Japonya’nın Net Sıfır Emisyon Taahhüdünde Kömür Dilemması: Tamam mı, Devam mı?

Japonya Başbakanı Pazartesi günü yaptığı açıklamada, ülkenin karbon emisyonlarını 2050 itibarıyla net sıfıra indireceğini duyurdu. Dünyanın üçüncü en büyük ekonomisi için iklim eyleminde bu büyük bir değişiklik.

Yoshihide Suga, hükümetinin kömüre olan bağımlılığını yeniden düşüneceğini, bunun yerine güneş enerjisini ve çeşitli endüstriyel uygulamalar için karbondioksit emisyonlarını yakalayan “karbon geri dönüşümünü” destekleyeceğini belirtti.

Suga, göreve başladığından bu yana parlamentoya yönelik yaptığı ilk konuşmasında, “Karbondan arındırılmış bir toplum gerçekleştirmeyi hedefleyeceğimizi beyan ederim” dedi.

Japonya, iklim taahhütlerini güçlendirmek için artan uluslararası baskı ile karşı karşıyaydı. Önceki yönetim, 2010 seviyelerine kıyasla 2050 itibarıyla emisyonların %80 azaltılmasını ve “bu yüzyılın ikinci yarısında mümkün olan en erken zamanda” karbon nötr olmayı hedefliyordu.

Dünyanın en büyük beşinci karbondioksit yayıcısı Japonya, elektrik üretiminin neredeyse üçte birini sağlayan 48 GW’lık kömür enerjisi kapasitesine sahip. Global Energy Monitor verilerine göre ise 7,4 GW kömür enerjisi santralı inşaat halinde ve 2,5 GW ise planlama aşamasında. 2011 Fukushima nükleer felaketinin diğer ana kaynağı olan nükleer enerji ile ilgili korkuların artmasıyla ülkenin kömür kullanımı arttı.

Mevcut enerji planına göre, kömür, petrol ve doğalgaz hâlâ 2030’daki enerji kullanımının % 56’sını oluşturacak. Yenilenebilir enerjinin elektrik üretiminin yalnızca % 22-24’ünü sağlaması bekleniyor. Ekonomi, Ticaret ve Sanayi Bakanlığı (Meti) önümüzdeki Haziran ayında gözden geçirilmiş bir enerji planı yayımlayacak.

Ayrıntıya girmeden Suga, hükümetinin ülkenin kömüre olan bağımlılığını ele alacağını ima etti. Konuşmasında “Kömür yakıtlı elektrik üretimi konusundaki uzun süredir devam eden politikamızı kökten değiştireceğiz” dedi.

NewClimate Enstitüsü’nde iklim politikası araştırmacısı Takeshi Kuramochi, Climate Home News’e verdiği röportajda, “Bu önemli bir değişiklik. Japonya kömürü her zaman önemli bir ihracat ürünü ve aynı zamanda ülke içinde de enerji güvenliği için önemli bir kaynak olarak gördü” dedi.

İklim kampanyacıları ise, Japonya’nın 2030 için emisyon azaltım ve yenilenebilir enerji hedefleri konusunda netlik ve bu tarihe kadar kömürü aşamalı olarak ortadan kaldırma taahhüdü istiyorlar.

Japonya’nın Yenilenebilir Enerji Enstitüsü’ne (REI) göre, Japonya’nın net sıfır hedefi, 2030 itibarıyla kömürün tamamen kullanımdan kaldırılmasını, yenilenebilir enerji hedefini %45’e yükseltmeyi ve 2030 için emisyon azaltım hedefini 2010 seviyelerine kıyasla %45’e yükseltmeyi gerektiriyor. Mevcut hedef ise 2013 seviyelerine göre % 26.

Japonya’nın iklim stratejisi büyük ölçüde, karbon yakalama ve depolama (CCS) ve “temiz kömür” olarak adlandırılan yüksek verimli kömür enerjisi üretimi gibi teknolojik yeniliklere odaklandı.

Haziran ayında Meti Bakanı Hiroshi Kajiyama, Japonya’nın 2030 itibarıyla eski ve verimsiz kömür jeneratörlerinin %90’ını kullanımdan kaldıracağını ve daha temiz ve yüksek verimli kömüre odaklanacağını söyledi.

Kampanyacılar, her iki teknolojinin de net sıfır emisyona ulaşmak için yetersiz çözümler olduğunu söylüyor.

Bir Japon çevre STK’sı olan Kiko ağının uluslararası direktörü Kimiko Hirata, Climate Home News’e,” ‘Temiz kömür’ temiz değil ve bu karbondioksit emisyonlarında yalnızca %10’luk bir azaltım sağlar. Bu yaklaşımı gözden geçirmenin ve yenilenebilir enerjilere yatırım yapmanın zamanı geldi. 2030’dan önce [emisyonlarda] ciddi bir düşüş bekleyebilmemiz için bunların tam olarak desteklenmesi gerekiyor” dedi.

Hirata, CCS teknolojisinin uygun maliyetli bir şekilde ticarileştirilebileceğine dair net bir kanıt olmadığını söyledi. “Japonya’da bu [karbondioksiti] depolayacak yer yok” dedi ve Meti’nin hükümetle güçlü bağları olan fosil yakıt şirketlerinin çıkarlarını korumak için CCS gibi teknolojileri desteklediğini söyledi. Hirata, “CCS, enerji ve çelik sektörleri dahil olmak üzere ağır sanayilere sübvansiyon sağlıyor” diye konuştu.

Hirata’ya göre, 2050 itibarıyla net sıfır emisyona ulaşmanın yol haritası “çok tartışmalı” olacak çünkü Meti ve Çevre Bakanlığı muhtemelen farklı yaklaşımlar benimseyecek.

Japonya’nın popüler çevre bakanı Shinjiro Koizumi, ülkenin kömür politikasını değiştirmesi için baskı uyguluyor ve hükümeti denizaşırı kömür finansmanını sona erdirmeye çağırdı.