Sürpriz AB Oylaması Karbon Piyasası Reformunu Tehlikeye Attı

Avrupa Parlamentosu, AB’nin karbon piyasasını güçlendirme önerisini reddetti. Bloğun temel iklim politikası üzerindeki bölünmeler de açığa çıktı.

Yeşiller ve Sosyal Demokratların yanı sıra aşırı sağ ve aşırı soldaki partiler önerilen revizyonu reddettiler.

Öneri; 340 aleyhte, 265 lehte, 34 çekimser oyla açık bir çoğunlukla reddedildi.

İlk olarak geçen yıl Temmuz ayında masaya yatırılan AB karbon piyasası reformu, şimdi yeni bir uzlaşma sağlamaya çalışacak olan Avrupa Parlamentosu çevre komitesine geri gönderilecek.

Sonuç olarak, ETS reformuyla yakından bağlantılı olması nedeniyle, AB karbon sınır vergisi ve iklim sosyal fonu uygulamasına ilişkin oylamalar bir sonraki duyuruya kadar ertelendi.

Bir diplomat, üye ülkelerin “muhtemelen Avrupa Parlamentosu’nun münakaşayı bırakmasını beklemek zorunda kalacağını” söyledi.

Yeşil ve Sosyalist milletvekilleri, muhafazakar grupların çok fazla zayıflattığını söyledikleri değişiklikler nedeniyle teklifi reddettiler, sağcı gruplar ise özellikle enflasyonist baskılar ışığında öneriyi çok iddialı buldular.

Milletvekilleri, oylamadan sonra birbirlerini AB’nin iklim planlarını geciktirmekle suçladılar.

ETS revizyonunda önde gelen milletvekili, Avrupa Halk Partisi’nden (EPP) Peter Liese, “Sosyal Demokratlar ve Yeşiller iklimin korunması konusundaki sorumluluklarını yerine getirmekte başarısız oldular” dedi.

Merkez sağdan Liese’ye göre, sol partiler, ETS kapsamında emisyonlarda %63’lik bir kesinti talep ederek reformu çok ileri götürmeye çalıştılar. Bu oran, Avrupa Komisyonu’nun geçen yılki teklifinde başlangıçta sunulan %61’den daha yüksek. Yeşiller’in ve Sosyal Demokratların ilk hedefi %67 idi.

Liese, “Yeşiller ve Sosyal Demokratlar için bu oran (%61) yeterince ilerici değildi. Tam da Rusya’daki kriz ve Rus gazına daha az bağımlı hale gelme ihtiyacıyla karşı karşıya olduğumuz bir zamanda, %67’lik bir azaltım ve bir kereye mahsus daha da yüksek bir azaltım istediler. Bence bu gerçekten uygunsuz ve umarım hatayı düzeltebiliriz” diye konuştu.

Yeşiller ve Sosyal Demokratlar ise Liese’nin partisini teklifi sulandırmaya çalışarak fosil yakıt endüstrisine boyun eğmekle suçladılar.

Sosyalistler ve Demokratlardan İsveçli bir milletvekili Jytte Guteland, “Muhafazakarlar (EPP), aşırı sağcılarla iklim için kötü anlaşmalar yapıp ve nihai oylamada bunu parlamentoda oylayacağımıza güvenemez” dedi.

Önerilen ETS revizyonunda Yeşilleri temsil eden bir Alman AP üyesi Michael Bloss, “Peter Liese, fosil ittifakıyla başarısız oldu. 1.5 derecelik iklim hedefi için müzakerelerin yeniden başlaması gerekiyor” diye konuştu.

“Tehlikeli Olan Parlamentodaki Bölünme”

Cambridge Institute for Sustainability Leadership’te (CISL) kıdemli proje yönetici Gökşen Şahin, İklim Haber’e yaptığı açıklamada tehlikeli olan noktanın parlamentonun bölünmesi olduğunu ifade etti. Şahin şu şekilde devam etti: “Şu an herkes birbirini suçluyor. Geçtiğimiz yıl iklim aciliyetini oylayan parlamentonun işin teknik konularına gelince tökezlememesi gerekiyordu. Ciddi duruş devam etmeliydi. Bundan sonra gelecek olan tüm iklim direktiflerine, yönetmeliklerine herkesin en ince detayına kadar bakması gerekecek. Başka türlü iklim hedeflerine ulaşmak mümkün olmayacak.”

