Denizlerdeki sıcak hava dalgaları daha sık ve yoğun hale gelirken, dünyanın büyük bölümünde denizlerdeki soğuk hava dalgaları daha seyrek hale geldi.
AB Copernicus Okyanus Durumu Raporu’nun (OSR 7) 7. baskısı yayımlandı. Çalışma, okyanus sirkülasyonundaki düşüşler, biyolojik üretim olaylarındaki beklenmedik gelişmeler ve yoğunlaşan deniz ısı dalgaları da dahil olmak üzere okyanus sistemlerindeki bir dizi olağandışı modeli detaylandırıyor.
Buna göre, küresel deniz yüzeyi sıcaklığı Nisan ayında 21.1 derece ile rekor seviyeye ulaştı ve Haziran’dan Ağustos’a kadar küresel okyanusun çeşitli bölgelerinde iklim, biyolojik çeşitlilik ve toplumlar üzerinde olumsuz etkilere neden olan yoğun deniz ısı dalgası olayları yaşandı.
Araştırmacılar okyanusların geçen yüzyıla kıyasla şimdi daha hızlı ısındığını ve yükseldiğini tespit etti. Denizlerdeki sıcak hava dalgaları daha sık ve yoğun hale gelirken, dünyanın büyük bölümünde denizlerdeki soğuk hava dalgaları daha seyrek hale geldi.
OSR7, 14 ülkedeki 30 kurumdan 80’in üzerinde katılımcının katkılarıyla, geniş bir bilgi ve uzmanlık yelpazesinden yararlanılarak uluslararası bilimsel işbirliği çerçevesinde oluşturuldu.
Çalışmanın önemli noktaları şu şekilde:
- İskoçya çevresindeki sularda 2021 yazında iki olağandışı kokolitofor (deniz planktonu) patlaması yaşandı, deniz turkuaz renge büründü ve kamuoyunda büyük ilgi uyandırdı. Atipik sıcaklık ve rüzgar değişimi gibi olağandışı hava koşulları, katkıda bulunan faktörler olarak analiz edildi.
- Kasım 2021’de şiddetli bir siklon olan Blas Fırtınası’nın ardından, Balear Adaları son dokuz yılın en yoğun kabarma olayını yaşadı ve birkaç gün süren 6 °C’ye varan yüzey sıcaklığı düşüşlerine yol açtı. Kıyı kabarması, açık deniz suları ile kıyı ekosistemlerini birbirine bağlayan kritik bir rol oynar ve su kalitesini, balıkçılığı ve su ürünleri yetiştiriciliğini etkiler.
- Son teknoloji modeller ve gözlemler, 2017-2019 yılları arasında Grönland-İskoçya Sırtı üzerinde okyanus ısı alışverişinde %4-%9 arasında bir düşüş olduğunu ortaya koymaktadır; bu sistem okyanus dolaşımındaki değişimin ve dolayısıyla Kuzey Kutbu ve dünya ikliminin şekillenmesinde önemli bir rol oynuyor.
- OSR7, Güneybatı Güney Atlantik’te son on yılda meydana gelen ekstrem olayları inceledi ve bunların sosyo-ekonomik etkilerini tartıştı. Brezilya’da São Paulo çevresindeki bölgede, artan kıyı tehlikeleri, artan sayıda aşırı dalga olayıyla güçlü bir şekilde bağlantılıdır.
- Kıyılardaki kabarmanın izlenmesi için yüksek frekanslı radar kullanımını içeren yeni bir bilimsel yöntem tanıtıldı. Karadan iletilen radyo dalgaları okyanus yüzeyinden geri yansıyarak akıntıların ve kabarmanın yönü ve hızı hakkında bilgi sağlar.
- OSR7, Akdeniz’deki çözünmüş oksijen seviyelerini ve değişimlerini araştırmak için reanaliz verilerini kullandı. Bu yeni araç, deniz yaşamı için kritik öneme sahip olan biyojeokimyasal döngülerdeki değişiklikleri izlemek için kullanılabilir.
