Birden fazla ve eşzamanlı gerçekleşen sağlık, iklim, biyolojik çeşitlilik, jeopolitik ve askeri krizler, küresel olarak sürdürülebilir kalkınma için büyük engeller.
Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’ndaki (SKA’lar) ilerlemeyi takip eden SKA İndeksi ve Gösterge Tablolarını içeren Sürdürülebilir Kalkınma Raporu (SKR) yayımlandı. Rapor, çok sayıda ve eş zamanlı uluslararası krizin, tarihi 2015 zirvesi sırasında tüm BM üye ülkeleri tarafından kabul edilen evrensel hedeflerde ilerlemeyi durdurduğunu gösteriyor.
SDSN Başkanı ve raporun ilk yazarı Prof. Jeffrey D. Sachs, “1972’de Stockholm’de insan çevresi üzerine yapılan ilk BM Konferansından 50 yıl sonra, sosyal kapsama, temiz enerji, sorumlu tüketim ve kamu hizmetlerine evrensel erişim gibi temel SKA ilkelerine, zamanımızın büyük zorluklarına yanıt verebilmek için her zamankinden daha fazla gerek duyuluyor. Yoksul ve savunmasız ülkeler, birden fazla sağlık, jeopolitik ve iklim krizi ile bunların yayılmalarından özellikle ağır şekilde etkileniyor. SKA ilerlemesini eski haline getirmek ve hızlandırmak için pandemiyi sona erdirmek üzere küresel işbirliğine, Ukrayna’daki savaşa son vermek için görüşmelere ve SKA’lara ulaşmak için gereken finansmanı sağlamaya ihtiyacımız var” dedi.
Dünya 2 Yıldır SKA’larda İlerleme Kaydetmiyor
Birden fazla ve eşzamanlı gerçekleşen sağlık, iklim, biyolojik çeşitlilik, jeopolitik ve askeri krizler, küresel olarak sürdürülebilir kalkınma için büyük engeller. SKA İndeksi dünya ortalaması, büyük ölçüde pandeminin SKA1 (Yoksulluğa Son) ve SKA8 (İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme) üzerindeki etkileri, SKH11 ve 15’deki (iklim, biyolojik çeşitlilik ve sürdürülebilir kentsel kalkınma amaçları) düşük performans nedeniyle 2021’de art arda ikinci yıl hafifçe düştü. Büyük ve ağır insani maliyetlerinin yanı sıra, Ukrayna’daki savaş da dahil olmak üzere askeri çatışmalar, iklim ve biyolojik çeşitlilik krizleri tarafından daha da büyütülen gıda güvenliği ve enerji fiyatları üzerinde uluslararası çapta büyük yayılmalara sahip. Ayrıca, askeri gerilimler, uzun vadeli düşünme ve yatırımlara imkân bırakmıyor. Barış, diplomasi ve uluslararası işbirliği, dünyanın SKA’larında 2030 ve ötesine doğru ilerlemesi için temel koşullar.
2022 SKA İndeksi’nde en üst sırada yer alan Finlandiya’yı, üç İskandinav ülkesi –Danimarka, İsveç ve Norveç – takip ediyor. Sıralamada yer alan ilk 10 ülkenin tümü Avrupa ülkeleri. Bununla birlikte, bu ülkeler dahi, birçok SKA’ya ulaşmada büyük zorluklar yaşıyor. Genel olarak, Doğu ve Güney Asya, 2015 yılında SKA’ların benimsenmesinden bu yana en büyük ilerlemeyi gerçekleştirmiş bölgeler. Bangladeş ve Kamboçya, 2015 yılından bu yana en fazla ilerleme gerçekleştiren iki ülke. Bunun aksine Venezuela, 2015 yılındaki kabulünden bu yana SKA İndeksinde en fazla düşüşe sahip. Türkiye ise 163 ülke arasında 71. sırada yer alıyor.
