AB’den Nükleer Enerjiye Veto

Avrupa Parlamentosu nükleer ve fosil yakıtlara yatırımı yeşil finansman taksonomisi önerisinden çıkarma yönünde oy kullandı.

Avrupa Parlamentosu (AP) geçtiğimiz hafta Perşembe günü (28 Mart) günü sürdürülebilir varlıklar için önerilen bir sınıflandırmayı oylayarak nükleer enerjinin finansal piyasalarda yeşil onay damgası almaması için oy kullandı.

Parlamentoda oylanan metin aynı zamanda fosil yakıtları ve gaz altyapısını AB’nin önerilen yeşil finans taksonomisi kapsamından çıkarıyor ki buradaki hedef, yatırımları kirleten endüstrilerden temiz teknolojilere aktarmak.

“Green-washing”i (yeşil badana) önleme teklifinde, parlamento metni ayrıca yatırımcıların finansal ürünlerinin sürdürülebilirlik hedefleri olup olmadığını, varsa ürünün AB’nin yeşil varlık sınıflaması veya taksonomisi ile uyumlu olup olmadığını açıklamalarını talep ediyor.

Nükleer lobisi, nükleer enerjiyi iklim değişikliğini engelleyebilecek bir çözüm olarak kamuoyuna sunarken, AP’nin aldığı bu karar ise nükleer enerjinin yeşil ve iklim dostu bir çözüm olmadığını gösteriyor.

Aktivistler alınan kararı desteklerken, AP tarafından oylanan sınıflandırmaların çok dar olduğunu ve sadece rüzgar ve güneş enerjisi şirketleri gibi sınırlı sayıda tanınabilir yeşil varlık için geçerli olduğunu ifade ediyorlar.

Çevreye zarar verdiği düşünülen yatırımların isimlendirilmesi ve ayıplanması amacıyla “brown list” (kahverengi liste) yayımlanması yönünde yapılan değişiklik önerisi ise parlamento tarafından reddedildi.

Deutsche Börse’deki Grup Sürdürülebilirlik Başkanı ve Almanya Yeşil ve Sürdürülebilir Finans Kümelenmesi Genel Müdürü Kristina Jeromin, daha iddialı bir yaklaşım görmek istediğini söylerken sürecin şu an için yalnızca başlangıç aşamasında olduğunu da hatırlattı.

Jeromin’e göre, finansal piyasaları harekete geçirmek için gereken sermaye miktarı “yalnızca ortak bir taksonomi benimseyerek teşvik edilemiyor”. Jeromin, “Bu büyük bir süreç ve bu nedenle AB taksonomisinin kısa vadede piyasa üzerinde hemen bir etkisi olmayacak ”derken AB’nin sürdürülebilir finans planının Avrupa’daki seçimlerden sonra baskıyı sürdürülmesi gerektiğini söyledi.

WWF’in Avrupa Politika Ofisi’nden ekonomist Sébastien Godinot da Perşembe günkü teklifin iddialı olmadığı ifade etti. Godinot, “Yatırımcıların, şirketlerin ve bankaların daha sürdürülebilir yatırımlar yapabilmek için tüm ekonomik faaliyetlerin çevre için ne kadar iyi ya da kötü olduğunu bilmeleri gerekiyor. Bu sonuç ise kesinlikle iyi olan birkaçını ortaya çıkardı” dedi.

Ancak Godinot, kilit sektörlerin AB’nin yeşil finansman etiketinin dışında kalmasını memnuniyetle karşıladığını belirtti ve ekledi: “En azından AP milletvekilleri, fosil yakıtlara ve ‘sürdürülebilir’ olarak nitelendirilen nükleer enerjiye hayır diyerek yeşil badana ile mücadelede adımlar attı” diye konuştu.

AP’deki İtalyan milletvekili Elena Gentile ise, Avrupa meclisi tarafından kabul edilen sınıflandırmada sosyal kriterlerin bulunmadığını belirtti. Gentile, “İklim azaltım ve döngüsel ekonomi konusundaki hükümleri metnin içinde güçlendirmeyi başardık. Ancak, yeni mevzuatın sosyal yönlerini koruyamadık ” dedi.

Avrupa Komisyonu’ndan bir kaynak ise, teklifin şimdilik çevreye odaklanması gerektiğini, sosyal boyutu ikinci adımda içereceğini söyledi. Kaynak, yasa koyucuların “sürdürülebilirliğin diğer ilgili sorunları etkilemediği” görüşünü benimsememesi gerektiğini vurguladı.

Bir yıl önce ortaya konan yeşil taksonomi, Avrupa Komisyonu’nun sürdürülebilir finans konusundaki planının en hassas kısmı olarak görülürken, ekonominin dekarbonizasyonu yönünde finansal akışları değiştirmeyi hedefliyor.

Komisyon Başkan Yardımcısı Valdis Dombrovskis, teklifi geçtiğimiz yıl Mayıs ayında sunarken, enerji geçişinin sadece kamu finansmanı ile finanse edilemeyeceğini vurgulamıştı. Dombrovskis, komisyonun sürdürülebilir finansman planının, sürdürülebilirliği şu anda bulunduğu niş pazarın dışına çıkarmaya yardım edecek bir kaldıraç olarak görüldüğünü belirtmişti.

Sürdürülebilir finansman ilkelerini uygulamak, yatırımcılar için büyük bir revizyon anlamına geliyor.

Avrupa Finansal Piyasalar Birliği politika yöneticisi Tonia Plakhotniuk ise “Finansal kurumlar iç yapılarını yeniden düzenlemek ve sürdürülebilir büyüme hedefine uyarlamak zorunda kalacak” diyor.

Komisyonun taksonomi önerisi, diğer iki mevzuatla birlikte sunulmuştu: Düşük karbonlu kriterler ve raporlama yükümlülükleri hakkında bir düzenleme. Önümüzdeki haftalarda resmen kabul edilmesi beklenen bu iki yönetmelik üzerinde AP ile AB üye ülkeleri arasında siyasi bir anlaşmaya varılmıştı.

AB ülkelerinin, AB Bakanlar Kurulu’nda Nisan ayında yapılacak bir oylamada taksonomi konusundaki konumlarını benimsemeleri bekleniyor.