Parlamentonun çevre komitesi başkanı Pascal Canfin, Ukrayna’daki savaşın enerji fiyatlarını artırdığı ve Avrupalı ​​işletmeler ve tüketiciler üzerinde baskı oluşturduğu konusunda EPP ile aynı fikirde.

Canfin, “Ancak iki farklı sonuca varabilirsiniz: Bir tarafta şirketlere ek yük bindirmekten kaçınmanız, diğer taraftan yeşil geçişi hızlandırmanız gerekiyor” dedi.

Canfin, sorunu çözmek ve ETS reformunda “mümkün olan en iyi uzlaşmayı bulmak” için elinden geleni yapacağını da sözlerine ekledi: “Beklenmedik bir durum ancak yönetmek zorundayız. Müzakerelere hemen başlayacağım.”

Aynı günün akşamında Canfin, milletvekillerinin iki hafta içerisinde anlaşmaya varacağını duyurdu. Twitter’dan “Bir anlaşmaya varmak için 15 günümüz var. Bu önemli iklim reformunu 23 Haziran’da oylayacağız” mesajını paylaştı.

Şahin, bu iki haftalık sürecin önemli olduğunu belirtirken, “Kötü bir yola doğru gidiliyordu. AB’nin iklim hedeflerine ulaşması engellenebilirdi. Bunu tekrar konuşmamız lazım diyerek bu gidişatı durdurdular. Bu sefer hemfikir olmuş şekilde ve mümkünse hedefleri artırarak oylamaya katılmaları gerekiyor” dedi.

Ancak bir uzlaşmaya dair ilk işaretler olumlu değildi. Kıdemli bir EPP kaynağı “Eğer bir anlaşmayı bozarsanız, düzeltmek zorunda kalırsanız. Sosyalistlerin bir teklifle öne çıkmasını umuyoruz” açıklamasında bulundu.

Gecikme Var Ancak Raydan Çıkılmadı

Karbon piyasası analistleri, oylamaya şaşırdıklarını itiraf ettiler ancak Parlamentonun Avrupa Komisyonu’nun ilk teklifini güçlendirmesini beklediklerini de eklediler.

ICIS’de AB enerji ve karbon piyasaları analisti Florian Rothenberg, “Oylama çok beklenmedik bir şekilde geldi ve AB ETS’nin bazı çok teknik unsurlarının bile son zamanlarda ne kadar duygusal hale geldiğini gösteriyor” dedi.

Parlamentonun siyasi grupları arasındaki önemli bir tartışma konusu ise çelik, çimento ve kimyasallar gibi endüstriler için yeni karbon sınır vergisinin ne zaman getirileceğiydi.

Avrupa Komisyonu ücretsiz tahsisatların (free allowances) 2026 ile 2035 arasında aşamalı olarak kaldırılmasını önerirken, Parlamentonun çevre komitesi 2030 bitiş tarihi için oy kullandı. EPP, kendi adına 2034 son tarihini desteklerken, Sosyal Demokratlar 2032 ila 2034 tarihi arasında kaldı. Sosyal Demokratların ilk hedefi ise 2030 tarihi idi.

Alman Uluslararası ve Güvenlik İşleri Enstitüsü’nde araştırmacı Felix Schenuit’e göre, Parlamento oylamadan zayıflamış olarak çıkıyor ve AB üye ülkeleriyle karbon piyasası reformunu sonuçlandırmak için “yaklaşan üçlü müzakerelerde önemli ölçüde daha az müzakere gücüne sahip olacak.”

Twitter’dan paylaştığı mesajda Schenuit, “İddialı ikim politikaları için iyi bir mesaj verilmedi” yorumunda bulundu.

23’ündeki oylamada başaramazlarsa Fit for 55 denilen AB’nin yeni hedeflerine uyması için çıkan yasaların müzakere sürecini uzatabilir.