Son yapılan analizlere göre, küresel ısınma, Helene ve Milton gibi kasırgaların ortaya çıkışını iki kat daha fazla olası hale getiriyor. Bilim insanları deniz suyu sıcaklığının olağanüstü seviyelere çıkmasının bu fırtınaların güçlenmesinin ana faktörü olarak gösteriyor…
Endişeyle beklenen Milton Kasırgası Florida’da karayı vurmaya başlarken, yeni bir analiz, Meksika Körfezi’nde artan sıcaklık nedeniyle, geçen ay yaşanan Helene Kasırgası gibi kasırgaların 200 ile 500 kat daha olası hale geldiğini ortaya koydu.
Yeni analiz, iklim değişikliğinin, fırtınanın bıraktığı yağmur miktarını %10 artırdığını buldu. Helene, ABD tarihinin en ölümcül kasırgalarından biri olarak, Körfez üzerinde hız kazanarak saatte 225 km hızla kıyıya vurmuştu. Helene, iki hafta önce kuzeye doğru ilerlerken altı eyalette 220’den fazla insanın ölümüne neden olmuş, kasabaları yerle bir etmişti.
İklim değişikliğinin aşırı hava olayları üzerindeki etkisi üzerine çalışmalar yürüten Dünya Hava Atıf Grubu’da görevli bilim insanları, fosil yakıtların yakılmasının, Helene gibi şiddetli fırtınaların, sanayi öncesi döneme göre yaklaşık 2.5 kat daha olası hale gelmesine neden olduğunu belirtiyor. Dünyanın, büyük ölçüde emisyon kesintilerine gitmemesi ve sanayi öncesi döneme göre 2 derece daha ısınması durumunda, Helene gibi fırtınalar yağmur miktarını %10 daha artıracak.
İklim değişikliğiyle ilgili bilimsel araştırmalar yapan bağımsız bir kuruluş olan İklim Merkezi’nde (Climate Central) baş meteorolog Bernadette Woods Placky, “İnsan faaliyetlerinin atmosfere ve okyanuslara eklediği ısı, kasırgalar için steroid gibi” yorumunu yaptı ve Helene ile Milton gibi fırtınaların aşırı ısı nedeniyle “patlayıcı” hale geldiğini ekledi. Placky, “Eğer insanlar iklimi ısıtmaya devam ederse, fırtınaların hızla dev canavarlara dönüşmeye devam edeceğini göreceğiz, bu da daha fazla yıkıma yol açacak” dedi.
Milton, sadece dokuz saat içinde kategori 1 fırtınadan kategori 5’e yükselirken, maksimum rüzgar hızının saatte 290 km’ye ulaşması bilim insanlarını şaşırttı.
Meksika Körfezi’nde Su Anormal Derecede Sıcak
Helene ile Milton’un ikisi de Meksika Körfez’i üzerinde hızla güçlendi ve araştırmacılar, olağanüstü deniz suyu sıcaklığını bu fırtınaların güçlenmesinin ana faktörü olarak gösterdi. Yaz aylarından bu yana, Körfez’in yüzey ve derin suları rekor sıcaklıklarda seyrederken, adeta sıcak bir banyo gibi olduğu kaydedildi. Ayrıca Milton’un Florida Tampa’ya yakın bir alandan seyrederek ortalama 2-3 derece daha da sıcak olan bir suyun üzerinden geçecek.
Kasırgalar, daha sıcak okyanuslardan ve daha sıcak bir atmosferden güç alırlarken, bu ısı, fırtınaların hızını artırıyor, onlara ek nem yükleyerek bu nemin yoğun yağışlar şeklinde boşalmasına yol açıyor. Bu durum da Helene’in vurduğu sırada Kuzey Karolina’nın batı bölgelerine kadar iç kesimleri bile sular altında bırakan sel benzeri sonuçlar doğmasına neden oluyor.
Miami Üniversitesi’nden iklim bilimci Brian McNoldy de, “Körfez hâlâ anormal derecede yüksek bir sıcaklıkta ve bu sıcaklıklar varken, hızla güçlenen kasırga olasılığı da artar” dedi.
Fırtına oluşumunda kasırgaları dağıtabilecek karşıt rüzgar kaymaları gibi diğer faktörler de önemli. Ancak McNoldy, Körfez’in uzun süreli ateşinin, uzmanları Helene ve Milton gibi olayların potansiyeli konusunda giderek daha fazla endişelendirmeye başladığına dikkat çekti ve şöyle devam etti:
“Bu ısıdan yararlanacak bir kasırganın gelip gelmeyeceğini merakla bekliyorduk. Sanki bir barut fıçısı vardı ve kıvılcımını bekliyordu. Şimdi o kıvılcımı aldık. Milton olağanüstü bir fırtına, tarih boyunca yoğunlaşma hızı açısından da istisnai.”
Isınmanın %89’u Okyanuslara Gidiyor
Bilim insanları, daha sıcak bir atmosferin, ısı arttıkça yaklaşık %7 oranında daha fazla su buharı tutabildiğini belirtti. Şu anda dünya, sanayi öncesi döneme göre en az 1.3 derece ısınmış durumda ve bu durumun hızlanabileceğinden endişe ediliyor.
Kâr amacı gütmeyen bir çevre koruma organizasyonu olan Nature Conxervancy’nin baş bilimcisi ve Teksas Teknik Üniversitesi profesörü Katharine Hayhoe ise kasırgalar hakkında şunları kaydetti:
“Birçok insanın fark etmediği şey, bu ekstra ısının yalnızca %1’inin atmosfere gitme durumu. Dolayısıyla küresel sıcaklık kayıtlarımız, dünyanın ısısındaki toplam artışın yalnızca %1’ini yansıtıyor. Bu ısının %89’u okyanuslara gidiyor ve bu da deniz seviyelerinin yükselmesine, ölümcül deniz sıcaklık dalgalarına ve daha güçlü, daha hızlı yoğunlaşan kasırgalara katkıda bulunuyor.”
İklim krizinin seçim kampanyalarında pek yer bulmadığı bir ABD başkanlık seçiminden sadece bir ay önce, bu ikili kasırgalar, seçmenlere ısınan gezegenin neden olduğu güçleri net bir şekilde hatırlatıyor.
İklim krizini “sahte” ve “dolandırıcılık” olarak nitelendiren ve kampanya bağışları karşılığında petrol ve gaz şirketlerinin çevresel düzenlemelerini azaltma sözü veren Donald Trump, Milton’un etkisi nedeniyle bu hafta Miami’deki bir etkinliğini iptal etmek zorunda kaldı.
Rakibi Kamala Harris ise küresel ısınmanın tehditlerini kabul etmiş olsa da, mitingler ve röportajlar sırasında bu konudan genellikle uzak durmayı tercih ediyor.
Kuzey Karolina eyaletinin iklim bilimcisi Kathie Dello, iklim değişikliğine dair daha önce hiç görülmemiş şeylerle karşılaşılmasının yarattığı bir farkındalık olduğunu belirterek, “İklim asla seçimlerin en önemli konusu değil ama ekonomi kasırgalardan etkileniyor, okullar kapanıyor, insanlar yiyecek, barınak ve su bulamıyor. İklim aslında her şeyle bağlantılı” dedi.
