Bilim insanları, geçen yaz Avrupa’da sıcak dalgasının 60 binden fazla insanın hayatına mâl olduğunu ortaya koydu.
Halk sağlığı uzmanları epidemiyolojik modeller kullanarak geçen yaz ki sıcak dalgasının bağlantılı olduğu ölüm rakamlarını açıkladı. Araştırmacılar, Avrupa’da 30 Mayıs ile 4 Eylül 2022 arasında 61.672 kişinin ısıya bağlı nedenlerden öldüğünü buldu. Ölüm oranı en yüksek İtalya, Yunanistan, İspanya ve Portekiz’de görüldü.
Barselona Küresel Sağlık Enstitüsü’nde iklim ve sağlık alanında yardımcı araştırma profesörü ve çalışmanın başyazarı Joan Ballester, “Çalışmada bu sıcaklıkların meydana gelmesinin tetiklediği ölümlerden bahsediyoruz” dedi.
Isıya bağlı ölümlerin sadece küçük bir kısmı sıcak çarpmasından kaynaklanıyor. Çoğu durumda sıcak hava, vücudun kalp ve akciğer hastalığı gibi mevcut sağlık sorunlarıyla baş etmesini engelleyerek insanların yaşamını yitirmesine neden oluyor.
Çalışma, 2022 yazının her hafta, Avrupa’daki ortalama sıcaklıkların “kesintisiz olarak” önceki 30 yılın temel değerlerini aştığını buldu. En yoğun sıcak, 11.637 kişinin ölümüne neden olduğu 18-24 Temmuz tarihleri arasında yaşandı.
Madrid’deki La Paz üniversite hastanesinde bir doktor olan Ángel Abad, o hafta ölenler arasında klima olmadan yalnız yaşayan Maria adında 86 yaşında bir kadın olduğunu söyledi. Her gün şeker ve kalp ilacı aldığını ancak 19 Temmuz’da yorgunluk şikayetiyle hastaneye geldiğini söyledi. Beş gün sonra akut pulmoner ödemden yaşamını yitirdi.
“İspanya’da yaz aylarında hastanelerimizde çok sık görülüyor” diyen Abad, hastaların öleceklerini anlayınca endişeye kapıldıklarını da sözlerine ekledi: “Hasta nefes alamıyor. Kalp iflas etmeye başlıyor. Altta yatan sorun güçleniyor.”
İnsanlar gezegeni yaklaşık 1.1 derece kadar ısıttı, ancak Avrupa’da sıcaklıklar küresel ortalamanın neredeyse iki katı kadar arttı. Hükümetler insanları daha sıcak havalardan korumadıkça ve gezegeni ısıtan fosil yakıtları terk etmedikçe, sıcak dalgaları daha da ölümcül hale gelecek.
Bilim insanları, 2022’deki ölü sayısının özellikle yüksek olduğunu öne sürdüler çünkü sıcaklık anormallikleri – bugün ve geçmişte hissedilen sıcaklık arasındaki boşluklar – kuzey Avrupa’dan daha sıcak olan güney Avrupa’da ve günlerin arttığı yaz aylarında şiddetlendi.
Ballester, “Mortaliteye katkıda bulunan her iki faktöre de sahibiz. Sonunda öldüren mutlak sıcaklıktır” dedi.
Çalışmada yer almayan Bern Üniversitesi’ndeki iklim ve sağlık araştırma grubu başkanı Ana Maria Vicedo-Cabrera, analizi takdir etti ancak gerçek ölü sayısının daha da yüksek olabileceğini söyledi.
Vicedo-Cabrera, “Araştırmacılar, kısa vadeli artışların etkilerini seyrelten sıcaklık ve ölüm oranı hakkında haftalık veriler kullandılar” dedi. İspanya için günlük verileri kullanan bir çalışma, ülke için önerilen haftalık verilere göre %10 daha fazla ısıya bağlı ölüm tahmininde bulundu.
Yapılan araştırmalar, kadınların ve özellikle yaşlı kadınların erkeklerden daha yüksek oranlarda öldüğünü buldu. İsviçre’de yapılan bir araştırma, fosil yakıtların yakılmasından ve doğanın yok edilmesinden kaynaklanan kirliliğin ölü sayısını artırdığını da gösterdi. Vicedo-Cabrera, “Gözlenen ölümlerin %60’ının iklim değişikliğine atfedilebileceğini bulduk” dedi.
İsviçre’de 2.000’den fazla yaşlı kadın, sıcak dalgalarının kendi sağlıklarını tehlikeye attığını öne sürerek küresel ısınmayı durdurmakta yeterince çaba göstermediği için federal hükümeti Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne şikayet etti.
Kızılhaç Kızılay iklim merkezi direktör vekili Julie Arrighi, sağlık sistemlerini güçlendirmenin ve savunmasız grupları korumanın hayat kurtaracağını söyledi: “İnsanların komşularına ve sevdiklerine, özellikle de yalnız yaşayanlara göz kulak olması çok önemli.”
