Sri Lanka Çatı Üstü Güneş Enerjisini Teşvik Ederek Kömürle Vedalaşacak

Sri Lanka, hükümetin en son iklim planına göre, 2030 itibarıyla kömür enerjili elektrik santralları inşa etmeyi bırakacak ve elektrik üretiminde yenilenebilir enerji payını ikiye katlayacak.

2019’da Hint Okyanusu adası, elektriğinin %35’ini yenilenebilir kaynaklardan, özellikle de hidroelektrikten elde etti. 2030 itibarıyla ise çatı üstü güneş enerjisi yatırımını kolaylaştırarak bu rakamı %70’e çıkarmak istiyor.

Adanın 2006 yılında Çin desteğiyle inşa edilen 900 MW’lık tek kömür santralı, elektrik talebinin yaklaşık üçte birini karşılıyor. Hindistan tarafından finanse edilecek ikinci bir kömür santralı için tartışmalı planlar, çevrecilerin yasal bir itirazda bulunmasının ardından 2016 yılında rafa kaldırıldı.

Daha fazla kömür enerjisini devre dışı bırakmak, Sri Lanka’nın seragazı emisyonlarını 2030 itibarıyla alışılagelmiş iş modellerinden ulusal yatırımla %4 ve uluslararası destekle %10,5’e kadar azaltma hedefine katkıda bulunuyor. Geçen ay BM’ye sunulan belgeye göre, hükümet 2050 itibarıyla karbonsuz bir elektrik üretim sistemine sahip olmayı hedefliyor.

Hükümet, en fazla %4 faiz oranıyla krediler sunarak Sri Lankalıları çatı üstü güneş enerjisi kurmaya teşvik ediyor. Bu plan, Asya Kalkınma Bankası’ndan (ADB) 50 milyon dolarlık bir kredi ile finanse ediliyor.

Colombo merkezli sürdürülebilirlik danışmanları Aayusha Global’in direktörü Anoka Abeyrathne, “Bu güneş enerjisi planları, büyük ölçekli çatılar ve haneler de dahil olmak üzere endüstriyel parklarda uygulandı. Bu, enerji maliyetleri büyük ölçüde azaldığından hem şirketler hem de haneler için finansal açıdan mantıklı. Ayrıca, güneş enerjisinin şebekeye geri alımı, daha fazla insanı ek bir gelir sistemi olarak güneş enerjisi sistemleri kurmaya teşvik ediyor” dedi.

Öte yandan Colombo Üniversitesi borç ve kalkınma öğretim görevlisi Umesh Moramudali, bu güneş projelerinin “büyük ölçekli olmadığını” söyledi. ADB, bu projenin ülkenin seragazı emisyonlarında yılda 66.800 ton karbondioksit azaltmasının beklendiğini söylüyor. Bu, Sri Lanka’nın toplam yıllık emisyonlarının yaklaşık %2’sini oluşturuyor.

Sri Lanka’da, resmi adı Lakvijaya olan sadece bir adet 900 MW’lık kömür enerjili elektrik santralı bulunuyor. Çin yapımı tesis 2006 yılındaki inşaatından bu yana protestolarla karşı karşıya kaldı. Abeyrathne; tesisin suyu kirlettiğini, dumanların yerel sakinlerin sağlığını olumsuz etkilediğini ve külün yakındaki çiftçilerin ürünlerine zarar verdiğini söyledi.

Sri Lanka’nın kömürden uzaklaşma arzusu, kısmen enerji bağımsızlığı arzusundan kaynaklanıyor. Ülke kömür veya petrol üretmiyor.