Ekonomi

Dev Petrol Şirketleri Ukrayna’nın İşgalinden Bu Yana 281 Milyar Dolar Kazandı

Global Witness, beş “süper büyük” savaşın ‘ana kazananları’ olduğunu belirtirken, birçok kişinin evlerini ısıtmak için mücadele ettiğini söylüyor.

Borsada işlem gören dünyanın en büyük beş petrol şirketi, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin enerji fiyatlarında ve ev faturalarında çarpıcı artışlara yol açmasından bu yana çeyrek trilyon dolardan fazla kâr elde etti.

Global Witness’a göre “süper büyükler” (BP, Shell, Chevron, ExxonMobil ve TotalEnergies) savaşın başladığı Şubat 2022’den bu yana 281 milyar dolar kazandı.

İngiltere merkezli BP ve Shell ikilisi, savaşın başlamasından bu yana toplam 94,2 milyar dolar kâr elde etti. Global Witness, bu miktarın Britanya’nın art arda 17 ay boyunca tüm ev elektrik faturalarını karşılamaya yeteceğini tahmin ediyor.

2022’nin ikinci çeyreğinden bu yana 58.9 milyar dolar kâr elde eden Shell, bu yıl yüksek kâr getiren petrol projelerine yeniden odaklanacak ve düşük karbon çözümleri üzerine çalışan bölümden 330 kişiyi de işten çıkaracak. Geçtiğimiz sene iklim hedeflerini küçülten BP, savaşın başından bu yana 35 milyar dolar kâr elde etti. Avrupalı ve ABD’li büyük şirketler Chevron, ExxonMobil ve TotalEnergies ise toplamda 187 milyar dolardan fazla kâr elde etti.

Savaşın Asıl Kazananları Petrol Devleri

Global Witness’ın kıdemli fosil yakıt araştırmacısı Patrick Galey, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin savaşın gölgesinde ömrünü sürdüren Ukraynalılardan Avrupa’daki evlerini ısıtmak için mücadele eden hanelere kadar milyonlarca insan için yıkıcı olduğunu belirtti ve ekledi: “Bu analiz, cephe hatlarında ne olursa olsun, fosil yakıt devlerinin Ukrayna’daki savaşın asıl kazananları olduğunu gösteriyor.”

Uluslararası lojistik şirketlerinin ve gıda tedarikçilerinin kârları da son iki yılda hızla arttı ve bu, kimi ekonomistlerin acil durumlarda hedeflenen fiyat kontrolleri çağrısında bulunmasına yol açtı.

Geçen yaz Shell, petrol üretimini bu 10 yıl boyunca her yıl azaltma taahhüdünü stratejik bir değişimle terk ederek fosil yakıtlara odaklanmayı ve “bugün ve gelecekte hissedarlarını ödüllendirmeyi” hedefleyen bir U dönüşü yaptı.

Önümüzdeki haftalarda mali yılın tamamına ilişkin rakamlar yayımlanacak. Beş süper büyük şirketin 2023 yılında yatırımcıları 100 milyar doların üzerinde rekor ödemelerle ödüllendireceği tahmin ediliyor.

Enerji Ekonomisi ve Finansal Analiz Enstitüsü (IEEFA), zayıf emtia piyasası fiyatlarına rağmen bu yıl şirketlerin hissedarlara daha da fazla ödeme yapma ihtimalinin olduğunu açıkladı.

IEEFA’ya göre, büyük petrol şirketleri 2022’de hissedarlarını 104 milyar dolar değerinde temettü ödemeleri ve hisse geri alımları ile zenginleştirdi.

Fosil Yakıt Şirketleri Gezegeni Mahvediyor

Galey, petrol şirketlerinin kazançlarını dünyanın ihtiyacı olmayan ve iklimin kaldıramadığı giderek artan petrol ve gaz üretimine harcadıklarını ifade ederken, “Bu, fosil yakıt endüstrisinin tüketicileri ve gezegeni hayal kırıklığına uğratmasının bir başka yolu” dedi.

Geçen yıl, büyük bir farkla kaydedilen en sıcak yıl oldu; sıcak hava dalgaları, seller ve orman yangınları dünya çapında hayatlara ve geçim kaynaklarına zarar verdi. Analizler, Avrupa ve ABD’deki sıcak hava dalgaları gibi aşırı hava olaylarının, insan kaynaklı küresel ısınma olmasaydı gerçekleşmesinin neredeyse imkansız olacağını gösterdi.

Massachusetts Üniversitesi’nden ekonomist Isabella Weber gıda, lojistik, petrol ve gaz sektörlerindeki şirketlerin artan kârlarının grafiğini çıkardı.  “Enerji krizi çoğu Avrupalı için en kötü, enerji şirketleri için ise en iyi zamanlardı” diyen Weber, acil durumlar, temel sektörlerde rekor kâr anlamına geldiğinde kamusal ve kurumsal çıkarların birbirine ters düştüğünü belirtti ve ekledi: “Acil durum ekonomisinde uygulanacak yeni bir taktik kitabına ihtiyacımız var.”

Önceki Haberler

İklim Finansmanı Hedefi Konusunda Endişe ve Bölünme Derinleşiyor

COP29 başmüzakerecisi Yalchin Rafiyev’in "üç yıllık teknik süreçte ilk kez tartışma için uygulanabilir bir temel"…

14 Kasım 2024

COP29’a Katılan Taliban İklim Finansmanından Yararlanmak İstiyor

BM iklim müzakerelerine ilk defa heyet gönderen Taliban, Afganistan’ın iklim finansmanından yararlanmasını talep ediyor. Geçimi…

14 Kasım 2024

Dünya 2,7 Derecelik Sıcaklık Artışı Yolunda!

Climate Action Tracker tarafından yapılan analiz, mevcut politikaların devam etmesi durumunda ortalama sıcaklık artışının 2100…

14 Kasım 2024

İklim Finansmanı İçin Yoksul Ülkelere 2030’a Kadar Yılda 1 Trilyon Dolar Gerekiyor

Önde gelen bağımsız ekonomistlerden oluşan bir grubun yaptığı yeni bir çalışma, yoksul ülkelerin, 2030 yılına…

14 Kasım 2024

Türkiye COP28’deki “Felaket Çağrısına” COP29’da Katıldı: Amaç Nükleer Kapasitesini 3 Kat Artırmak

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Bayraktar, Türkiye’nin ilk olarak COP28'te duyurulan nükleer enerji kapasitesini 2050'ye…

14 Kasım 2024

IMF Altın Satarak İklim Krizi Finansmanını Güçlendirebilir

COP29 zirvesinde iklim finansmanı müzakereleri hız kazanırken, yeni bir çalışma, IMF’nin iklimle ilgili felaketlerden zarar…

14 Kasım 2024