;
Ekonomi Politika

Fosil Yakıtı Hangi Ülke Ne Kadar Destekliyor?

Climate Scorecard yıllık fosil yakıt sübvansiyonlarını ve dünyada en çok seragazı salınımına neden olan 20 ülkenin politikalarını özetlediği yeni raporunu yayımladı.

Climate Scorecard yeni raporunu geçtiğimiz günlerde kamuoyu ile paylaştı. Rapor, yıllık fosil yakıt sübvansiyonlarına ve dünyada en çok seragazı salınımına neden olan 20 ülkenin politikalarına odaklanıyor. Bunların büyüklüğü 60.9 milyar dolardan (Suudi Arabistan) 667 milyon dolara (Güney Kore) doğru sıralanıyor. Çalışma, Çin ve Türkiye gibi birçok ülkenin fosil yakıt sübvansiyonlarının tamamı hakkında bilgi vermediğinin de unutulmaması gerektiğini hatırlatıyor.

Çalışma, fosil yakıt sübvansiyonlarının farklı biçimlerde şekillenebildiğini belirtiyor: Hem ulusal hem de uluslararası petrol, kömür ve doğalgaz aramaları için doğrudan destek; vergi muafiyeti ve affı; fosil yakıt üreticilerine imtiyazlı krediler ve tüketici enerji fiyatlarının sübvanse edilmesi. Rapor, sübvansiyonların fosil yakıt enerjisinin maliyetini yapay olarak düşürme ve fosil yakıt şirketlerine yenilenebilir enerji sağlayıcılarına kıyasla rekabet avantajı sağlama etkisine sahip olduğunu belirtiyor. Sübvansiyonlar aynı zamanda fosil yakıtların yol açtığı karbondioksit emisyonları nedeniyle küresel ısınmaya ve solunum yolu hastalıklarında ve diğer hastalıklardaki artışlarla bağlantılı olan atmosferik kirliliğe katkıda bulunuyor.

Çalışma, World Development dergisindeki verileri de kullanıyor. Buna göre, 2013 yılında dünya genelinde fosil yakıt sübvansiyonları 4.9 trilyon dolar iken, 2015 yılında 5.3 trilyon dolara yükselmiş (her iki yılda da bu rakamlar küresel GSYH’nin %6.5’ine denk geliyor). Kömür sübvansiyonları küresel sübvansiyonların yaklaşık yarısını oluşturuyor.

Yukarıdaki verilere göre her ne kadar sübvansiyon miktarlarında bir artış gözükse de rapor, dünya genelinde fosil yakıt sübvansiyonlarını durdurmak için bir hareket olduğundan da bahsediyor. G7 ülkeleri (İngiltere, ABD, Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya ve AB) 2025 yılına kadar fosil yakıt sübvansiyonlarına son vereceğini vadederken, G20 ülkeleri de bu henüz bir hedef tarih belirlememiş olsalar bile, bu tür sübvansiyonların feshi yönünde çağrıda bulundular.

Türkiye Üretime Değil, Tüketime Baksın

Raporun Türkiye kısmında, Türkiye’nin fosil yakıt sübvansiyonlarına harcadığı miktarın kaydını tutmanın zorluğundan bahsediliyor. 2015 yılında Oil Change International ve 350.org’un yayımladığı bir rapora göre Türkiye hükümeti, her yıl fosil yakıt üretici sübvansiyonlarına tahmini olarak 300 milyon dolar-1.6 trilyon dolar arasında bir miktar sağlıyor.

Rapor, iklim değişikliği bağlamında Türkiye’deki problematik alanın fosil yakıt üretimi değil, fosil yakıt tüketimi olduğunu belirtiyor. Çalışma, Türkiye’nin iklim değişikliği alanında olumlu katkı yapması için sadece fosil yakıt üretimine değil, tüketimine de odaklanmasını öneriyor. Bununla birlikte, enerji verimliliğini artırma maliyetinin, araştırma ve üretime verilen teşviklerden daha düşük olmadığı da hatırlatılıyor.