Sürdürülebilir Kentler Zirvesi’nden 5 Ana Mesaj: “Yerel Yönetimler Demokrasi, Sosyal Adalet ve Sürdürülebilirlik için Kritik Öneme Sahip”

Kadıköy Uluslararası Sürdürülebilir Kentler Zirvesi sonrasında açıklanan sonuç bildirgesinde, Türkiye’deki bütün belediyeler ICLEI ile işbirliğine davet edilirken, “ICLEI, yerel ve bölgesel yönetimleri güçlendirmeye, yetkinleştirmeye, ilişkilendirmeye ve sürece dahil etmeye kararlıdır. Türkiye’deki belediyeleri ICLEI girişimlerine ve ağlarına aktif olarak katılmaya teşvik ediyoruz” denildi. Kadıköy Belediye Başkanı Şerdil Dara Odabaşı da “Krizlerle gerçekten mücadele edeceksek, yerel yönetimlerin önündeki yapısal engelleri aşmak şart” dedi.

Kadıköy Belediyesi ve Uluslararası Sürdürülebilir Kentler Birliği (ICLEI) tarafından organize edilen “Kadıköy Uluslararası Sürdürülebilir Kentler Zirvesi” 18 Mart’ta düzenlendi. Zirve kapsamında yeşil şehir yatırım finansmanı, iklim krizi ile mücadele, döngüsel yaşam ve uluslararası girişim konuları ele alındı.

Kadıköy Kozyatağı Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilen programa, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Zeydan Karalar, Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan, Çankaya Belediye Başkanı Alper Taşdelen, İzmit Belediye Başkanı Fatma Hürriyet,  Burdur Belediye Başkanı Ali Orkun Ercengiz, Denizli’nin Bozkurt İlçesi Belediye Başkanı Birsen Çelik, CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu, Kadıköy Belediye Başkanı Şerdil Dara Odabaşı ve Uluslararası Sürdürülebilir Kentler Birliği (ICLEI) temsilcileri katıldı. ICLEI Avrupa Bölge Direktörü Wolfgang Teubner, ICLEI Dünya Sekretaryası Küresel Savunuculuk Direktörü Yunus Arıkan, Mannheim Belediye Başkanı Peter Kurz toplantıda yer alırken, ICLEI Birinci Başkan Yardımcısı ve İsveç Malmö Belediye Başkanı Katrin Jammeh, ICLEI Başkan Yardımcısı ve Finlandiya Turku Belediye Başkanı Minna Arve de çevrim içi olarak katıldı.

İmamoğlu: “Ciddi Risk Dönemindeyiz”

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu zirvede yaptığı konuşmada, “İklime bağlı olarak ciddi risk döneminde bulunuyoruz. Tedbirli davranmazsak gerçekten dünyanın geleceği çok büyük sıkıntıda. Özellikle bilim insanları, dünyadaki sıcaklık artışlarını 1,5-2 derece ile sınırlandırmadığımız takdirde çok büyük felaketlerin kapıda beklediğini bizimle paylaşıyor. Bugün yapılan bilimsel araştırmalarda, dünyanın çok riskli bölüme dayandığını ve bir alarm seviyesine ulaştığını ifade ediyorlar. Küresel ısınma 2 dereceyi aştığı takdirde geri dönülmesi mümkün olmayan bir sürecin başlayacağının da altını çiziyorlar. İstanbul’da yapılan iyi bir hamlenin Mannheim’e, Mannheim’de yapılan iyi bir projenin İstanbul’a fayda vereceğini düşünerek küresel boyuttaki probleme hep birlikte bakabilme becerisini gösterebilme mecburiyetindeyiz” dedi.

Soyer’den Döngüsel Kültür Mesajı

Kadıköy Uluslararası Sürdürülebilir Kentler Zirve’sinin çağrıcılarından da olan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer toplantıda, “döngüsel kültür” vurgusu yaparak, “Doğayla uyum. Birbirimizle uyum. Geçmişle uyum. Ve son olarak, değişimle uyum. Döngüsel kültür bu dört ayak üzerinde yükseliyor. Biz doğayla aramızdaki adaleti yok etmiş durumdayız. Krizler, savaşlar, felaketler bu yüzden giderek tırmanıyor. Önce doğa ile olan adaleti sağlamak zorundayız. Doğayla uyumu ve doğayla adaleti yakalamamız lazım. Bunun da en kolay yolu kültür. Kültür sadece sanat, edebiyat, şiir değildir. Hayatın var olması için gereken koşulların oluştuğu zemindir. Bu zemin aslında bizim kaldıracımız. Dünyayı doğayla uyumlu ve iklim kriziyle başa çıkabilir hale getirmek için yapmamız gereken şey kültürü kullanmak” diye konuştu.

