Yürütülen yeni bir araştırmanın sonuçlarına göre, iklim krizi ve insanların müdahaleleri sonucu dünya genelindeki ormanların yaşam süreleri ve boylarında gözle görülür azalmalar meydana geldi.
Haber: Damian Carrington
Çeviri: Çisil Sevinç
Science dergisinde yayımlanan yeni bir araştırmaya göre, iklim çöküşü ve devasa miktardaki ağaç kesimleri, dünyadaki ormanların yaşam süreleri ve boylarında gözle görülür bir azalmaya sebep oldu.
Bilim insanlarının devam etmesini öngördüğü bu eğilim, ormanların karbon depolama ve iklim acil durumunu hafifletme kapasitesi ile birlikte ormanlarda yaşayan vahşi yaşamı tehlikeye atıyor.
Daha önceden yürütülmüş 150 çalışma ışığında yapılan analiz, Kuzey Amerika’da iki katına çıkan ve Amazon’da gözle görülür şekilde artan örneklerle birlikte ağaçlardaki ölüm oranının arttığını ortaya koydu.
Araştırmacılar, orman tahribatının 1990 yılından beri balta girmemiş orman bölgelerinin üçte birini yok ettiğini söyledi.
Küresel ısınmadan kaynaklanan sıcaklık artışları da fotosentezi kısıtlayarak ve strese yol açarak ormanların büyümesini engelliyor ve ağaç ölümlerine sebep oluyor.
Bunlarla birlikte, yükselişe geçen yüksek sıcaklıklar, kuraklık, fırtınalar, zararlı böcekler ve hastalıklar da yaşlı ağaçları daha fazla etkisi altına alıyor.
Birmingham Üniversitesi’nden Tom Pugh, “Çalışmamız iklim değişikliğinin ağaç ölümlerini artırdığını, ormanları gençleştirerek aynı zamanda boylarını kısalttığını ortaya koyuyor. Bunun büyük oranda nedenleri arasında insanların arazi kullanımını değiştirmesi ve orman yangınları, böcek salgınları ve kuraklık gibi sorunlar. Bu koşulların sıklığı ve şiddeti giderek artıyor” şeklinde konuştu.
Yüksek enlemlerdeki ağaçlarda bazı istisnalar olduğunu belirten Pugh, “Ancak genel olarak ısınan bir dünyada ormanlar genellikle daha kısa olacak” dedi.
Araştırmaya liderlik eden Nate McDowell, “Geçtiğimiz yüzyılda pek çok yaşlı ağacı kaybettik. Bazı bölgelerde yerlerini genç ormanlar aldı. Ancak bunun biyoçeşitlilik, iklim hafifletilmesi ve ormancılık alanlarında ciddi sonuçları olacak” ifadelerini kullandı.
Arazi kullanımı üzerindeki uydu verilerinin dahil edildiği araştırmaya göre, 1900 yılından beri insanların kestiği ağaçlar sonucu toplam orman bölgesinde %12’lik bir azalma yaşandı. Bu süre zarfında, 140 yaşından büyük ağaçların bulunduğu balta girmemiş orman oranları %89’dan %66’ya geriledi.
Ancak veri eksikliğinden dolayı araştırmacılar orman boyutlarının ne denli kısaldığı konusunda net bir tahminde bulunamadı.
Atmosferde artan karbondioksit miktarı ağaç büyümesini artırabiliyor ancak araştırmacılar bu etkinin yalnızca bol besin maddesi ve suya sahip genç ormanlarda gözlemlendiğini belirtti.
Çoğu ormanda sınırlı sayıda besin kaynağı ve su bulunduğundan, karbondioksitin ağaçlara olan yararları düşük seviyelerde seyrediyor.
Pugh, Birleşik Krallık ve Avrupa’daki ormanların büyük çoğunluğunun doğal olmayan şekilde kısa ve genç ağaçlıklardan oluştuğunu söyledi ve ekledi: “Eğer insanlar düzenli aralıklarla ekin biçme ve yeni bitki türlerinin dikilmesi gibi müdahalelerde bulunmasaydı bu ormanların boyları çok daha uzun olurdu.”
Çalışmanın önemine vurgu yapan ETH Zürih Üniversitesi profesörü Tom Crowther, “Bilim insanları uzun süredir yükselen karbondioksitin ve ısınmanın ormanlardaki karbon depolamasını artıracağını ve iklim değişikliğinin dengelenmesine yardımcı olacağını tahmin ediyordu. Ancak bu çalışma, bahsedilen faktörlerin insanların tahribatıyla birleşerek bu ekosistemlerdeki karbon depolamasını azaltabileceğini gösteriyor. Çalışma aynı zamanda sahip olduğumuz ormanları koruyabilirsek ve olgunlaşmalarına izin verebilirsek çok daha fazla karbon depolayabileceklerini de gözler önüne seriyor” şeklinde konuştu.
Pugh, dünya genelinde değişen şartları ortaya koyan araştırmanın aynı zamanda ormanların korunması konusunda da çıkarımlarda bulunduğunu belirtti.
Pugh açıklamasını, “Koruma şartlarını düşündüğünüz zaman, bu oldukça dokunaklı olabilir. Artık geçmişte var olduğu biçimde devam edemeyecek bir orman ekosistemini boşu boşuna aynı şekilde korumaya çalışıyor olabilirsiniz” şeklinde sonlandırdı.
Haberin aslına buradan ulaşabilirsiniz.
