İstanbul Kent Konseyi İklim Krizi Çalışma Grubu, yerel yönetimlerin, meteoroloji ve sağlık yetkilileriyle işbirliği içinde sıcak dalgalarının etkilerini azaltacak eylem planları hazırlaması gerektiğini belirtti, Sıcak Uyarı Sistemi’nin hızlı bir şekilde hazırlanması ve uygulamaya konulmasını önerdi.
İstanbul Kent Konseyi İklim Krizi Çalışma Grubu sıcak dalgaları konusunda görüş ve önerilerini sunduğu bir bilgi notu yayımladı.
Çalışma Grubu, yerel yönetimlerin, meteoroloji ve sağlık yetkilileriyle işbirliği içinde sıcak dalgalarının etkilerini azaltacak eylem planları hazırlaması gerektiğini belirtti.
Bilgi notunda, sıcak dalgalarıyla ilgili eylem planları hazırlanana kadar önümüzdeki günlerde yaşanacak sıcak dalgalarına karşı bir Sıcak Uyarı Sistemi’nin (SUS) hızlı bir şekilde hazırlanması ve uygulamaya konulması önerildi. Bu uyarı sistemiyle birlikte İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) şu önlemleri alabileceği belirtildi:
– Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nden (MGM) sıcak dalgası ile ilgili uyarılar düzenli olarak alınmalı;
– Sıcak dalgası yaşanacağı anlaşıldıktan sonra medya, sosyal medya ve diğer iletişim kanalları yoluyla İstanbul halkı sıcak dalgası konusunda uyarılmalı;
– Yaşa özgü SMS gönderilmesi yoluyla risk grubundaki ileri yaştaki kişiler özellikle uyarılmalı;
– Yalnız yaşayan ileri yaştaki ve kırılgan kesimlerden insanların komşuları ve yakınlarınca kontrol edilmesi hatırlatılmalı;
– Yayımlanan uyarılarda sıcağın olumsuz etkilerinden korunmak için kişilerin alması gereken önlemler, risk gruplarına özel önem verilerek aktarılmalı;
– Billboard, toplu ulaşım ekranları gibi araçlarla sıcak dalgaları konusunda farkındalık artıcı mesajlar verilmeli, infografik, animasyon, tanınmış kişilerin vereceği mesajlar gibi yollarla iletişim güçlendirilmeli ve farkındalık artırılmalı;
– Sıcak dalgalarına karşı yapılmakta olan çalışmalar kamuoyuna aktarılmalı.
Riskli Yaş Grubunun Yaşadığı Bölgelere Özel Harekat Planı Geliştirilmeli
İBB’nin, sıcağın etkilerinin azaltılmasına yönelik olarak bir eylem planı hazırlaması gerektiği belirtilen bilgi notunda “Bu planda kısa-orta ve uzun vadede yapılacak olanlar belirlenmelidir. Eylem planında da bulunabilecek önlemlerin bazıları vakit geçirmeden de alınabilir” denildi. Bu öneriler şu şekilde sıralandı:
– Afet Koordinasyon Merkezi’nin (AKOM) sıcak hava dalgalarını bir afet olarak kabul etmesi, bu konuda önceden hazırlanmış risk haritaları kapsamında afet planlarını harekete geçirmesi gerekmektedir.
– Sıcak dalgalarına dair yapılacaklar konusunda ilçe belediyeleriyle olan koordinasyonun İBB tarafından yürütülmesi önemlidir.
– Sıcak hava dalgası öncesi ve sırasında riskli yaş gruplarının daha yoğun olarak yaşadığı bölgelere özel hareket planlarının geliştirilmesi, COVID-19 salgını döneminde elde edilen bilgi ve birikimin (evde sağlık hizmeti, takip vb.) 65 üstü grup için bu afet planına aktarılması çok önemli bir kazanım olacaktır.
– Özellikle metrobüs ve büyük meydanlardaki durakların sıcak hava dalgalarında yaya konforunu öne çıkaracak şekilde yeniden tasarlanması gereklidir.
– Duraklara İstanbul Kart ile çalışacak soğuk su otomatlarının yerleştirilmesi, meydanlara mobil su istasyonları kurulması sıcak hava dalgalarının etkilerinin azaltılmasına katkı sağlayacaktır.
