ediliyor. Bu girdilerin bu ana eksenlerden sapmaması ve Talanoa yaklaşımına uygun olması, yani kullanılan dilin ve girdi içeriğinin yapıcı olması gerekiyor. Girdilerin Birleşmiş Milletler’in 6 ana resmi dilinde (Arapça, Çince, İngilizce, Fransızca, Rusça ve İspanyolca) yapılabileceği belirtilmekte. Sağlanan katkıların ve katkı sağlayan kurumların bu koşullara uygunluğu kontrol edilip sisteme eklenecek.
Katkılar için son tarihler ise şu şekilde:
- 2 Nisan 2018 (30 Nisan – 10 Mayıs 2018’deki müzakere oturumlarında tartışılması için)
- 29 Ekim 2018 (3 – 14 Aralık 2018’deki 24. Taraflar Konferansı COP24’te tartışılması için)
Taraf ülkelerin yalnızca ulusal odak kurumları veya onlar adına yapılan girdiler kabul edilecek. Taraf olmayan paydaşlar için bir kısıtlama yok, ancak girdi sağlayan kurumların e-posta veya telefon ile gerçek olup olmadığı kontrol edilebilecek. Onaylanan katkılar/girdiler sayfada herkesin erişimine açık şekilde yayımlanacak.
Katkılarınız için buraya tıklayabilirsiniz.
Paris Anlaşması Türkçe metnine buradan erişebilirsiniz.
