YAZI: Şenol BALI
Kars, Erzurum ve Ardahan’da hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin altında düşmesiyle mayıs ayının ilk günlerinde kar yağdı. Bu kentlerle beraber Sivas, Artvin ve Erzincan gibi illerin yüksek kesimlerinde de kar etkili oldu. Hem kırsal alanlar hem de yerleşim yerleri karla kaplandı. Kar yağışından, son günlerde ekilen tarım arazileri de olumsuz etkilendi.
Bu hava olayı, dünyada ve Türkiye’de etkisini gösteren iklim değişikliğini bir kez daha hatırlattı. Özellikle Kuzey Doğu Anadolu kentlerinde, son dönemlerde mevsim kırılmalar yaşanıyor, geçişler daha sert yaşanıyor. Konuyu Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu ile konuştuk.
“İklim Değişikliği Değil, İklim Krizi Demek Lazım”
Alaeddinoğlu, bu tarz durumların artık olağanüstü karşılanmaması gerektiğini söylüyor: “İlkbahar ve Sonbahar gibi geçiş mevsimlerinde çok ekstrem soğukluklar görebiliriz. Kutup bölgesindeki sıcaklık değerleri düşüyor ve bununla tropikal bölge arasındaki fark azalıyor. Böylece, orta kuşak dediğimiz alana girmemesi gereken soğuklar girebiliyor. Birbirini iten cepheler ortadan kalktı çünkü. Artık normal diyebiliriz çünkü uzun vadede bunları göreceğiz.”
Alaeddinoğlu, mevcut tablonun ağırlaşarak devam edeceğini söylüyor ve 2030 sonrasını işaret ediyor: “Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında aşırı soğukluklar yaşanacak. Yaz aylarında da 40 dereceyi bulan sıcaklar ve keza kış aylarında -40 dereceleri bulan soğukluklar göreceğiz. Buna artık iklim değişikliği dememek lazım. Değişiklik başladı, artık krizi boyutuna geçiyoruz, özellikle 2030 sonrası için. ICP’nin yaptığı ölçümler var. Sıcaklık değişimleri, ekstremler, deniz sularındaki sızlamalar, topraktaki ısınma, atmosferdeki karbon, kutuplardaki ısınma gibi boyutlar periyodik olarak inceleniyor. Sıcaklıklardaki artış düzenli olmuyor, sık sık kırışmalar yaşanıyor. 2030 yılından sonraki süreç Türkiye’nin de içinde bulunduğu bölge için korkunç sonuçlar doğuracak. Ekvatorla kutup bölgesinin arasında bulunan orta kuşak en çok etkilenecek bölge olacak. Ki dünya nüfusunun da yoğunlaştığı yer burası. Türkiye de bu alanda ve güneye daha yakın. Dolasıyla sıcaklık en çok bizi vuracak.”
Bu sürece adapte olunması gerektiğini vurgulayan Alaeddinoğlu, buna tedbir olarak da uzun yıllara yayılacak alt yapının oluşturulması ve hazırlıkların yapılması gerektiğini vurguladı.
BM iklim şefi Stiell, gelecek hafta toplanacak G20 liderlerine iklim finansmanı çabalarına destek verme çağrısında…
İlham Aliyev’in geçtiğimiz 1 senede yaptığı konuşmaları analiz eden bir çalışmaya göre, COP29’un ev sahibinin…
G7, son 20 yılda iklim finansmanı borçlarını ödememesi nedeniyle COP29’da “Günün Fosili” ödülünü aldı. BM…
Bu yılki BM iklim zirvesine ev sahipliği yapan Azerbaycan, fosil yakıt patronlarına ve lobicilere başkanlığın…
Azerbaycan COP29 Başkanlığı, girişimin 2025 sonrası iklim finansmanı hedefiyle ilgili müzakerelerle iç içe geçme riski…
UNEP, küresel ısınmayı olumsuz yönde etkileyen metan emisyonlarını azaltmaya yönelik taahhütlerin arttığını, ancak bu yöndeki…