Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması İklim Finansmanı Desteğine Dönüşebilir

Avrupa Parlamentosu Çevre Komitesi, Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması hakkında görüşünü bildirdi. Avrupa Birliği’nin küresel ticaretinde karbon yoğunluğunu hesaba katmayı amaçlayan Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması’nın, Emisyon Ticaret Sistemi’ndeki ücretsiz karbon salım haklarının yerine geçmesi gerektiğini öne sürdü. Yeni düzenleme, düşük karbonlu ekonomiye geçmeye karar verecek bir Türkiye için iklim finansmanı fırsatına dönüşebilir. 

Avrupa Parlamentosu Çevre Komitesi, AB dışından yapılan karbon yoğun ithalata fiyat koymayı amaçlayan Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (Carbon Border Adjustment Mechanism, CBAM) hakkındaki pozisyonunu belirledi. Birliğin yasama organı olan Parlamento, bu yeni mekanizmanın, şu anda belli sektörlere bedelsiz karbon emisyonu üretme hakkı veren Emisyon Ticareti Sistemindeki (ETS) bu karbon emisyonu tahsislerinin yerini alması gerektiği konusunda ısrarlı.

Avrupa İklim Eylem Ağı (CAN Europe) Endüstriyel Dönüşüm Politikası Koordinatörü Doreen Fedrigo, “Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması, AB endüstrilerinin net sıfır emisyona geçişleri için eşit şartlar sağlamayı ve küresel çapta tüm ekonomilerin de benzer şekilde karbonsuzlaşmasını amaçlıyor. 5 Şubat Cuma günü gerçekleşen oylamada, Avrupa Parlamentosu, endüstrinin ‘hem pastam dursun, hem karnım doysun’ diyemeyeceğini vurguladı. Parlamenterler, Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması’nın uygulamaya konması halinde, AB Emisyon Ticaret Sistemi kapsamında kirlilik izinlerinin ücretsiz tahsis edilmesinin tamamen durdurulması gerekeceğini açıkça belirtti. Bu, karbon yoğun endüstrilerin büyük çoğunluğunu, neden oldukları iklim hasarını karşılamaktan koruyan boşluğu kapatmak için açık bir çağrı” dedi.

Avrupa İklim Eylem Ağı (CAN Europe) Türkiye İklim ve Enerji Politikaları Koordinatörü Özlem Katısöz ise, “Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması, endüstriyi karbonsuzlaştırma sürecinde AB sanayileri için eşit bir oyun alanı sağlamayı ve Türkiye gibi AB ile etkileşim içinde olan ekonomileri de teşvik etmeyi amaçlıyor. AB, ihracatının neredeyse yarısını AB ülkelerine yapan Türkiye için büyük önem taşıyan bir ticaret ortağı. Türkiye henüz Paris Anlaşması’nı onaylamadığı için mekanizmaların tartışıldığı küresel iklim gündeminin bir parçası olma fırsatını kaçırıyor. Anlaşmayı hemen onaylayarak harekete geçmeli. Bu, Türkiye’de düşük karbon ekonomisine geçişi mümkün kılacak bir Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması’nın tasarımı için AB’yi etkileyebilmenin ilk ve temel adımı. Türkiye, mekanizmadan kaçınmak yerine bunu kendi endüstrilerinin karbon ayak izini azaltma ve bir iklim finansmanı desteğine dönüştürme fırsatı olarak görmeli” diye konuştu.

Emisyon Ticareti Sistemi, geçtiğimiz Aralık ayında kabul edilen AB’nin yeni 2030 iklim hedefiyle uyumlu olacak şekilde bu yıl revize edilecek. Revizyonun, sanayiye verilen ücretsiz tahsisleri aşamalı olarak kaldırması ve yüksek derecede kirletici endüstriyel sektörlerinin seragazı emisyonlarının hızlı şekilde azaltımı için daha yüksek bir karbon fiyatı getirmesi gerekiyor.

Genel Kurul, 8-11 Mart 2021 tarihli oturumunda yukarıda bahsedilen kararı oylayacak. Komisyon’un 2021’in ikinci çeyreğinde Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması hakkında bir öneri sunması bekleniyor.

Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması Nedir?
Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması, AB’nin tüm politikalarında merkeze aldığı Avrupa Yeşil Mutabakatı çerçevesinde, 2050 yılında AB’nin karbon nötr olması hedefine ulaşması için üzerinde çalıştığı araçlardan biri. Bu araçla, AB yatırımcısının görece karbon düzenlemesi zayıf olan ülkelere yönelmesini önlemek ve AB içinde kalan yatırımcısını haksız rekabetten korumak için “karbon kaçağı riski olan” ürünlerin AB pazarına ihraç edilirken içerdiği karbon yoğunluğuna göre vergilendirmeyi öngörüyor. Ayrıca bir amacı da AB ticaret paydaşlarının küresel seragazı azaltım hedeflerini benimsemesini sağlamak.