Kömür, petrol ve fosil gaz aşamalı olarak kaldırılmalı ve bu geçiş dünyanın dört bir yanındaki tüm işçiler ve topluluklar açısından adil olmalı.
YAZI: ECO
İkinci haftaya girerken COP27’nin son perdesinin nasıl oynanacağına dair çok az ipucu var. Aciliyeti ve dayanışmayı yansıtan ve bir vizyon ve politik mesaj içeren bir sonuç metni çıkacak mı? İklim eylemsizliği, yeşil boyama ve gecikmeye karşı bir kararlılık sergilenecek mi? COP Başkanlığının sessizliği ECO’yu endişelendiriyor. Biz, ve burada bulunan birçok kişi, müdahil olmaya hazır ve hevesliyiz, ama siz kendi aranızda konuşuyor gibisiniz. Şu ana kadar sonuç metnine dair neredeyse hiçbir şey göremedik.
Hindistan, Avrupa Birliği, AILAC (Latin Amerika ve Karayipler Bağımsız Birliği), Tuvalu ve diğer Pasifik ada devletlerinin de aralarında bulunduğu bazı ülkeler sonuç metninde “tüm fosil yakıtların aşamalı olarak kaldırılması” ifadesine yer verilmesi için bastırırken, tam tersine fosil gazı bir köprü yakıt olarak öne çıkaran ifadeler görebileceğimize dair söylentiler dolaşıyor.
Bu sözlerimizi bir kenara yazın: Kömür olsun, petrol veya gaz olsun herhangi bir fosil yakıtı teşvik eden bir sonuç metni tam anlamıyla bir başarısızlık olur. Dünyanın en önemli iklim zirvesinin bu kadar yıldır fosil yakıtlar hakkında sessiz kalması zaten başlı başına bir skandaldı. Bunun üstüne bir de şimdi fosil yakıtları desteklemesi (doğrudan desteklemesi veya fosil yakıtlardan kurtulmak yerine riskli ve işe yararlığı kanıtlanmamış teknolojilerle bunların “düzeltilebileceği” efsanesi yayması) tam bir fiyasko olur. Bunun önlenmesi için sonuç metninin aşağıdaki noktaları da içermesi gerekiyor :
- Isınmayı 1,5 derecede tutma zorunluluğu veya temiz, sağlıklı ve sürdürülebilir bir çevrenin bir insan hakkı olduğu;
- Bir kayıp ve hasar finansman mekanizması taahhüdü, uyum finansmanının ikiye katlanması ve finansman akışının fosil yakıtlardan ve ormansızlaşmadan yenilenebilir enerjiye, enerji verimliliğine ile ekosistemin korunmasına ve restorasyonuna dayalı, yani iklime krizine dayanıklı bir kalkınma patikasına kaydırılması;
- Ülkelerin hedeflerini hızlı bir şekilde yükseltmeye davet edilmesi.
Taraflar, geçen yılki Glasgow sonuç metninde kaydedilen -ancak çekingen ve yetersiz kalan- ilerlemelerden geri adım atamazlar. Zaman daralıyor! İşe koyulma vakti geldi.
Fosil Yakıtlara Üç Çarpı Koyalım
ECOcular, hadi XOX (Tic-tac-toe) oynayalım. Üç X ile fosil yakıt çağını bitiyoruz ve COP’u kazanıyoruz! COP26’ta, ilk kez bir UNFCCC konferans sonuç metninde fosil yakıtlardan bahsedilmesiyle tarihi bir adım atılmıştı (lobicilerin protesto ıslıklarını duyar gibiyiz). Ama yeterince büyük bir adım değildi. ECO, fosil yakıtların aşamalı olarak kaldırılmasından bahsederken, TÜM fosil yakıtları kast ediyor. Yani, bir X petrol için, bir X kömür için ve bir X fosil gaz için. Fosil yakıtları yerin altında bırakın!
ECO bu nedenle, Hindistan’ın “tüm fosil yakıtların aşamalı olarak kaldırılması” ifadesine sonuç metninde yer verilmesi talebini memnuniyetle karşılıyor. ECO, dün ve Cumartesi günü AB, Kolombiya, Birleşik Krallık, Tuvalu, Vanuatu ve İspanya’nın fosil yakıtlara karşı kullandıkları sert de memnuniyetle karşılamıştı. ECO, kömür, petrol ve fosil gazın aşamalı olarak kaldırılmasını ve bu geçişin dünyanın dört bir yanındaki tüm işçiler ve topluluklar açısından adil olmasını istiyor. Sonuç metninde, tüm ülkelerin tüm fosil yakıtların aşamalı olarak kaldırılması konusunda hemfikir olması gerekiyor. İlk aşamada, kendi paylarına düşen iklim borcunun tazmini için adil bir finansman sağlayacak olan zengin ülkelerin en hızlı şekilde fosil yakıtlardan çıkması gerekiyor.
Ancak ECO’nun biraz kafası karıştı çünkü Hindistan, AB ve diğerleri sonuç metninde fosil yakıtların aşamalı olarak kaldırılması (veya en azından aşamalı olarak azaltılması) için açık ve net olarak çağrı yaparken, COP27 Başkanlığı’nın dün gece yayımladığı ve sonuç metninde yer alabilecek konuları özetlediği metinde bu nokta sanki yanlışlıkla unutulmuş. Acaba bu ülkelerin fosil yakıt karşıtı konuşmaları sırasında COP27 Başkanlığının internet bağlantısı mı koptu
* Uluslararası İklim Eylem Ağı’nın (CAN International) koordinasyonu ile sivil toplum örgütlerinin UNFCCC toplantılarında yayınladığı ECO haber bülteninin seçtiğimiz bir kaç başlığını Avrupa İklim Eylem Ağı (CAN Europe) aracılığı ve Ayşe Bereket’in çevirisi ile sizlerle paylaşıyoruz.
ECO 1972 yılından beri sivil toplum grupları tarafından UNFCCC’den gelişmeleri ve sivil toplumun sesini aktarmak için yayınlanıyor. Sivil toplumun sarkastik sesi ECO bültenleri UNFCCC’de iklim hareketinin ve halkların gündemini takip ediyor, gelişmeleri değerlendiriyor. ECO sayılarının tamamını metin içindeki linklerden okuyabilirsiniz.
ECO’ların tamamını buradan okuyabilirsiniz.
