Kuzey Kutbu’nda Sıcaklık Ortalamanın 20 Derece Üzerinde

Kuzey Kutbu’nda yaşanan sıcaklık anomalisi öyle bir boyuta vardı ki, sıcaklıklar bu mevsimde ortalamanın 20 derece üzerine çıkarak buzun erime noktasının ötesine geçti. Bilim insanları, olağandışı ılıman sıcaklıkların, İzlanda üzerindeki alçak basınç sistemiyle bağlantılı olduğunu ve bu sistemin sıcak havayı güçlü bir şekilde Kuzey Kutbu’na doğru yönlendirdiğine dikkat çekiyor…

Geçen Pazar günü Kuzey Kutbu’ndaki sıcaklıklar ortalamanın 20 derece üzerine yükselerek, buzun erime noktası olan 0 dereceyi aştı. Norveç’te, Svalbard’ın kuzeyinde, Avrupa ve ABD’de yer alan hava durumu ajanslarının modellerine göre, sıcaklıklar zaten geçen Cumartesi günü 1991-2020 ortalamasının 18 derece üzerine çıkmıştı. Gerçek sıcaklıklar ise buzun erime noktasına yakın seviyelerdeydi. Pazar günü itibariyle sıcaklık anomalisinin 20 dereceyi aştığı bildirildi.

Endişe verici bu durum hakkında konuşan Finlandiya Meteoroloji Enstitüsü’nden bilim insanı Mika Rantanen, “Bu kışın yaşanabilecek çok aşırı bir ısınma olayıydı. Muhtemelen şimdiye kadar gözlemlenen en aşırı durum değil, ama yine de Arktik’te yaşanabileceklerin en üst sınırlarında” dedi.

Isınma Sıklığını Analiz İçin Daha Fazla Veriye İhtiyaç Var

Fosil yakıtların yakılması, gezegeni sanayi öncesi döneme kıyasla yaklaşık 1,3 derece ısıttı. Ancak kutup bölgeleri, ısıyı yansıtan deniz buzlarının erimesi nedeniyle çok daha hızlı ısınmaya devam ediyor. Ortalama sıcaklıklardaki artış, son derece sıcak yazlara ve rahatsız edici derecede ılıman kışlara yol açmış durumda.

Avrupa Birliği’ne bağlı Copernicus İklim Değişikliği Servisi’nde görevli bilim insanı Julien Nicolas, kutup kışının derinliklerinde görülen olağandışı ılıman sıcaklıkların, İzlanda üzerinde bulunan derin alçak basınç sistemiyle bağlantılı olduğunu ve bu sistemin sıcak havayı güçlü bir şekilde Kuzey Kutbu’na doğru yönlendirdiğini açıkladı. Nicolas ayrıca Kuzeydoğu Atlantik’teki aşırı sıcak denizlerin, rüzgarla yönlendirilen ısınmayı güçlendirdiğini de sözlerine ekledi. Bu tür bir olayın nispeten nadir yaşandığını belirten Nicolas, “Ancak elimizde daha fazla analiz olmadan bu tür olayların sıklığını değerlendiremiyoruz. Benzer bir olayın Şubat 2018’de yaşandığını biliyoruz” dedi.

Artik’teki Yaz Buzları İnsan Eliyle Kaybolan İlk Gezegen Peyzajı Olacak

İklim bilimcileri, küresel sıcaklıkları, uydular, gemiler, uçaklar ve hava istasyonlarından gelen milyarlarca hava durumu ölçümünün yeniden analiz edilmesiyle tahmin ediyorlar. Ancak Mika Rantanen, merkezi Arktik gibi, doğrudan gözlem noktalarının daha az olduğu uzak bölgelerde, tam sıcaklık anomalisini tahmin etmenin zor olduğuna dikkat çekerek, “Gördüğüm tüm modeller 20 derecenin üzerinde bir sıcaklık anomalisini işaret ediyor” dedi. Arktik, 1979’dan bu yana küresel ortalamadan neredeyse dört kat daha hızlı ısındı ve aşırı sıcaklıklar daha sıcak ve daha yaygın hale geldi.

Isınma hakkında konuşan Hamburg Üniversitesi’nden iklim bilimci Dirk Notz da, donma noktasının üzerine çıkan sıcaklıkların özellikle endişe verici olduğunu kaydederek, “Bu gerçeklikle herhangi bir pazarlık yapılamaz ve sıcaklıklar yükselmeye devam ettikçe buzların giderek daha fazla kaybolacağı gerçeğiyle de pazarlık yapılamaz” dedi.

Notz’un 2023’te ekibiyle kaleme aldığı bir çalışma, Arktik bölgesindeki yaz deniz buzunun, gezegeni ısıtan kirliliğe yönelik sert müdahalelere ve kirleticilerdeki azalmaya rağmen yok olacağını tahmin etmişti.

“Önümüzdeki 10 yıl içinde, Arktik Okyanusu’nun yaz aylarında deniz buzunu kaybetmesini bekliyoruz diyen Notz ekledi:

“Bu durum muhtemelen insan faaliyetleri nedeniyle gezegende yok olan ilk peyzaj olacak ve bu, insanların gezegenimizin yüzeyini şekillendirmede ne kadar güçlü hale geldiğini bir kez daha gösterecek.”