Greta Thunberg’in Ağustos 2018’de İsveç Parlamentosu önünde başlattığı “Gelecek için Cuma Günleri” olarak anılan okul grevleri Avrupa’nın dört bir yanında giderek büyümeye devam ediyor. 15 yaşında genç bir aktivistin kendi girişimi ile başlattığı grevlere her cuma binlerce çocuk okula gitmeyerek destek veriyor. İklim için liderlerin harekete geçmesini talep eden çocuklar Hollanda, Belçika, İsviçre, Almanya, İskoçya, İrlanda, ve Avustralya’da her hafta greve gidiyor. Greta, tüm çocukları 15 Mart’ta küresel greve çağırıyor.
İklim için liderlerin harekete geçmesini talep eden İsveçli genç aktivist Greta Thunberg, tüm çocukları 15 Mart’ta küresel greve çağırdı. En son Davos’a katılan Thunberg, oradan da liderlere “Evimiz yanıyor ama biz bu konuda hiçbir şey yapmıyoruz” demişti. Thunberg, kendisini eleştirenlere uzun bir cevap yazmış ve okul grevlerine neden başladığını detaylı bir biçimde açıklamıştı.
Okul grevine ise bugün yeni iki ülke başkentinden gençler de katılıyor ve grevler Fransa ve İngiltere’ye de yayılıyor. Thunberg ise yaptığı açıklamada şunları söylüyor: “İngiltere’de okul grevi hareketine bu hafta bu kadar geniş katılım gösterilmesinin harika olduğunu düşünüyorum. Bir süredir İskoçya ve İrlanda’da okul grevi yapan birçok gerçek kahraman var. Örneğin, Holly Gillibrand ve Cork’ta unutulmaz ‘kral çıplak’ pankartını açan gençler gibi.Yeterince insanın durumun ne kadar absürt olduğunun farkına vardığını düşünüyorum. İnsanlık tarihinin en büyük krizinin ortasındayız ve bunu önlemek için aslında hiçbir şey yapılmıyor. Bu gördüklerimizin büyük değişimlerin başlangıcı olduğunu ve bunun çok ümit verici olduğunu düşünüyorum. Gelecek hafta trenle ilk önce Brüksel’e, ardından da Paris’e gideceğim ve Cuma günü Fransa’da başlayan okul grevlerine katılacağım.”
Okul grevlerinden etkilenen Fransız üniversite öğrencileri de Eylül ayında önemli bir bildiri yayımlamıştı. Çevre için Uyarı Alarmı – Öğrenci Manifestosu’na Polytechnique, AgroParis Tech, Sciences Po, HEC gibi önde gelen okullar da dahil da olmak üzere toplam 300 okuldan 26.000 kişi imza atmıştı. Manifesto’nun yerel versiyonları şimdiden Belçika ve İsveç’te yayımlandı. Sırada Almanya ve Birleşik Krallık var.
Ülkelerde Hangi Gelişmeler Yaşanıyor?
Fransa
Fransa’da Paris bölgesinden başlıca üniversitelerin temsilcileri, Jussieu Üniversite’sinde 8 Şubat 2019’da genel kurul toplantısında bir araya gelerek 15 Şubat 2019 itibari ile her Cuma greve çıkma kararı aldı.
Grev kararını alan genel kurul, 12 Şubat’ta “İklim İçin Gençlik Manifestosu” yayımlayarak, 15 Şubat’tan itibaren her Cuma günü grev yapma ve “hükümete ev ödevi vermek” niyetinde olduklarını açıkladı. Açıklamada, “Her Cuma, sabah yerel kurullarda toplanıp arkasından, öğleden sonra birlikte eylem yapacağız” denildi.
Fransa’da sivil itaatsizlik eylemleri de gündemde ve hareketin 15 Mart’ta başlaması beklenen “Gelecek için Küresel İklim Grevi” arifesinde büyüyerek Fransa’nın diğer şehirlerine yayılması bekleniyor. Fransa’da “Arap Baharı”na atıf yapan gençler, “İklim Baharı” çağrısı yapıyor.
Youth For Climate France eş kurucusu Romaric Thurel, Fransa’daki eylemler ile ilgili şunları söylüyor: “Neye karşı mücadele ediyoruz? Bizi beşikte saran bu korku, politik, ekonomik ve çevresel krizlerin ötesini görmemizi engelliyor ve gelecek hayallerimizi çalıyor. Bu korku sınırları, sosyal çevre ve politik inançları aşarak, evrensel bir kızgınlığa dönüşüyor. Çocuklarıma gerçek, neşeli ve şiddetsiz bir ekolojik dönüşümden bahsetmek istiyorum ve her gün bunun için mücadele ediyorum. Ancak, hayatları mahvolacak yüz milyonlarca kişinin eylemsizlik ve içi boş taahhütler karşısındaki tepkisi nasıl olacak? ‘İklim Baharı’ tatlı bir hayal değil, iklim aciliyetine cevap verilmesi için bir zorunluluk.”
