Dilkaya Deltası’nın Tatlı Suyu Van Gölü’ne Karıştı: Ekolojik Tahribat Çok Büyük

Van’da bulunan Dilkaya Deltası’nda tatlı suyun Van Gölü’ne akıtılması sonucu yüzlerce balık öldü, onlarca kuş türü yaşam alanını terk etmek zorunda kaldı. Suyun azalmasıyla sazlıklar da kurumaya yüz tuttu. Kentteki yaşam savunucuları ve STK temsilcileri yaşanan tahribata tepki gösterdi.

Yüzlerce kuş türünün yaşadığı, balıkların doğal üreme ve yaşam alanı Van’ın Edremit ilçesinde bulunan Dilkaya-Engil Deltası’nda tatlı suların Van Gölü’ne akması büyük tahribata neden oldu. Deltadaki suyun günlerce Van Gölü’ne akması nedeniyle sazlıklar kurudu, yüzlerce balık öldü. Yumurtlama ve yaşama alanı olarak sazlıkları mesken tutan yüzlerce kuş türü de büyük tehlike altında.

Van Barosu Çevre Komisyonu: Sazlıklar Kurumak Üzere

Tahribat günlerdir sürüyor. Kentteki yaşam savunucuları ve STK temsilcileri, yaşanan balık ölümlerine dikkat çekmek için sosyal medyada kampanya düzenledi. Van Barosu Çevre Ekoloji komisyonu hem alanda incelemelerde bulundu hem de ilgili kurumları önlem almaya davet etti. Komisyon tarafından yapılan açıklamada, “Dönemeç Sazlıkları ulusal öneme haiz sulak alanı kategorisindedir. Bu alan 12 Mayıs 2020 tarihinde Cumhurbaşkanlığının 25-26 sayılı kararıyla koruma altına alınmıştır. Yaklaşık 10 gün önce Van Gölü’nün tuzlu suyu ile bu sazlıkların bulunduğu tatlı suyu ayıran doğal set yerel halk tarafından tahrip edilip suyun tamamı göle aktarılmıştır. Bu tahrip ile koruma altında bulunan sazlıklar şuan kurumak üzere. Acil önlem alınması gerekmektedir. Burada yaptığımız ilk araştırmalara göre, sazlıkların yerel halk tarafından hayvanlarını otlatmak için kurutulduğu bilgilerini aldık. Kurumların ilk günden haberi olmasına rağmen yeterli ekipman olmaması bahanesiyle açılan yeri kapatamadıkları, bu haliyle tahribata engel olamadıkları duyumları almış bulunmaktayız. Çok acil önlem alınmalı aksi takdirde tatlı su çanağında yaşanan balık ölümleri, 450’ye yakın kuş türünün uğrak yerini kaybetmesi, kuruma nedeniyle sineklerin çoğalması ve bu nedenlerle hastalıkların çoğalacağı görülecektir” denildi.

Van Gölü Aktivistleri Derneği: Kurumların İvedi Hareket Etmesi Gerekiyor

Van Gölü Aktivistleri Derneği ise duyarlılık çağrısı yaptı. Dernek tarafından yapılan açıklamada “Dönemeç Sazlıkları (Engil-Dilkaya deltasındaki) doğa katliamına dur demeliyiz. Hem ilimizin hem de yeryüzünün en güzel yerlerinden olan Engil -Dilkaya höyüğü ve sulak alanı yüzlerce farklı kuş türüne ve canlıya yaşam alanı iken ne yazık ki hayvanlar için daha fazla otlak arayışına giren bazı kişilerin eline düşmüş. Binlerce balığın öldüğü ve neredeyse yarısından fazla alanın kuruduğu bölgede doğa severler ile ilgili vatandaşlarımızın çekmiş olduğu görüntüler büyük bir facianın yaşanmaması için çok az zamanımızın kaldığını gösteriyor. Bölge son 2 yılda doğa severlerin, fotoğrafçıların, kampçı ve kano sevenlerin ortak alanı olarak herkesin dikkatini çekiyordu. Sulak alanın içinde oluşan dere yatağı, suyun sulak alanın tamamına yayılmasını engellediği gibi kalan suyun göle akmasına sebep oluyor. Özellikle Van Büyükşehir Belediyesi, Devlet Su işleri ve Karayollarının teknik alt yapı araçlarıyla öncelikle sulak alanda oluşan dere ıslah edilmeli ve akan suyun önündeki set kapatılmalıdır. Son yağışlar bitmeden kurumların ivedi hareket etmesi gerekiyor” ifadeleri yer aldı.

Van Çevre Derneği: Tahribatın İzleri Uzun Yıllar Sürecek

Van Çevre Derneği üyeleri de alanda bir dizi incelemelerde bulundu. Dernek yönetim kurulu üyesi Ali Kalçık, ortaya çıkan tabloyu “trajedi” olarak tarif etti. Kalçık, “Günlerdir sazlıkların suyu Van Denizi’ne akıyor. Sazlıklar yok oluyor. Yumurtlama dönemindeki onlarca kuş türü tehlike altında. Oraya çıkan balçıklarda yüzlerce balık ölmüş durumda. Bunlar üreme dönemindeki balıklar. Bu trajedinin önüne geçmek için günlerce neden beklendi? Doğa Koruma ve Milli Parklar Van Şube Müdürlüğü neden müdahale etmedi? Dün itibarıyla Van Büyükşehir Belediyesi müdahale ederek seti kapattı. Ancak yaşanan tahribatın izleri uzun yıllar ortadan kalkmayacak belki” dedi.

Köylüler İddiaları Reddetti

Öte taraftan setin, köylüler tarafından hayvanlar için otlak alanlar açmak amacıyla açıldığı iddia edildi. Köylüler ise iddiaları reddetti, setin son dönemlerde artan yağışlar nedeniyle aşındığını ve suların böylece taştığını dile getirdi.

2022 yılında Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile  “Doğal Sit-Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı” ilan edilen Dilkaya- Engil sazlıkları da Bendimahi sazlıkları ile beraber bölgedeki en büyük sazlıklardan. Bu sazlıklardan sorumlu olan Doğa Koruma ve Milli Parklar Van Şube Müdürlüğü’nün günler boyunca müdahale etmediği dikkat çekti.

Van Büyükşehir Belediyesi,  sazlıklardaki tatlı suyun Van Gölü’ne aktığı alana dün müdahale etti. Çevrecilerin girişimiyle harekete geçen belediyeye bağlı iş makinaları, suyun göle aktığı alanda dolgu yaparak yeniden kapattı.