Polonya’nın En Büyük Kamu Kuruluşu PGE, Kömürden Yenilenebilir Enerjiye Geçiyor

Polonya’nın en büyük kamu kurumu PGE, kömür varlıklarından kurtulmak ve yenilenebilir enerjilere yatırım yaparak 2050 itibarıyla karbon nötr hale gelmek istediğini açıkladı.

Çoğunluğu devlete ait olan PGE, Pazartesi günü kömür madenlerini ve elektrik santrallarını devlete ait yeni bir kuruluşa devretme planlarını açıkladı. PGE Başkanı Wojciech Dąbrowski yeni strateji hakkında yaptığı açıklamada, “10 yıl içinde, PGE Grubu tamamen farklı bir şirket haline gelecek” dedi.

Şu anda, PGE’nin elektrik üretiminin %80’inden fazlası kömüre dayalı. Birçok banka kömürü desteklememe sözü verdiği için bu durum şirketin finansman çekmesini zorlaştırdı.

Bir yatırımcı sorusuna yanıt olarak Dąbrowski, kömür varlıklarını ayırmazsa şirketin bir buçuk yıl içinde iflas edeceğini söyledi.

Şirket, kömürden çekilerek 2030’a kadar elektriğinin %50’sini; 2050’a kadar ise %100’ünü yenilenebilir kaynaklardan üretmeyi hedefliyor.

Analistler, PGE’nin yenilenebilir enerjiye olan isteğini övdü, ancak şirketin kömür varlıklarını devletin başka bir koluna devretmek yerine tamamen kapatma sorumluluğunu üstlenmesi gerektiğini söylediler.

Varşova merkezli Forum Energi’de analist Alexsandra Gawlikowska-Fyk, “PGE sadece ‘Kömürü artık istemiyoruz, Polonya devleti kömürden çıkış sorununu üstlensin’ diyor. Durum bu olmamalı. PGE sorumluluk almalı çünkü bunlar onların varlıkları” dedi.

Greenpeace, bunu “kirli varlıkların sadece bir cepten diğerine aktarılması” ve “iklim krizine karşı koymak için gerekli gerçek dönüşümün sorumluluğundan kaçış” olarak nitelendirdi.

Şirket ayrıca, başkanı Wojciech Dąbrowski’nin önümüzdeki 20 yıl için bir “geçiş yakıtı” olarak gördüğü doğalgaza yatırım yapmayı planlıyor. Doğalgaz, yakıldığında kömüre göre daha az kirletiyor, ancak doğalgazı çıkarma sürecinde sızan metan, iklim üzerindeki etkiyi daha da kötüleştirebilir.

Polityka Insight’ta enerji analisti olan Robert Tomaszewski, PGE’nin CEO’sunun şirketin doğalgaz tesislerini 2040 civarında hidrojene aktarmayı umduğunu söylediğini açıkladı. Hidrojen yenilenebilir enerji ile üretilebiliyor. Bu duyurunun ardından PGE’nin hisseleri yükseldi. Firmanın bu isteği, COP26’nın enerji sorumlusu Karl Zammit-Maempel ve Polonya iklim bakanı Michal Kurtyka tarafından takdirle karşılandı.

Ember düşünce kuruluşundan Dave Jones, Climate Home’a, PGE’nin tarihsel olarak bir kömür şirketi olduğu düşünüldüğünde, bu duyurunun “gerçekten ilham verici” olduğunu söylerken Gawlikowska-Fyk ise bunu “cesur bir karbonsuzlaştırma stratejisi” olarak nitelendirdi.

Tomaszewski, “Polonya koşullarında”, devlete ait bir şirketin hükümetin önünde iklim tarafsızlığını ilan etmesinin olağanüstü olduğunu söyledi. Polonya, 2050 yılına kadar net sıfıra ulaşmayı hedeflemeyen tek AB ülkesi konumunda.

Polonya hükümeti ve kömür madenciliği sendikaları kısa süre önce 2049 itibarıyla taş kömürü çıkarmayı durdurma konusunda anlaştılar. Bunun PGE üzerindeki etkisi ise sınırlı, çünkü şirket esas olarak daha düşük kaliteli ve daha kirletici bir kömür türü olan linyit çıkarıyor.