Odabaşı’ndan Yeşil Şehir Finansmanı Vurgusu

Zirve’nin ev sahibi olan Kadıköy Belediye Başkanı Şerdil Dara Odabaşı ise yeşil şehir finansmanı ve bürokratik engellere vurgu yaparak, “Krize kriz gibi davranmalıyız. Kentlerin krizleri tek tek ele alma lüksü yok. İklim krizi gibi dönüşü olmayacak bir noktaya gelmeden önce önlemler hayata geçirilmeli. Bu yönde atılacak adımlarda sorumluluk yerel yönetimlerde değil. Kentlerin kendine özgü ihtiyaçlarını gözeterek üst politikayı belirleyecek merkezi yönetimlere de çok iş düşüyor. Krizlerle gerçekten mücadele edeceksek, yerel yönetimlerin önündeki yapısal engelleri aşmak şart. Hükümetin yakın zamanda imza attığı Paris Anlaşması’ndan sonra yapılan Konya’daki Şura’da beklentimiz yüksekti. Ancak beklediğimiz sonuçların çıkmaması bizi hayal kırıklığına uğrattı” ifadelerini kullandı.

Uluslararası finans kuruluşlarına da seslenen Odabaşı, sözlerini şöyle sürdürdü: “Biz Türkiye’deki belediyeler olarak mevzuattan dolayı çıkacak olan her türlü siyasi riski almaya hazırız. Çünkü konumuz geleceğimiz ve bu geleceği kaybedersek ne yazık ki yaşayacak bir gezegenimiz olmayacak. Biz siyasi ve hukuki Türkiye’deki mevzuattan ötürü risk almaya hazırız. Finans kuruluşları da bu riski almaya hazır mı? İklim krizi gibi geri dönüşü olamayacak bir noktaya gelmeden önce önlemleri acil olarak hayata geçirmeliyiz. Herkes iyi niyetle bir şey söylemeye çalışıyor. Kararlı mıyız? Siz de geleceği finanse etmek için, yönettiğimiz kentlerin geleceğini kurtarmak için, dünyamızı kurtarmak için bu risklerde bizim yanımızda mısınız? Kararlı mısınız yoksa yapıyormuşuz gibi mi yapmaya devam edeceğiz?”

Zirvenin Sonuç Bildirgesinde Türkiye Belediyelerine Çağrı

Uluslararası Kadıköy Sürdürülebilir Kentler Zirvesi sonrası “Krizler çağında sürdürülebilir bir Kentsel Dünya için köprüler kurmak” sloganıyla birlikte “ICLEI Kadıköy Bildirgesi 2022” açıklandı. 5 maddelik bildiride şu maddeler yer aldı:

Bildirgenin ilk maddesinde yerel yönetimlerin demokrasi, barış, sosyal adalet, sağlık, refah ve sürdürülebilirlik için kritik öneme sahip olduğu vurgulandı. İnsanlığın hayati zorluklarla karşı karşıya olduğu ifade edilen bildirgede, “İklim acil durumu kırılma noktalarına ulaştı, COVID-19 salgını sosyal ve ekonomik eşitsizlikleri derinleştirdi. Demokratik kurumlar ve ilkelerin zayıf düştüğü süreçlere tanık oluyoruz. Savaşlar ve askeri çatışmalar Rusya’nın son Ukrayna işgali ile yeni zirvelere ulaşmakta. Ne yazık ki, küresel çok taraflı yönetişim bu hayati zorlukların hiçbirine yeterince yanıt vermemekte. Küresel nüfusun çoğunluğunun kentlerde yaşadığı dikkate alındığında, her düzeyde yönetimler arasında işbirliğini içeren “çok katmanlı eylem” vizyonunun bir umut ışığı olarak hizmet edebilmesi için, yerel ve bölgesel yönetimleri güçlendirmeye, yetkinleştirmeye, ilişkilendirmeye ve sürece dahil etmeye kararlıyız” denildi.

