Paris Anlaşması’nın ardından 2050’ye kadar emisyonlarını net olarak sıfıra indirmeyi taahhüt eden birçok şirket, karbon kredisi gerilemesi nedeniyle iklim hedeflerinden geri adım atmaya başladı. Yeni bir araştırma da karbon kredilerinin emisyonları azaltmada büyük ölçüde etkisiz olduğunu çünkü iklim yararlarının her zaman doğrulanamadığını ortaya koydu.
Şirketlerin karbon kredilerini kullanarak seragazı emisyonlarını dengeleme çabaları tıkanma aşamasına geldi. Bazı şirketler hedeflerinden ya geri adım atıyor ya da karbon ayak izlerini küçültme hedeflerini terk etme olasılığı içine giriyor.
2015 yılında hükümetlerin dünyayı 1,5 derece daha fazla ısınmaktan koruma kararı aldığı Paris Anlaşması’ndan bu yana, dünyadaki en büyük 2 bin halka açık şirketin yarısından fazlası, 2050 yılına kadar emisyonlarını net olarak sıfıra indirme hedefi açıklamıştı. Ancak çevre savunucuları, şirketlerin bu hedeflerin gerisinde kaldıklarına yönelik endişelerini dile getiriyor. Şirketler ise temiz teknolojilerin zamanında hayata geçmediğinden ve hükümet politikalarının fosil yakıtlardan geçişi desteklemekte yetersiz kaldığından yakınıyor. Karbon kredilerinin savunucuları, bu kredilerin emisyonları azaltma çabaları yetersiz kaldıklarında kullanabilecekleri için şirketlerin emisyon hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olabileceğini ileri sürüyor. Şirketler, ağaçlandırma ve ev tipi ocaklar için temiz yakıtlara geçiş gibi karbon emen veya emisyonları azaltan projeler için üretilen bu kredileri satın alıyorlar.
Krediler İçin Nihai Karar 2025’e Ertelendi
Ancak şirketlerin emisyon hedeflerini denetleyen kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan Bilime Dayalı Hedefler Girişimi (SBTi), geçen ay sonunda karbon kredilerinin emisyonları azaltmada büyük ölçüde etkisiz olduğunu çünkü iklim yararlarının her zaman doğrulanamadığını ortaya koyan bir araştırma yaptı. SBTi, şirketlerin emisyon hedeflerine ulaşmak için karbon kredilerini kullanıp kullanamayacaklarına dair nihai kararı 2025’e kadar erteledi.
Bu durum, SBTi için bir geri adım anlamına geldi. SBTi’nin yönetim kurulu Nisan ayında şirketlere hedef belirlemede karbon kredilerini daha fazla kullanma izni vermek istediğini belirtmişti. Şu anda SBTi, şirketlerin emisyon hedeflerine doğrudan emisyon azaltımı ile ulaşmalarının ardından karbon kredilerini kullanmalarına izin veriyor.
Yaklaşık 6 bin şirket, emisyon hedeflerini doğrulamak için SBTi’yi kullanıyor. 2 binden fazla şirket ise hedeflerini doğrulamak üzere SBTi’ye başvurmayı taahhüt etmiş durumda. SBTi, kurumsal net sıfır planlarının en büyük bağımsız üçüncü taraf doğrulayıcısı özelliğini taşırken, stratejilerini iklim bilimiyle uyumlu olduğundan emin olmaya odaklaması nedeniyle birçok kişi tarafından altın standart olarak kabul ediliyor.
Şirketler Başka Bir Yol Arayacaklarını Belirtiyor
Öte yandan karbon derecelendirme ajansı BeZero Carbon’un CEO’su Tommy Ricketts, bazı şirketlerin karbon kredilerini daha geniş bir şekilde kullanmalarına izin verilmezse net sıfır hedeflerini geri çekmeyi düşünebileceğini açıkladı.
Ricketts, şirket ismi vermekten kaçınarak, “Birçok şirket, hedeflerini gerçekleştiremedikleri iddiasıyla başka bir yol aramaktan ya da sessizce ayrılmaktan dem vuruyor,” dedi.
Bu yıl yayımlanan bir SBTi anketi, net sıfır planı belirlenirken en büyük engelin tedarik zincirinden kaynaklı emisyonları azaltmak olduğunu belirledi. Enerji ve İklim Zekası Birliği (Energy & Climate Intelligence Unit) araştırma grubunda net sıfır hedeflerini takip eden John Lang ise, SBTi’nin karbon kredileri konusundaki duruşu sonucunda daha fazla şirketin kısa vadeli emisyon hedeflerini geri çekmesini beklediğini söyledi. Lang, hedefleri yeniden düzenlemenin mutlaka hedeflerden geri adım atmak anlamına gelmeyeceğini de sözlerine ekledi.
Kar amacı gütmeyen iklim araştırma grubu NewClimate Institute’tan analist Thomas Day de, çabalarını azaltan şirketlerin genellikle dayanağı olmayan “yüksek sesle telaffuz edilen hedefler”i terk ettiklerini belirtti.
Karbon kredisi aracısı, proje geliştiricisi ve danışmanlık firması olan SoutPole ise karbon kredilerinin daha geniş kullanımıyla pazarın, 2023 yılındaki 723 milyon dolardan, 2030 yılına kadar yılda 100 milyar dolara çıkmasının sağlanabileceğini açıkladı.
