“İklim Finansmanı İhtiyacı Olan Ülkelere Ulaşmıyor”

Üst düzey bir BM yetkilisine göre iklim finansmanı sisteminin daha şeffaf bir şekilde ele alınmaya ihtiyacı var.

BM’nin insani yardım şefi Martin Griffiths, iklim kriziyle mücadele için taahhüt edilen milyarlarca doların neden Somali’deki kıtlıkla mücadele için kullanılmadığını sorguladı. İklim finansmanı sisteminin yeniden düzenlenmesi gerektiğini ifade etti.

Griffiths, daha yoksul ülkelerde küresel ısınmanın etkisiyle mücadele etmek için yılda 100 milyar dolarlık (87 milyar sterlin) vaat edilen paranın nereye gittiğini bilmediğini söyledi. İklim finansmanı konusunda daha fazla şeffaflık çağrısında bulundu: “İşin özü, 10 yıl önce vaat edilen bu iklim parasının nerede olduğunu anlamaya çalışmak için çabalıyoruz. Nerede? Kim elinde tutuyor ve kim Somali gibi yerlere teslim etmiyor? Somalliler davranışlarımızın ve alışkanlıklarımızın kurbanlarıdır. Tam olarak bu tür bir amaç için taahhüt edilen parayı almayı bile başaramadık.”

BM, ülke kuraklık ve çatışmalarla mücadele ederken, yıl sonuna kadar Somali’nin bazı bölgelerinde kıtlık ilan edilebileceği konusunda uyarıda bulunmuştu.

Griffiths, hükümetlere iklim finansmanına nasıl karar verildiğini ve sunulduğunu sorduğunda bir yanıt alamadığını söyledi.

Griffiths’in şeffaf olmayan finansman sistemine yönelik eleştirisi, Afrika ülkelerinden ve kampanyacılardan daha fazla şeffaflık ve vaat edilen paraya daha kolay erişim için artan çağrılara katkıda bulunuyor.

2009’daki BM iklim değişikliği konferansında, zengin ülkeler iklim krizini hafifletmek ve uyum sağlamak için düşük gelirli devletlere yılda 100 milyar dolar vermeyi taahhüt etmişti.

Yeşil İklim Fonu parayı sağlamanın bir yolu olarak oluşturuldu, ancak zengin ülkeler finansmanlarını genellikle Dünya Bankası veya bölgesel kalkınma bankaları aracılığıyla kanalize ettikleri için sınırlı bir etkisi oldu.

İklim finansmanına bağışçı katkılarını takip eden Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’ne (OECD) göre gelişmiş ülkeler 2020’de 83 milyar dolar bağışladı. Düşük gelirli ülkeler 2016 ve 2020 yılları arasında paranın %8’ini aldı.

Ancak geçen hafta Oxfam, gelişmiş ülkeler tarafından harekete geçirilen rakamın 21 milyar ile 24,5 milyar dolar arasında olduğunu ve bunun sadece beşte birinin daha az gelişmiş ülkelere ulaştığını söyledi. Hayır kurumu, kredilerin iklim finansmanının %70’inden fazlasını oluşturduğunu söyledi.

Gabon’un çevre ve iklim değişikliği bakanı Prof Lee White, sistemin kusurlu olduğunu söyledi: “Bağış yapan ülkeler katkılarını kendileri rapor ediyor ve ne kadar para bağışlandığını ve nereye harcandığını izlemenin net bir yolu yok.”

Zengin ülkelerin sağladıklarını söyledikleri paranın yalnızca bir kısmının Yeşil İklim Fonu’na ulaştığını ancak başvuruların aşırı karmaşık kriterleri olduğunu sözlerine ekledi.

Mısır ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nden bakanlar, gelişmiş ülkeleri 100 milyar dolarlık taahhüdü yerine getirmeye ve COP27 zirvesinde iklim finansmanına öncelik vermeye çağırdılar.