Birleşik Krallık
Birleşik Krallık’taki eylem, Greta Thunberg’den esinlenerek, aralarında YouthStrike4Climate, UK Student Climate Newtwork (Birleşik Krallık Öğrenci İklim Ağı) ve UK Youth Climate Coalition’ın (Birleşik Krallık Gençlik İklim Koalisyonu) da bulunduğu çok sayıda gençlik grubu tarafından sosyal medya üzerinden örgütlendi.
Eylemin Londra, Brighton, Glasgow, Cardiff ve Exeter dahil olmak üzere, Britanya’nın dört bir yanından 40’ın üzerinde kasaba ve şehirde gerçekleşmesi bekleniyor. Eylemin odağında ortaöğretim kurumları olsa da, üniversitelerin de dahil olduğu anlaşılıyor. Basına yaptıkları açıklamalarda organizatörler, yarınki ilk grev için binlerce insan beklendiğini ve hareketin 15 Mart 2019’daki küresel grevde çok daha büyük bir eyleme dönüşeceğine inandıklarını belirtti.
Bu arada, öğrencilerin bugün greve çıkacak olması, şimdiden Birleşik Krallık Medyası’nda tartışma konusu oldu. Ülke yasalarına göre, öğrencilerin grev hakkı bulunmuyor ve greve katılan gençler okul yoklamasında yok sayılacaklar. Eğitim Bakanlığı, ders yapılıp yapılmaması konusunda ise her okulun kendi kararını vereceğini ama genel kuralın derse sadece “olağandışı koşullar”da ara verilebileceğini ifade etti. Ulusal Okul Müdürleri Birliği ise bir basın açıklaması ile öğrencilere destek verdi.
Ayrıca 200’den fazla akademisyen de yayınladıkları açık mektupla eyleme destek verdiklerini ifade etmişti. Akademisyenler, ilgili mektupta şu ifadeleri kullanmıştı: “Extinction Rebellion (Yokoluş İsyanı) gibi birçok örgüt, ekolojik krizin gerçeklerini kamuoyunu dikkatine sunmak için çalışıyor.Bu trajik ve olağandışı olayları göz önünde bulundurarak, Birleşik Krallık hükümetinden iklim eylemi talep etmek için 15 Şubat’ta okul grevi yapmayı planlayan ve aralarında geleceğin akademisyenlerinin de bulunduğu öğrencilere tam destek veriyoruz. İklim konusunda orantılı ve acil eyleme geçilmediği takdirde, öğrencilerin onlara bırakacağımız gelecek konusunda kızgın olmaya hakları var. Greta Thunberg ve dünyanın dört bir yanından diğer grevci öğrencilerin değerli eylemlerinden esinlenen çocuklarımızın seslerini duyurmalarından iftihar ediyoruz.”
Öğrenciler, hükümetten, iklim değişikliği konusunda acil durum ilan etmesini talep ediyor. Talep aynı zamanda ülkenin 2030 yılından önce karbon emisyonlarını sıfırlamasını da içeriyor.
Almanya
Almanya’da da haftalardır çocuklar başta başkent Berlin olmak üzere birçok şehirde cuma günleri okul grevi yapıyor. Almanya’daki hareket kendini Gelecek için Cumalar olarak adlandırıyor. İlk grevin 18 Ocak 2019’da yapıldığı ülkede 150’den fazla yerel grup okul grevlerine destek veriyor. 18 Ocak’taki bu eyleme, 50 farklı şehirden 30 binden fazla çocuk katılmıştı.
Almanya aynı zamanda 25 Ocak’ta özel bir greve de ev sahipliği yaptı. Almanya Kömür Komisyonu’nun toplandığı ve 2038’e kadar kömürü terk etme kararı aldığı günde Berlin’de 10 binden fazla çocuk grev yaptı. Çocuklar kömür komisyonuna açık mektup verdi ve Almanya Ekonomi Bakanı ile görüşme yaptı.
Çocukların eylemi Alman basınında da ses getirdi. Çocuklar tüm basın kuruluşlarına mülakat verdi ve talk show’lara katıldı. Grevler hakkında tüm medya kuruluşlarında özel haberler yapıldı.
Bu arada Almanya’da okul grevleri konusunda hukuki bir düzenleme bulunmuyor. Grevlerin hukuki olarak toplanma özgürlüğü ve devletin eğitim görevi arasında bir çelişki yarattığı ifade ediliyor. Yapılan bir kamuoyu araştırmasına göre Alman toplumu ise grevlere açık ara destek veriyor. Almanlar aynı zamanda çocukların bu grevler için cezalandırılmaması gerektiğini ifade ediyor.
