Meclise sunulan İklim Kanunu teklifinde fosil yakıtlardan çıkışa yer verilmezken, mutlak emisyon azaltım hedefi de belirtilmedi.
İklim Kanun teklifi AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler tarafından Meclis Başkanlığına sunuldu. 20 maddeden oluşan Türkiye’nin ilk İklim Yasası kapsamında fosil yakıtlardan çıkışa dair bir politikadan söz edilmezken, mutlak emisyon azaltım hedefi de yer almadı. Ancak İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından seragazı azaltımı ve iklim değişikliğine uyum hedefleri ile taahhütleri içerecek şekilde dönemsel olarak hazırlanan ve Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Sekretaryasına sunulan Ulusal Katkı Beyanı belgesinin hazırlanacağı aktarıldı.
Kanun teklifine göre, seragazı emisyonlarının takibine ilişkin yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak; doğrulanmış seragazı emisyonu raporunu süresi içerisinde sunmayanlara, 500 bin liradan 5 milyon liraya kadar idari para cezası verilecek. Ozon tabakasını incelten maddeleri kullanan, ithal eden, ticaretini yapan ve piyasaya arz edenlere ise 2 milyon 500 bin lira ceza uygulanacak.
Emisyon Ticaret Sistemi Kuruluyor
Karbon fiyatlandırmanın düzenlendiği teklife göre, İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından, Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) kurulacak, ulusal tahsisat planlaması hazırlanarak, tahsisatların dağıtımı yapılacak. Piyasa işletmecisi, Enerji Piyasaları İşletme Anonim Şirketi (EPİAŞ) ETS piyasasını işletecek. Özel sektör temsilcilerinden oluşan ve danışma niteliğinde bulunan sekretaryasını TOBB’un yaptığı Danışma Kurulu oluşturulacak. Elde edilen gelirler, yeşil dönüşüm ve iklim değişikliğiyle mücadele amacı dışında kullanılamayacak. ETS kapsamındaki tahsisatlarını teslim etme yükümlülüklerini her yıl için en az yüzde 80 kadarını süresi içerisinde 3 yıl üst üste yerine getirmeyen işletmelerin seragazı emisyon izni iptal edilecek ve yeni seragazı emisyon izni 3 aydan 6 aya kadar verilmeyecek.
Türkiye Gümrük Bölgesinde ithal edilen malların gömülü seragazı emisyonlarını ele almak için Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) kurulabilecek. SKDM’ye ilişkin raporlama, kapsam, içerik, usul ve esaslar ilgili bakanlıklarla koordineli olarak Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenecek.
Çevre Şehircilik ve İklim Bakanı başkanlığında Karbon Piyasası Kurulu oluşturulacak. Yasa teklifi ile iklim değişikliğine ilişkin genel politika, strateji belgeleri, iklim değişikliği strateji ve eylem planları da düzenleniyor. Ayrıca, yerelin ihtiyaçlarını direkt tespit edip ona göre planlama yapılmasını öngörecek, yapılan planlamaları izleyecek ve takip edecek İl İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu’nun kurulması ve yapısına ilişkin hükümlerde yasa teklifinde yer alıyor.
Yasa teklifiyle ETS tamamen uygulanmaya başlanmadan önce bir pilot dönem öngörülüyor. Pilot uygulama döneminin kapsamı, süresi ve uygulamaya ilişkin usul ve esaslar ilgili kurum, kuruluş ve sivil toplum kuruluşlarının görüşü alınarak Karbon Piyasası Kurulunca belirlenecek. Pilot uygulama döneminde, Kanunda belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi nedeniyle verilecek idari para cezaları yüzde 80 indirimli uygulanacak. Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 yıl içerisinde ETS kapsamı dahilinde yer alacak işletmeler seragazı emisyon izni almak zorunda olacaklar.
