DEVA’lı Rızvanoğlu Bakan Özhaseki’ye İklim Hedefleri Sordu: “İklim Eylem Planı Güncellenecek mi?”

DEVA Partili Millletvekili Evrim Rızvanoğlu, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki’ye iklim değişikliği hedeflerini sordu: “Revize Ulusal Katkı Beyanı’nın hazırlanması için herhangi bir çalışmanız mevcut mudur?”

DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Evrim Rızvanoğlu, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki’nin yanıtlamasıyla talebiyle iklim hedeflerine ilişkin soru önergesi verdi.

TBMM’ye sunduğu önergesinde Türkiye’nin 2026 Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı (COP31) görüşmelerine ev sahipliği yapmayı isteyeceği yönündeki açıklamalara değinen Rızvanoğlu şunları söyledi:

“COP31’e ev sahipliği yapılmak istenirken, COP27 sürecinde Bakanlığınız tarafından sunulmuş olan Ulusal Katkı Beyanı (NDC) ile ilgili eksikliklerin dikkate alınması önemlidir. Bakanlığınızın 2030 yılına kadar ‘sera gazı emisyonlarını referans senaryoya göre artıştan %41 azaltma hedefi’, Paris İklim Anlaşması’nda belirlenen endüstriyelleşme öncesi döneme kıyasen küresel sıcaklık artışının 2 derecenin olabildiğince altında (mümkünse 1.5 derece seviyesinde) tutulması hedefi için yeterli değildir.”

Hedef belirlenirken “mutlak emisyon azaltım” ilkesine göre düzenlenmesi gerektiğini belirten Rızvanoğlu, toplam emisyonların 2020 seviyesine göre %32 artırılmasına izin veren “artıştan azaltım” metodolojisinin uygulandığını söyledi. Bu durumun ne Paris İklim Anlaşması’nın küresel emisyonları yüzyıl ortasına göre net sıfırlama gerekliliğiyle ne de 2021 yılında Cumhurbaşkanı tarafından Türkiye için açıklanan 2053 net sıfır emisyon vizyonu ile uyumlu olduğunu aktaran İstanbul milletvekili,  “Enerji sektörü seragazı emisyonlarının önemli bir kısmından sorumludur ancak Bakanlığınızın hedefi bu sektörden kaynaklanan emisyonları azaltmaya yönelik yeterli bir önlem içermemektedir. Ülkemiz yanlış azaltım uygulamalarından kaçınmalı, daha iddialı hedefler belirlemeli, mutlak emisyon azaltımına odaklanmalı, enerji sektöründe kapsamlı önlemler almalı ve sürdürülebilir enerji kaynaklarına yönelik politikalar benimsemelidir. Söz konusu adımlarla daha etkili bir katkı sağlanabilir ve küresel iklim hedeflerine daha yakın bir şekilde ilerlenebilir.”

Rızvanoğlu’nun önergesinde şu sorular yer aldı:

1. Türkiye’nin küresel iklim diplomasisi içerisinde yer edinebilmesi için hangi adımlar atılmaktadır? COP27’de sunulan Ulusal Katkı Beyanı’nın Türkiye’nin bu alandaki konumuna etkisi nedir?
2. Türkiye’nin COP27’de güncellendiği duyurulan Ulusal Katkı Beyanı ile ilgili eleştiriler dikkate alındığında, hedeflerin gözden geçirilmesi ve yeni hedefler belirlenmesi konusunda yeni bir strateji çalışması yapılmakta mıdır?
3. Ülkemizin iklim değişikliği ile mücadele konusunda daha kapsamlı ve etkili önlemler almasını sağlayacak yeni bir iklim değişikliği eylem planı oluşturacak mısınız?
4. Revize Ulusal Katkı Beyanının hazırlanması için herhangi bir çalışmanız mevcut mudur? Bu çalışma var ise detayları kamuoyuyla paylaşılacak mıdır?
5. 2030 yılı için öngörülen 1.175 milyon ton CO2e (karbondioksit eşdeğeri emisyon) birçok bilim insanı tarafından abartılı bulunmaktadır. Bu rakam ne gibi varsayımlar, hangi veriler ve nasıl bir model kullanılarak hesaplanmıştır?
6. COP27 çerçevesinde Türkiye’nin 2038’i emisyon tepe noktası (pik yıl) kabul ettiği açıklanmıştır. Tepe noktasının ve buraya kadarki mutlak emisyon artışlarının Paris İklim Anlaşması’yla ve Türkiye’nin 2053’te net sıfır hedefiyle uyumlu olmadığı, sera gazı emisyonları 2038’e kadar artırıldıktan sonra sadece 15 yıl içinde sıfıra indirmenin gerçeklikten uzak olduğu ortadadır. Tepe noktası neden ve nasıl 2038 olarak belirlenmiştir? Tepe noktası tarihini daha erken bir tarihe almayı planlıyor musunuz? Bu konuda hazırlanmış bilimsel bir rapor bulunmakta mıdır? Varsa kamuoyuyla paylaşmayı planlıyor musunuz? 2053’te net sıfır için projeksiyonunuz nedir?
7. Türkiye’nin emisyon azaltım hedeflerini güncellemesi bu kadar elzem iken, Türkiye’nin enerji sektöründeki emisyon azaltımları ile ilgili çalışmaları nelerdir?
8. Türkiye’nin kömür gibi yüksek emisyonlu enerji kaynaklarından uzaklaşma ve sürdürülebilir enerji politikalarını benimseme konusunda adımlar atmasının önemi düşünüldüğünde fosil yakıtlarla ilgili herhangi bir taahhüde son verilen Ulusal Katkı Beyanı’nda rastlanmamaktadır. Ülkemizin 2053 net sıfır hedefine ulaşabilmesi için fosil yakıtlar ile ilgili terminler nelerdir?
9. 2053 net sıfır hedefi için enerji sektörü haricinde kirletici vasfı yüksek olan çimento ve demir çelik tesisleri gibi enerji yoğun sektörler için çalışmalarınız var mıdır?