E-scooterlar Çevre için İyi mi, Kötü mü?

Elektrikli scooterlar (e-scooter), kısa araba yolculuklarının yerini alarak karbondioksit emisyonları önemli ölçüde azaltabilir. Ancak eğer e-scooterlar, bisikletle veya yürüyerek yapılan yolculukların yerini alırsa, emisyonlarda artışa bile yol açabilir. Bu nedenle Cenex raporu, faydaların en üst düzeye çıkarılması için e-scooterların ulaşım sistemine uygun bir şekilde entegre edilmesinin ve kamu makamlarının özel operatörlerle işbirliği yapmasının kritik önem taşıdığını söylüyor.

YAZI: Michael HOLDER

ÇEVİRİ: S. Sena AKKOÇ

Birleşik Krallık merkezli Düşük Kar­bon ve Yakıt Hücreleri Mükemmeliyet Merkezi Cenex tarafından Ağustos ayın­da yayınlanan yeni bir araştırmaya göre, akülü e-scooterların artan popülaritesin­den yararlanmak şehir trafiğini ve hava kirliliğini önemli ölçüde azaltma şansı su­narken, kısa araba yolculuklarına kıyasla CO₂ emisyonlarını %90’a kadar düşürme imkanı sunuyor.

Ancak Birleşik Krallık düşük karbonlu ulaşım araştırma merkezi, e-scooterların çevresel faydalarını en üst düzeye çıkara­bilmek için e-scooterların yol kenarların­da güvenlik tehlikeleri haline gelmelerini önleyen sağlam, iyi düşünülmüş düzenle­melerin ve yerel otorite gözetiminin kri­tik öneme sahip olacağı konusunda uya­rılar da yapıyor.

E-scooterlar, trafik tıkanıklığını ve şehir merkezindeki yolculuk sürelerini azalt­maya yardımcı olabilecek düşük karbonlu bir seyahat biçimi olarak görülüyor. Hü­kümetin Birleşik Krallık’taki şehirlerde kiralama programlarını test etmek için izleme planları yürüttüğü e-scooterlar, özellikle Covid-19 nedeniyle yapılan sos­yal mesafe tavsiyesinin ardından giderek daha popüler hale geldi.

Geçen ay önde gelen e-scooter firmala­rından Dott, Tier ve Voi, sektördeki atık seviyelerini azaltırken temiz enerji kayna­ğı ve karbondioksit raporlamasını artır­maya yardımcı olmak için sektöre bir dizi sürdürülebilirlik standardı getirdi. Birey­lerin, satın aldıkları e-scooterları halka açık yollarda, kaldırımlarda ve bisiklet yollarında kullanmaları Birleşik Krallık’ta hâlâ yasal olmasa da, Temmuz ayından itibaren kiralanmaları yasal hale getirildi ve yerel makamlara da bir dizi e-scooter kiralama planını denemeleri için yeşil ışık yakıldı.

E-scooterlara Ayrıntılı Bir Yasal Düzenleme Şart

Cenex raporu, e-scooterların neredeyse %60’ının 8 kilometreden daha kısa olan özel araba yolculuklarının yerini alması için “açık bir fırsat” sunduğunu, bu ne­denle daha fazla insanın araba yerine e-scooterları kullanırsa karbondioksit emisyonlarının %66’dan %90’a kadar azaltılabileceğini iddia ediyor. Rapor ayrı­ca, trafik tıkanıklığının Birleşik Krallık’ta yılda ortalama 178 saatlik bir kayba ve 8 milyar sterlinlik bir maliyete yol açtığını, dolayısıyla e-scooterların trafikle müca­deleye yardımcı olarak ticari faydalar da sunduğunu söyledi.

Ancak Cenex raporu, uygun bir yöne­tim, düzenleme ve uygulama olmazsa e-scooterların ulaşım ağını olumsuz et­kileyeceği, caddelerin e-scooterlarla dol­ması halinde yaşam kalitesini düşürece­ği ve hem yaya hem de otomobil kazası riskini artıracağı konusunda da uyarılar içeriyor.

Araştırmaya göre e-scooterlar, bisikletle veya yürüyerek yapılan yolculukların sayı­sını azaltırsa, karbondioksit emisyonların­da bir artışa bile yol açabilir. Bu yüzden e-scooterların karbon negatif olmasını sağlayan ince denge korunmalı. Cenex raporu, faydaları en üst düzeye çıkarmak için kamu makamlarının özel operatör­lerle işbirliği yaparak e-scooterları seya­hat ve toplu taşıma sistemine düzgün bir şekilde entegre etmesinin kritik önem taşıdığını savunuyor.

Cenex’in ulaştırma teknik uzmanı David Philipson da, “e-scooterların kalıcılığının açık olduğunu” ancak bu araçların çevre ve güvenlik avantajlarından yararlanmak için yerel ve bölgesel düzeylerde sağlam düzenlemelerin gerekli olduğunu söyledi. Philipson, “Açıklık, planlama ve düzenle­me yoluyla e-scooterlar, kentsel ulaşımın karbondan arındırılmasında büyük bir bulmacayı temsil ediyor; e-scooterlardan alınan dersler şehirleri gelecekteki ulaşım yeniliklerine hazırlamaya yardımcı ola­bilir. Endüstri olarak henüz emekleme döneminde olsalar da e-scooterlar, za­manla gelişerek şehir merkezlerinde özel araç kullanımına uygun fiyatlı ve yeşil bir çözüm sunuyor. Yerel makamların, hem kendi heveslerinin hem de vatandaşların ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlamak için, e-scooterlar hakkında düzenleme­ler belirleyerek kendi bölgelerindeki e-scooter dağıtımında aktif bir rol alma­ları gerekiyor” diyor.

Yeni başlayan e-scooter patlaması, emis­yonları azaltma ve kentlerdeki mahallele­ri iyileştirme konusunda büyük bir potan­siyele sahip. Ancak politikacıların sunulan faydaların farkına varmak için elektrikli scooterı ilk kez kullanan bir yaya gibi dik­katlice ilerlemesi gerekecek.

Bu yazı “https://www.businessgreen.com/ news-analysis/4019032/scooters-fine-balance-ensure-green-benefits-research” sitesinden alınmıştır.