2. Yıl Dönümünde Paris Etkisi: Trilyonlar Fosilleri Terk Ediyor

Paris Anlaşması’nın imzalanmasının üzerinden iki yıl geçti. Paris Anlaşması ile iklim değişikliği ile mücadeleye devletlerin verdiği siyasi destek ve özellikle enerji ekonomisinde ortaya çıkan reel gelişmeler, yatırımcıların fosil yakıtlardan vazgeçmesini hızlandırdı.

Son iki yılda, yatırımcıların fosil yakıtları terk etmeye dair aldığı kararlar, küresel ekonominin karbonsuzlaşmaya başladığını ortaya koyuyor:

1) Norveç Ulusal Varlık Fonu –dünyanın en büyük ulusal varlık fonu- kömüre yatırım yapan şirketlerden yatırımlarını çekme kararı aldı. Kasım 2017’de, fonu yöneten Norges Bank Maliye Bakanlığı’na petrol ve doğal gaz varlıklarından da vazgeçilmesine dair bir teklif sundu. Bonn İklim Görüşmeleri sırasında, Norveç’in en büyük özel emeklilik fonu Storebrand 1,1 milyon euroluk fosil yakıt içermeyen yeni bir fon başlatarak Norveç kamu emeklilik fonuna da aynı yolu izlemesi çağrısında bulundu.

2) Paris Anlaşması’nın ertesinde, Avustralya, Kanada, Çin, Avrupa, ABD ve Japonya’daki dünyanın en büyük 37 bankası 2015 ve 2016 yılları arasında fosil yakıt yatırımlarını %22 oranında azalttı.

3) Danimarka’nın en büyük dördüncü emeklilik fonu PKA kömür yatırımlarından vazgeçmeyi düşünüyor. Nisan 2017’de PKA beş Kanadalı petrol şirketinden yatırımlarını çekti ve 44 şirketi, düşük karbonlu bir ekonomide atıl duruma düşme risklerini değerlendirmek üzere araştırdı.

4) Özel sektör de yatırımlarını fosil yakıtlardan çekme kararları alıyor. Deutsche Bank, Crédit Agricole ve Société Générale, gibi büyük yatırımcıların kömür projelerine yatırım yapmaktaki tereddütleri giderek artıyor. RBS ve Brezilya kalkınma bankası BNDES gibi diğer bankalar ise yatırımlarını fosil yakıt projelerinden çekiyor ve yenilenebilir enerji projelerine yöneliyorlar. BNP Paribas Ekim 2017’de kaya ya da katran kumullarından çıkarılan petrol ve gazla ilişkili şirketlere finansman sağlamayı durduracağını açıkladı. Daha önce de kömür projelerini finanse etmeyeceğini açıklamıştı. Mart 2016’da JPMorgan gelişmiş ülkelerde yeni kömür yatırımlarını sonlandıracağını açıkladı. Sigorta devi Axa kömür yüzünden riski en yüksek olan şirketlere yatırım ve sigorta desteği vermeyi keseceğini açıkladı.

5) Mayıs 2016’da Bill ve Melinda Gates Vakfı fonlarını BP’den çekti. Bir dizi Katolik grup ise tüm fosil yakıt şirketlerinden yatırımlarını çekti.  Haziran 2017’de, İklimle Bağlantılı Finansal Beyanlar Görev Gücü (TCFD), şirketlere risklerin üstesinden gelebilmeleri için iklim risklerini ve stratejilerini beyan etmeleri konusunda öneriler yayımladı. Yatırımcılar TCFD’nin önerilerine uydukları takdirde, trilyon dolarlıklık yatırımlar fosil yakıtlardan çekilerek, temiz enerji teknolojileri ve yenilenebilir enerjiye aktarılacak.