“Su Kıtlığında Koronavirüsle Nasıl Mücadele Edebiliriz?”

Koronavirüs önlemleri kapsamında “ellerinizi yıkayın” ve “evlerinizde kalın” gibi önlemleri hayata geçirmek su kıtlığı yaşayan Mexico City’de neredeyse imkansız. Sekiz günde bir gelen su tanklarıyla haneler suyu geri dönüştürerek kullanmak zorunda kalıyor.

Koronavirüs salgını ile mücadele ederken sık sık “ellerinizi yıkayın” ve “evinizde kalın” çağrıları yapılıyor. Ancak su kıtlığı yaşayan Meksikalıların bu çağrılara yanıt verdiğini söylemek oldukça güç.

Meksika’nın başkenti Mexico City’nin işçi sınıfı bölgesi Iztapalapa’da yaşayan 42 yaşındaki Erika Casasola  “Su kıtlığı var. Ellerinizi yıkayın diyorlar ama nasıl?” diyor. Meksika’da 11.600 kişi enfekte olurken, 1069 kişi COVID-19 nedeniyle hayatını kaybetti.

Suyu depolamak için kullandıkları mavi plastik varil bir zamanlar solucanlara da ev oldu. Musluğundan su akacak kadar şanslı evlerde bile suyun sarı ve çamurlu aktığı söyleniyor. Iztapalapa Belediye Başkanı Clara Brugada’nın sözcüsü, mahalledeki içme suyu sıkıntısının hep olduğunu ve çözümlerinin de kamyonla su getirmek olduğunu söylüyor.

Su ve hijyen için insan hakları Birleşmiş Milletler Özel Raportörü Leo Heller Mayıs 2017’deki bir çalışmada, Meksika’nın kişi başına düşen şişelenmiş su kullanımında dünyadaki en yüksek orana (yılda 480 litre) sahip olduğunu söylüyor.

Hükümet istatistik kurumunun 2017 Ulusal Hane Anketi’ne göre başkent Mexico City’de hanelerin sadece %79’unun günlük olarak suya erişimi var. Hanelerin %11’i ise ya suya hiç erişemiyor ya da sadece haftada bir kaç kez bu şansa sahip olabiliyor.

Mexico City’nin yakınında Ecatepec bölgesinde yaşayan 24 yaşındaki Adriana Valencia ise su tanklarının sadece sekiz günde bir geldiğini söylüyor ve “Banyo için, bulaşıkları yıkamak ve bitkileri sulamak için suyu geri dönüştürüyoruz. Tankın geleceği güne kadar su bırakmaya çalışıyorum. Neredeyse hiç suyumuz yok” diyor.

Mexico City ABD medical merkezinde COVID-19 programının başkanı ve bulaşıcı hastalık uzmanı Francisco Moreno, geçmişteki krizlerde de olduğu gibi “sınırlı imkanları olan insanlar en zor sıkıntıları yaşayan insanlar oluyor” diyor.

Yoksul Meksika vatandaşları ise evde kalma çağrılarına yanıt veremiyorlar çünkü kıt kanaat geçinebiliyorlar. Evde olsalar bile birçok kişi tarafından paylaşılan sıkışık yaşam alanları ve temiz su kıtlığı hem hijyenin sağlanmasını zorlaştırıyor, hem de fiziksel mesafelenmeyi neredeyse imkansız kılıyor.