COP28’in sonuçlarının değerlendirildiği bir panelde uzmanlar, dünyanın 1.5 derece hedefinden gittikçe uzaklaştığını söylerken, zirvede alınan fosil yakıtlardan uzaklaşma kararının STK’ların çabaları ile mümkün olduğunu aktardı.
İPM-Sabancı Üniversitesi-Stiftung Mercator girişiminin düzenlediği “2023 Dubai İklim Zirvesi-COP28’den İzlenimler” isimli panel İPM İklim Değişikliği Çalışmaları Koordinatörü Ümit Şahin’in moderatörlüğünde gerçekleşti.
Panelde İPM Kıdemli Proje Danışmanı Dursun Baş, CAN Avrupa Türkiye İklim ve Enerji Politikaları Sorumlusu Elif Cansu İlhan, Oil Change International Bölgesel Program Direktörü Mahir Ilgaz ve WWF-Türkiye İklim ve Enerji Programı Müdürü Tanyeli Sabuncu konuşmacı olarak yer aldı.
İlk olarak söz alan Ümit Şahin COP28 öncesinde farklı kuruluşların yayımladığı raporları paylaştı ve iklim değişikliğinin geldiği son noktayı paylaştı. “Bu sene şok edici bir sıcaklık artışıyla karşı karşıyayız” diyen Şahin şöyle devam etti: “Gördüğünüz gibi 2023 tüm zamanların en sıcak yılı oldu ve 1,4 derece ısındı dünya. Bu, küresel ısınmanın gerçekten beklenmedik ölçüde hızlandığını gösteriyor. 1,5 dereceyi 2028 gibi kalıcı olarak geçeceğiz.”
“Karbon Bütçemiz 7 Yıl Sonra Tükenecek”
Türkiye’nin ise son 30 yıla kıyasla yaklaşık 1 derece ısındığını söyleyen Şahin, atmosferdeki karbondioksit oranına da değindi: “En son ölçümler 422 ppm. 2023 ortalaması yaklaşık 420 ppm’di. Sanayi öncesi dönemin 1.5 katına çıkmış durumdayız. Küresel karbon emisyonları da artmaya devam ediyor. 2023’te %1,1 arttı. 1.5 derece için 275 milyar ton karbon bütçemiz var. Bu da yılda 41 milyar ton karbondioksit saldığımıza göre yedi yıl sonra bitecek anlamına geliyor.”
COP’taki gelişmelere de değinen Şahin, “İlk küresel durum değerlendirmesi kararı kabul edildi. Küresel Durum Değerlendirmesi Paris Anlaşması’na göre ülkelerin iklim konusunda yaptığı politikaların beş yılda bir topluca değerlendirilmesi gerekiyor. Bu birincisiydi ve geçen beş yılın değerlendirilmesi yapıldı. Bunun en önemli maddesi fosil yakıtlar kısmıydı. Fosil yakıtlardan uzaklaşma çağrısı yapıldı. Fosil yakıtların bir şekilde azaltılması veya son verilmesine 127 ülke destek veriyor. COP28’den önce bu rakam 80’di. Bir iyileşmeden söz edebiliriz” dedi. Şahin ayrıca, Kayıp ve Zarar Fonu’nun bu COP’ta işler hale geldiğini de söyledi.
“Fosil Yakıtların Metne Girmesi Kazanım”
Ümit Şahin’in ardından söz alan İPM Kıdemli Proje Danışmanı Dursun Baş ise zirveye rekor sayıda kişinin katıldığını söyledi. Emisyon azaltımlarında 2030’a kadar %43’lük bir kesintinin ardından, 2050’de net sıfır olunması gerektiğini hatırlatan Baş, zirvede sanayi tarafındaki karbonsuzlaşma çalışmalarına dair takip ettiği etkinliklerdeki tartışmaları aktardı.
Oil Change International Bölgesel Program Direktörü Mahir Ilgaz ise fosil yakıtların metne girmesini kazanım olarak nitelemek gerektiğini söyledi. “Fosil yakıt şirketleri meseleyi çok ciddiye alıyor” diyen Ilgaz, final metninde finansal kısmın eksik kaldığına da dikkat çekti.
WWF-Türkiye İklim ve Enerji Programı Müdürü Tanyeli Sabuncu ise, final metnine ve zirvede verilen taahhütlere dair, “Çok net bir şekilde 1,5 dereceye giden yolda olmadığımız belli oldu” derken, doğa koruma ve iklim konusuna daha çok vurgu yapıldığına dikkat çekti.
CAN Avrupa Türkiye İklim ve Enerji Politikaları Sorumlusu Elif Cansu İlhan da, Mahir Ilgaz gibi, özellikle finansman kısmının eksik kaldığını söylerken, “Fosil yakıtlardan uzaklaşma kararının final metnine girmesi sivil toplumun çabaları ile mümkün oldu” dedi.
