Polonya ve Macaristan, demokratik standartlarla ilgili ayrı bir anlaşmazlık nedeniyle AB’nin 2030 iklim hedefini güçlendirme çabalarını engelleyebilir.
AB liderlerinin, Perşembe günü başlayacak iki günlük kritik bir Konsey toplantısında toplu emisyonları 1990 seviyelerine göre en az %55 azaltma konusunda anlaşmaları bekleniyor.
Üye devletler, yeni hedefi, Paris Anlaşması’nın imzalanmasından bu yana geçen beş yılı kutlamak üzere BM, İngiltere ve Fransa’nın ortak ev sahipliğinde Cumartesi günü yapılacak sanal iklim zirvesi öncesinde onaylama baskısı altında.
Düşünce kuruluşu E3G’nin Brüksel ofisi başkanı Manon Dufour, “AB’nin liderliği ve rekabet gücü tehlikede” dedi ve AB Komisyonu başkanı Ursula Von der Leyen’in zirveye eli boş gelemeyeceğini belirtti.
Önerilen iklim hedefi nispeten tartışmasız olsa da, 750 milyar euroluk koronavirüs kurtarma fonunu içeren 1,8 trilyon euroluk bir mali paketle ilgili hararetli müzakerelerin kurbanı olma riski taşıyor.
Avrupa Komisyonu, fonlara erişimin AB’nin hukukun üstünlüğü ilkelerine uyulması şartına bağlanmasını önerdi.
Söz konusu madde, yargı sistemi, medya ve diğer kurumların bağımsızlığı da dahil olmak üzere AB’nin kurucu anlaşmalarında yer alan demokratik standartlarda geri adım atmakla suçlanan Polonya ve Macaristan’a milyarlarca euroya mâl olabilir.
Dufour, Climate Home News’e “Hukukun üstünlüğüyle ilgili bir anlaşma yoksa, iklim hedefiyle ilgili bir anlaşma olmaması da mümkün” dedi.
Polonya başbakanı Mateusz Morawiecki ve Macar mevkidaşı Viktor Orbán ortak bir bildiride, ortak Avrupa değerlerine saygı duyduklarını, ancak iki ülkenin de “diğeri tarafından kabul edilemez görülen herhangi bir teklifi kabul etmeyeceğini” söyledi.
Euractiv gazetesine yazan Morawiecki, mevcut önerinin “Avrupa için sıkıntılı bir dönemde” “tüm birliğin geleceğini” tehdit ettiğini söyledi.
Enerji sektöründe uzman, Polonyalı finans gazetecisi Justyna Piszczatowska, “Brüksel ile Varşova arasındaki müzakerelerin seviyesi hiçbir zaman şu an olduğu kadar yüksek olmamıştı” dedi.
Cumartesi günkü zirvede bir AB duyurusunun olmaması, iklim eylemi için ivmeyi azaltırken AB için utanç verici olabilir.
Hem Von der Leyen hem de AB Konseyi’nin dönüşümlü başkanlığını yürüten Almanya Başbakanı Angela Merkel, toplantıda bir iklim anlaşması yapmayı en önemli öncelik haline getirdi. Artırılmış 2030 hedefi, AB’yi 2050 iklim nötr hedefine doğru inandırıcı bir yola sokarken önümüzdeki 10 yıl için yeşil yatırımları yönlendirecek.
Dufour, İngiltere’nin 1990 ile 2030 arasında emisyon kesintilerini %68’e kadar indirme taahhüdüne atıfta bulunarak, “AB’nin İngiltere’nin başarılı olduğu yerde başarısız olması halinde AB’nin yeni bir hedef üzerinde anlaşmaması çok kötü bir görünüm yaratacak ” dedi.
Polonya ve Macaristan siyasi sermayelerini AB fonlarına erişim koşulluluğu ile mücadeleye odaklarken, gözlemciler bunun iklim sorunları üzerinde müzakere etmek için çok az zaman bırakacağından korkuyor.
Emisyonların %55 oranında azaltılmasına yönelik yaygın destek olsa da Polonya, Çekya ve Macaristan, hedefe “en azından” ifadesinin dahil edilmesi için baskıda bulunurken hedefi karşılamak için ek mali destek çağrısında bulundu.
Climate Home tarafından görülen, Konsey’in taslak sonucunun açıklamalı bir versiyonunda, üç ülke 2027’nin ötesinde enerji geçişlerini desteklemek için AB fonlarının uzatılmasını ve paranın nasıl harcanacağı konusunda tam esneklik talep ediyor, nükleer enerji ve metan gazının “orta vadeli düşük karbonlu geçiş” enerji kaynakları olarak kabul edilmesi gerektiğini de savunuyor.