ICLEI Kadıköy Bildirgesi 2022 bildirgesinde,  “Mart 2024’e kadar, ICLEI’ye üye olan Türkiye’deki belediyelerin sayısında büyük bir artış kaydedilmesini umuyoruz. Ayrıca belediyeleri ICLEI girişimlerine ve ağlarına aktif olarak katılmaya teşvik ediyoruz” denildi. İklim alanında GreenClimateCities, doğa alanında CitiesWithNature, döngüsel ekonomi alanında ICLEI Circulars, gıda alanında CityFoodNetwork, sürdürülebilir hareketlilik alanında Ecomobility Alliance, çevre dostu satın alma alanında Procura+, iklim eylemlerinin finansmanı alanında Transformative Actions Programme, enerji alanında 100% Renewables, sürdürülebilir kalkınma hedefleri alanında SDGsInCitiesChallenge hatırlatması yapıldı. Ayrıca, Türkiye´den dünya kamuoyuna sunulan “Döngüsel Kültür” kavramının da küresel olarak geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması gerektiği belirtildi.

Hiçbir Belediye Zorluklarla Tek Başına Yüzleşemez

“Hiçbir şehir, belediye başkanı veya ülke, küresel zorluklarla tek başına yüzleşemez” ifadelerinin yer aldığı bildirgenin üçüncü maddesinde, ICLEI’nin ağları ve ortaklıkları aracılığıyla Türkiye’deki belediyelerin Avrupa ve küresel ölçekteki girişimlere daha kolay katılabileceği hatırlatıldı ve şöyle devam edildi: “Avrupa ölçeğinde öncelikli girişimler arasında Belediye Başkanları İklim Sözleşmesi, Avrupa Yeşil Şehir Anlaşması, Avrupa Döngüsel Kentler Bildirgesi, Avrupa Yerel Yeşil Anlaşmaları yer almaktadır. Birleşmiş Milletler ölçeğindeki öncelikli girişimler ise Paris İklim Anlaşması´nın 2050 itibari ile sıfır net karbon ve dirençli kentler hedeflerine yönelik olarak BM İklim Değişikliği Sekretaryası öncülüğünde yürütülen Race-To-Zero ve Race-To-Resilience kampanyaları, afetlere karşı dirençli kentleri öngören Making Cities Resilient 2030 kampanyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Yerel Gönüllü İzleme süreçleri yer almaktadır.”

İşbirliği Daveti

Bildiride, Türkiye’nin kültürel, tarihi, sosyal ve jeopolitik bağlantılarının çok çeşitli ortaklık potansiyelleri taşıması bakımından önemli olduğu vurgulandı. Bildirinin dördüncü maddesinde,  Avrupa, Akdeniz, Karadeniz, Balkanlar, Orta Doğu ve Batı Asya’daki diğer şehir ve bölgelerin küresel sürdürülebilirlik çabalarına aktif katılımını artırmak için Türkiye’deki belediyelere ICLEI ile işbirliği yapma daveti yapıldı.

Türkiye’deki Biyoçeşitlilik 16. Taraflar Konferansı’na Özel Hazırlık

Bildirgenin son maddesinde ise, 2022 ve sonrasında düzenlenecek olan uluslararası görüşmelere aktif katılım yer alıyor.  “ICLEI sahip olduğu geniş ağ sayesinde, belediyelerin küresel hedeflere yönelik uluslararası görüşmelere daha aktif katılarak bilgilenmelerine ve deneyimlerini etkin bir şekilde paylaşmalarına aracı olabilir” ifadelerine yer verilen bildirgede, “BM Genel Sekreteri tarafından yürütülen Ortak Gündemimiz süreci ve Kentlerin Geleceği Görev Gücü çalışmaları, Fildişi Sahili, Çin ve Mısır’da düzenlenecek İklim-Biyoçeşitlilik-Çölleşme Taraflar Konferansları, Polonya’daki 11. Dünya Kent Forumu bunların başında yer almaktadır” denildi.  2024 yılında Türkiye’de düzenlenecek Biyoçeşitlilik 16. Taraflar Konferansı’na özel olarak hazırlanacağını söyleyen ICLEI,  Türkiye’deki belediyeleri 11-13 Mayıs 2022 tarihlerinde Malmö’de yapılacak ICLEI Dünya Kongresi’ne, aktif olarak katılmaya davet etti.