İklim Finansmanı Taslak Anlaşmasına Tepkiler Büyüyor: “Mevcut Hali Açıkça Kabul Edilemez”

Uzmanlar, iklim finansmanı anlaşmasının taslak metninde bir hedefin olmayışını, en zorlu kararlarının son dakikaya bırakıldığının endişe verici bir işareti olarak yorumlarken, aktivistler zengin ülkelere bir kez daha “ödeme yap” çağrısında bulundu.

İklim finansmanı anlaşmasına dair taslak metin hayal kırıklığına neden oldu. COP29 salonlarında aktivistler zengin uluslara “iklim finansmanı için ödeme yap” çağrısında bulundu. Aktivistler, finansmanın fosil yakıtların hızla ve adil bir şekilde ortadan kaldırılması için kullanılması gerektiğini söyledi.

Gelişmekte olan ülkeler ve gelişmiş ülkeler arasındaki uçurumun, zirvenin bitmesine 2 gün kala, hâlâ daha kapanmadığını gösteren taslak metne birçok tepki gelecek gibi duruyor.

10 sayfalık belge, bazı seçeneklerin çıkarılmasıyla önceki versiyonun yarısı kadar küçültülmüş olsa da, gelişmiş ve gelişmekte olan ülke bloklarının karşıt konumlarını özetliyor.

Bunlardan biri, fonların hibe veya hibe eşdeğeri şeklinde olmasını sağlamaya odaklandı ve gelişmekte olan ülkelerden birbirlerine yapılan katkılar (Çin gibi büyük potansiyel bağışçılara selam vererek) resmi olarak hedefin bir parçası değildi.

Diğeri, daha zengin ülkelerin konumunu tekrarlayarak, yalnızca gelişmiş ülkelerden gelen hibeleri değil, nihai yıllık hedefe dahil edilen finansman türlerini genişletmeyi amaçladı ve diğer ülkelerin katkılarını da içeriyor.

Her iki seçenekte de ülkelerin her yıl yatırım yapmayı hedefleyeceği toplam para miktarı belirtilmedi ve boşluk ‘X’ ile işaretlendi. AB’nin iklim komiseri Wopke Hoekstra, metnin mevcut haliyle “açıkça kabul edilemez” olduğunu söyledi.

WWF Küresel İklim ve Enerji Lider Yardımcısı Stephen Cornelius metnin daraldığını ancak nihai bir anlaşmaya varmanın zamanının geldiğini hatırlattı. Müzakerecilerin ve bakanların tempoyu artırmaları ve iddialı bir iklim finansmanı anlaşması etrafında fikir birliğini sağlamaları gerektiğini aktaran Cornelius şöyle devam etti: “Bu taslakta bir finansman hedefinin olmayışı, en zorlu kararların son dakikaya bırakıldığının endişe verici bir işareti. İklim çözümleri için yeterli finansman olmadan felaket niteliğindeki iklim etkilerini önleyemeyiz. Zayıflatılmış olmasına rağmen, NCQG’nin tasarımı için iki oldukça farklı seçenek metinde kalıyor ve nihai sonuç belirsiz kalıyor.”

Bu anlaşmanın önümüzdeki yıllarda iklim finansmanı ortamını belirleyeceğini aktaran Cornelius, “Burada yanlış yapmayı göze alamayız. Burada, iklim eylemlerini dünya çapında hızlı ve geniş ölçekte başlatabilecek bir sonuç elde etmemiz çok önemli” dedi.

E3G’nin direktör yardımcısı ve Birleşik Krallık hükümetinin eski iklim finansmanı yetkilisi Rob Moore ise, metnin, gelişmiş ülkelerin görüşlerini ifade eden vizyonun ana hatlarını çizen geniş bir seçeneğin ve gelişmekte olan ülkelerin ifade ettiği vizyonun ana hatlarını çizen geniş bir seçeneğin haritasını çizdiğini söylerken şu şekilde devam etti: “Net bir köprü önerisinin ve herhangi bir rakamın bulunmaması, müzakerecilerin önümüzdeki bir veya iki gün çok daha hızlı hareket etmesini zorunlu kılıyor. Bir inceleme mekanizmasının dahil edilmesi, ülkelerin bu COP’ta gelişmekte olan ülkelerin ihtiyaçlarını tam olarak karşılayan bir hedef üzerinde anlaşamaması durumunda bir köprü mekanizması sunabilir.”