Sürdürülebilir Kalkınmaya Finansman Sağlamak için Acilen Küresel Plana Gerek Duyuluyor
SKA’lara ulaşmak, temelde fiziksel altyapıya (yenilenebilir enerji, dijital teknolojile dahil) ve insan kaynaklarına (sağlık, eğitim dahil) bir yatırım gündemidir. Yine de dünyanın en yoksul yarısı, kabul edilebilir koşullarda sermaye için piyasa erişiminden yoksun. Yoksul ve savunmasız ülkeler, çoklu krizlerden ve bunların yayılmalarından ciddi şekilde etkilendi. Yükselen bütçe baskıları, artan askeri harcamalar ve stratejik önceliklerde büyük değişimler, özellikle Avrupa ülkelerinde, sürdürülebilir kalkınmayı küresel olarak destekleyecek erişilebilir kalkınma fonlarını kısıtlayabilir. Bu bağlamda, rapor, SKA’ları küresel anlamda finanse etmek için beş maddelik bir plan sunuyor. Rapor G20, Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Çok Taraflı Kalkınma Bankalarının (MDBler) SKA finansmanını küresel olarak büyütmedeki rolünü vurguluyor.
2030’a Giden Yolun Orta Noktasında, SKA’lara Yönelik Politika Çabaları ve Taahhütler Büyük Farklılıklar Gösteriyor
2030’a giden yolun orta noktasında, SKA’ların politikalara, mevzuatlara, bütçelere, izleme sistemlerine ve diğer devlet politikaları ile süreçlerine entegrasyonu, ülkeden ülkeye halen büyük ölçüde değişiklikler gösteriyor. G20 ülkeleri arasında ABD, Brezilya ve Rusya Federasyonu 2030 Gündemi ve SKA’lara en az destek veren ülkeler. Buna karşın, İskandinav ülkeleri, Arjantin, Almanya, Japonya ve Meksika gibi, SKA’lar için göreceli daha yüksek destek sağlıyorlar. Benin ve Nijerya gibi bazı ülkeler örneğin, SKA İndekslerinde büyük açıklara sahip olmakla birlikte politika çabalarında göreceli olarak yüksek değerler elde ediyorlar. İlginç bir biçimde, hem Benin hem Meksika, sürdürülebilir kalkınma yatırımlarını büyütmek için son yıllarda SKA Devlet Tahvilleri ihraç etti.
2015’te kabul edilmelerinden bu yana ikinci kez, BM Üye Devletleri, 2030 ve sonrasında SKA ilerlemesini eski haline getirmek ve hızlandırmak için öncelikleri belirlemek üzere Eylül 2023’te SKA Zirvesi için BM Genel Kurul toplantısının yanı sıra bir araya gelecek. Tutku ve çaba gerektiren, hırslı ve sağlam ulusal hedefler, stratejiler ve planlar, SKA’ları bir eylem gündemine dönüştürmek için çok önemli.
Sürdürülebilir Kalkınma Raporu 2022’nin diğer bulguları:
– Varsıl ülkeler, özellikle sürdürülemez tüketim yoluyla olumsuz uluslararası etki yayılması yaratır. Bu raporda yer alan 2022 Uluslararası Yayılma Endeksi, varsıl ülkelerin sürdürülemez ticaret ve tedarik zincirleri de dahil olmak üzere yarattıkları olumsuz sosyoekonomik ve çevresel etki yayılmasına dikkat çekiyor.
– COVID-19 pandemisi sürecinde, bilimsel işbirliği ve veri dahil ortaya çıkan yeni ortaklıklar ve yenilikler SKA’ları desteklemek üzere artırılmalı. Bilim, teknolojik yenilikler ve veri sistemleri kriz zamanlarında çözümleri belirlemeye yardımcı olabilir ve zamanımızın büyük zorluklarına yanıt vermek üzere kesin sonuca sahip katkılar sağlayabilirler. Bunlar, istatistiksel yeterliliklere, Ar-Ge’ye, eğitim ve becerilere artan ve uzun süreli yatırımları gerektiriyor. 2015 yılından bu yana, Sürdürülebilir Kalkınma Raporu, tüm BM üye devletlerinin SKA’lara ilişkin performansını izlemek ve sıralamak amacıyla en güncel verileri sağlıyor.
Rapor, Prof. Jeffrey Sachs tarafından yönetilen Sürdürülebilir Kalkınma Çözümleri Ağı’ndaki (SDSN) bir grup bağımsız uzman tarafından yazıldı.
