Avrupa Yeniden İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Başkanı Suma Chakrabarti banka yatırımlarında en fazla hacime sahip ülke konumundaki Türkiye ziyaretinde katıldığı Türk Sanayici ve İşinsanları Derneği (TÜSİAD) Genel Kurulu’nda “yeşil” bakış açısının ve uygulamaların Türkiye ekonomisini güçlendireceğini belirtti.
Türkiye’deki 240 projeye toplam yatırımları 9.6 milyar euro’yu bulan Avrupa Yeniden İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Başkanı Suma Chakrabarti’nin Türkiye ziyareti bankanın Türkiye ekonomisine sağladığı katkılara dair önemli mesajları gündeme taşıyor. Chakrabarti’nin 18 ve 19 Ocak’ta gerçekleştirdiği ziyaret bankanın kurucu hissedarı ve yatırımlarında en fazla hacmi teşkil eden ülke olan Türkiye’ye verilen artan öneme işaret ederken Türkiye-EBRD İşbirliği Fonu’nun kuruluşunu taçlandırma amacı taşıyor. Bu gelişme ile donör ülke konumuna da gelen Türkiye, Hazine Müsteşarlığı vasıtası ile EBRD’nin insani kalkınma açısından önem taşıyan projelerine eş finansman sağlayacak.
Today @ebrdsuma and @memetsimsek will sign and agreement EBRD that will mark historical day for our partnership with #Turkey. Turkey now joins our #EBRDdonors community. I’m personally very proud and extremely pleased to see the results of hard work show this grand results. pic.twitter.com/6awmopYcNB
— Parvin Musayeva (@ParvinMusayeva) 19 Ocak 2018
“Yeşil Bakış Açısı Türkiye Ekonomisini Güçlendirir.”
Türkiye ziyareti kapsamında Türk Sanayici ve İşinsanları Derneği (TÜSİAD) Genel Kurulu’nda bir konuşma gerçekleştiren Chakrabarti “yeşil” bakış açısının ve uygulamaların Türkiye ekonomisini güçlendireceğinin altını çizdi. İklim Değişikliğiyle Mücadele Alanında Tutum Belgesi ile Türkiye’nin düşük karbonlu kalkınma ve iklim değişikliğine ilişkin politikalara odaklanmasını savunduğunu kamuoyu ile paylaşan TÜSİAD’ın konuğu olan EBRD Başkanının ilerleyen programında Koç, Sabancı gibi konglamerat gruplar ve İşbankası gibi finans kurumları ile toplantılar bulunmakta. Chakrabarti’ye 1 Kasım 2017’de EBRD Türkiye Yönetici Direktörü konumuna getirilen Arvid Tuerkner de eşlik ediyor. EBRD’nin Türkiye’de yatırım yaptığı alanların başında sürdürülebilir enerji, altyapı iyileştirmeleri, özel sektör rekabetçiliğinin güçlendirilmesi, kadın ve gençlerin istihdama katılımının artırılması gelmekte.
Hatırlanacağı üzere EBRD, 2017 yılında Türkiye’deki 51 projeye rekor düzeyde (1.6 milyar euro) yatırım gerçekleştirmişti. 2009 yılında Türkiye’deki operasyonlarına başlayan banka o tarihten bu yana ülkedeki finans kurumları aracılığı ile yaklaşık 10 milyar euro yatırım ile Türkiye ekonomisini destekledi. Ülke stratejisini 2015 yılında güncelleyen bankanın stratejik yatırım öncelikleri arasında yenilenebilir enerji, enerji ve kaynak verimliliği dikkat çekiyor. 2017 yılında bankanın Türkiye’de desteklediği projelerin yarısının bu alanlarda katkı sağlayan projeler olduğu belirtilmekte. ERBD’nin portfolyo kompozisyonuna bakıldığında tüm yatırımların %16’sını enerji, %21’ini altyapı, %30’unu sanayi, ticaret ve tarım, %33’ünü ise finansal kurumları alanlarında olduğu görülüyor. Bu rakamlar göz önüne alındığında daha sürdürülebilir ve düşük karbon ekonomisine geçişte Türkiye için önemli bir ortak olarak öne çıkan EBRD’nin 2018 yılında Türkiye ekonomisine yaklaşık 1.5 milyar euro daha yatırım sağlaması bekleniyor:
It was a pleasure to interview with @EBRD President Sir Suma Chakrabarti @ebrdsuma: “I think we will have a very strong investment in Turkey, around 1.5 billion plus euros of investment”in 2018. @anadoluagency @anadoluajansi #Turkey #investment #EBRD pic.twitter.com/S2lz2U6xip
— Gokhan Kurtaran (@gokhankurtaran) 17 Ocak 2018
Yeşil ekonomiye geçiş konusundaki hedeflerine beklenenden erken ulaşan EBRD’nin bu alanda yaptığı yatırımlar 2014’ten bu yana kesintisiz artış kaydediyor. Bankanın 2017’de sağladığı toplam finansmanın %43’ü yeşil ekonomi teması altında değerlendirildi. EBRD, 2020 itibariyle yıllık yatırımlarının en az %40’ını Yeşil Ekononomiye Geçiş (GET) yaklaşımı altında yapacağını Paris Anlaşması henüz kabul edilmeden taahhüt etmişti. Aralık 2017’de Paris’te düzenlenen Tek Gezegen Zirvesi kapsamında şehirlere iklim finansmanı sağlanması gibi ek taahhütler de üstlenen EBRD’nin Yeşil İklim Fonu kapsamında akredite bir tüzel kişilik olması uluslararası iklim rejiminde de onu öne çıkaran donörlerden birisi haline getirmiş durumda.
“EBRD’nin Türkiye’de yerel yönetimler ve kamu kurumları ile geçmiş döneme kıyasla daha yakından çalışabileceğini öngörmek sürpriz olmayacaktır.”
Tüm Bunlar Türkiye’de Düşük Karbon Ekonomisi ve İklim Eylemi Bakımından Ne Anlama Geliyor?
Türkiye’de halihazırdaki yatırım portfolyosundaki %97’lik paya özel sektörün sahip olduğu EBRD, Yeşil Ekonomiye Geçiş (GET) yaklaşımı doğrultusunda önümüzdeki dönemde yerel yönetimler ve kamu ile de daha yakından çalışma fırsatlarını da değerlendiriyor. Peki, bu durum Türkiye’nin düşük karbon ekonomisine geçişi ve iklim eylemi bakımından ne anlama geliyor? EBRD’nin Türkiye’de yerel yönetimler ve kamu kurumları ile geçmiş döneme kıyasla daha yakından çalışabileceğini öngörmek sürpriz olmayacaktır. Sektörlerin olduğu kadar kentlerin, altyapı projelerinin de iklim değişikliğine uyumu ve dayanıklılığını arttıracak tedbirlerin banka tarafından artarak desteklenmesi de muhtemel. Türkiye’nin yeni iklim rejiminde finansa ve teknoloji transferine erişim noktalarında düğümlenen statüsü çözüldüğü takdirde EBRD ile daha da yakın ilişkiler içine girmesi yaşanabilecek gelişmeler arasında.
