İngiltere, bağışçı ülkeleri iklim finansmanı taahhütlerini artırmaya zorluyor. Toplu olarak yılda 100 milyar dolarlık vadesi geçmiş bir hedefi nasıl ve ne zaman gerçekleştirecekleri ortak endişe konusu.
İngiltere’nin Glasgow’da kritik Birleşmiş Milletler iklim zirvesine ev sahipliği yapmasına üç haftadan az bir süre kala, 20 milyar dolarlık açığın nasıl kapatılacağına belirsizlik sürüyor. Başlangıçta 2020’de vaat edilen eşiğe ulaşmak, gelişmekte olan ulusların sürece güvenmesi için çok önemli.
COP26’dan beklentileri içeren Paris’teki bir açıklamada, zirvenin başkanı Alok Sharma, 100 milyar dolarlık taahhüdü yerine getirmenin “mutlak bir öncelik” olduğunu söyledi.
Sharma, “Yaptığım görüşmelere dayanarak, daha fazla ülkenin taahhütlerde bulunacağını umuyorum” dedi.
Alman üst düzey çevre yetkilisi Jochen Flasbarth ve Kanada Çevre Bakanı Jonathan Wilkinson, 31 Ekim’de başlayacak COP26’dan önce 12 yıllık taahhüdü yerine getirmek için bir yol haritası hazırlamakla görevlendirildi.
Almanya Çevre Bakanlığı’ndan bir sözcü, Climate Home News’e yol haritasının “hâlâ devam eden bir çalışma” olduğunu ve nihai bir yayın tarihi veya yayın planının henüz tanımlanmadığını söyledi. Sürece yakın bir kaynak, yol haritasının önümüzdeki hafta sonunda yayımlanabileceğini söyledi.
Bağış yapan ülkelerin en son finansman taahhütlerine dayanarak 100 milyar dolar eşiğine ulaşacağı yılı belirlemesi bekleniyor.
Çarşamba günü tüm bağışçı ülkelere gönderilen bir mektupta, 40’tan fazla ülkeden yaklaşık 150 kuruluş, zengin ülkelere 2020 ile 2025 arasında toplamda 600 milyar doları harekete geçirmeleri gerektiğini söyledi ancak 2025 sonunda önceki eksiklikleri telafi etmek için daha yüksek yıllık rakamlara ulaşılması gerektiğini buldu.
Paris merkezli OECD tarafından analiz edilen en son verilere göre, zengin ülkeler 2019’da hedefin 20 milyar dolar altında kaldı. 2020 için nihai analiz henüz mevcut olmasa da, analistler hedefe geçen yıl ulaşıldığından şüphe duyuyorlar.
Kampanyacılar hükümetlere “Bu hedef 2021’de de karşılanmayabilir” diye yazdı ve “COP26’daki başarı büyük ölçüde başarılı bir iklim finansmanı paketine bağlı. Geçmişteki taahhütlerinizi tam olarak yerine getiren ve Glasgow’a yenilenmiş bir güvenle gelmenizi sağlayan ciddi bir plan hazırlamanın zamanı geldi. Daha azını kabul edecek durumda olmayacağız” diye uyardılar.
İngiltere COP26 başkanlığı, bağışçı ülkeleri defalarca masaya daha fazla para koymaları için zorladı.
Sharma, Paris’te yaptığı açıklamada, Joe Biden’ın ABD’nin katkısını 2024 itibarıyla yılda 11.4 milyar dolara (iki katına) çıkarma taahhüdü de dahil olmak üzere son taahhütlerin, bağış yapan ülkeleri “100 milyar dolarlık yakın mesafeye” soktuğunu söyledi.
İsveç Çarşamba günü yaptığı açıklamada, finansman taahhüdünü 2025 yılı itibarıyla iki katına yani 1,7 milyar dolara çıkaracağını duyurdu.
G20 büyük ekonomilerinin toplantısına ev sahipliği yapan İtalya’nın, COP26 görüşmelerinin başlamasından iki gün önce bir liderler zirvesinde katkısını artırması bekleniyor. Kaynaklar, Bloomberg’e İspanya ve Norveç’in de yakında yeni fon hedefi ilan edebileceğini söyledi.
Özel sektör kalan açığın daraltılmasına katkı sağlayabilir.
Söz konusu olan sadece iklim finansmanı açısından zengin ülkelerin ne kadarını sağlamayı taahhüt ettikleri değil, bunu nasıl yapmayı planladıkları.
Son yıllarda, hibeler yerine kredilerin payı devamlı artıyor. Kampanyacılar ise savunmasız ülkeleri daha fazla borca sürüklediği için kredi kullanımına karşı çıkıyorlar.
Kampanyacılar mektuplarında, 100 milyar dolarlık yol haritasının, bağış yapan ülkelerin 2025 itibarıyla emisyonları azaltmak ve mevcut iklim etkilerine uyum sağlamak için fonlar arasında %50/50 dengesini nasıl elde edeceklerini göstermesi gerektiğini söyledi. 2019’da, iklim finansmanının yalnızca beşte biri uyum sağlamaya gitti.