– Kentlilerin sıcak dalgaları sırasında sığınabilecekleri klima ile soğutulmuş, internet hizmeti, su, tuvalet, masa-sandalye ve gazete-dergi gibi ihtiyaçlarla donatılmış sıcaktan sığınma merkezleri oluşturulmalı ve buralarda bir sağlık personeline erişim sağlanmalıdır. Kamu binalarının geniş zemin veya bodrum katları, gerekirse park yapılarının bazı kısımları bu iş için uyarlanabilir.
– Evsizler için sığınacak klima olanağı bulunan geçici barınma mekanları sağlanmalı, ana meydanlarda soğuk su ve güneş şemsiyesi bulunabilecek dinlenme çadırları açılmalıdır.
– Parkların özellikle yaz aylarında gerçekleşen sıcak hava dalgaları sırasında sığınılacak şekilde düzenlenmesi, yanlış budamalar yoluyla gölgeliklerin azaltılmaması gerekmektedir.
– Park ve diğer yeşil alanların peyzaj düzenlemelerinin az su isteyen bitkilerle oluşturulması, sulamaların gün içi yerine daha az nem oluşturacak zaman dilimlerinde yapılması gerekmektedir.
– Pazar yerleri, çarşılar gibi yoğun kullanılan açık alanlarının ve sokaklardaki uygun yerlerin üzerinin az su isteyen endemik bitkiler kullanılarak örtülmesi, sarmaşık, çalı ağaçlar gibi yeşil bitkilerle gölgelikler ve serin geçiş alanlarının oluşturulması gerekmektedir.
– Dikey bahçe uygulamaları serinletici etki yaratabileceğinden az maliyetli, su ihtiyacı düşük, endemik ve aşırı neme yol açmayacak bitki türleri kullanılmak kaydıyla uygun yerlerde şehir ısı adasının azaltılması için kullanılmalıdır.
– Aşırı sıcak günlerde sokak hayvanlarının susuz ve aç kalmaması için besleme alanlarındaki mama-su kontrolü artırılmalı ve yeni besleme alanları açılmalıdır.
Askıda Fatura Uygulaması Devam Ettirilmeli
Ayrıca sıcak dalgalarıyla bağlantılı ortaya çıkabilecek diğer olumuz etkiler açısından altyapı ve yerel yönetimlerin sorumlu olduğu veya etkide bulunabileceği diğer alanlarla ilgili ise şu önlemler tavsiye edildi:
– Bu dönemlerde elektrik ve su faturaları yükselecektir. Kırılgan gruplar COVID-19 krizinde olduğu gibi daha da kırılgan hale gelebilir. Yaz ayları için bu kırılgan gruplara yönelik fatura afları veya moratoryumları uygulanabilir veya bu gruplara yönelik olarak Askıda Fatura uygulaması devam ettirilebilir.
– Sıcak hava dalgalarının atıklar ve çöpler üzerine etkileri nedeniyle bunların toplanma sıklığı konusunda da ek önlemler alınabilir.
– Yağmurdan ve sulama yapıldıktan sonra biriken suyun nemi artırmaması için rögar temizliği, su akıtma kanallarının oluşturulması gibi önlemler dikkate alınabilir.
– Aşırı sıcaklar sırasında orman yangınlarını artacağı göz önüne alınarak, İBB, Orman Bölge Müdürlüğü ile koordine bir şekilde alınması gereken önlemler konusunda çalışabilir, özellikle de orman içi yerleşimlerin hazırlıklı olması amacıyla çalışmalar yapılabilir.
– Kamu binalarının dış cephelerinde yansıtıcı renk, yüzey kaplama/malzeme kullanımı sağlanabilir.
– Sıcak hava dalgalarının yanıcı, parlayıcı, patlayıcı maddelerle ilgili riskleri artırabileceği göz önüne alınarak kimyasal ve zehirli maddeleri kullanan tüm işletmelerin, bunların taşındığı güzergahların, bu yerlerde oluşabilecek kazalarda olabilecek risklerin ve müdahalelerin stratejisi belirlenebilir.
Bilgi notunun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
