COP25’in başlaması ile Danimarka 2030 yılına kadar %70 emisyon azaltımı taahhüdü içeren İklim Yasası’nı 6 Aralık’ta parlamentosundan geçirdi.
Danimarka Parlamentosu’ndaki 10 partiden sekizi, yasal olarak bağlayıcı ulusal İklim Yasası’nın (Climate Act) parlamentodan geçmesi konusunda anlaştı. 2030 yılında -1990 seviyelerine göre- seragazı emisyonlarının %70 azaltımını içeren yasa, Danimarka’nın iklim konusundaki iddialı eylemlerini gösterdiği gibi diğer ülkelere de örnek oluyor.
İklim Yasası mevcut ve gelecekteki iklim bakanları adına, en geç 2050 yılında net-sıfır emisyona ulaşma taahhüdünde bulunuyor. Yasa, Danimarka’nın bütün iklim politikasını revizyondan geçirecek. Ayrıca, Danimarka hükümeti her yıl, ulaşımdan tarıma ve enerjiye bütün sektörlerin karbonsuzlaşması adına somut politikalar içeren İklim Eylem Programları sunacak.
Danimarka İklim, Enerji ve Kamu Hizmetleri Bakanı Dan Jørgensen, “Bilimin çağrısına önem verdik. Neyin mümkün olduğunu değil, neyin gerekli olduğunu hedefledik. Görevimiz ise şimdi gerekli olanı mümkün kılmak. Hukuki açıdan bağlayıcı bir İklim Yasası kapsamındaki hedef ile, Danimarka’nın, diğer ülkelere ilham verebileceğini umuyoruz” dedi.
Bakan Jørgensen, “İklim Yasamızın iklim değişikliğini hem kısa hem de uzun vadede durdurma çabalarımızı yönlendirmesi gerekiyor. Danimarka’daki iklim eyleminin ve bilimin bize gerekli olduğunu söylediklerine dayanarak temellendirilmesini sağladık” dedi.
İklim Krizi Yeni Yaklaşımlar ve Çözümler Gerektiriyor
Emisyonları azaltmak adına hükümet Danimarka’nın politik altyapısını yeniden şekillendiriyor. İlk olarak, büyük politik kararlarda iklim krizinin göz önünde bulunduruluğunu güvence altına almak adına Yeşil Dönüşüm Komitesi kuruldu. Bunun yanısıra, hükümet Danimarka’nın önde gelen 13 özel sektör kurumuyla işbirliği sağladı.
Uluslararası İklim Politikalarında Daha İddialı Hedefler Gerekiyor
COP25 başlamadan önce Birleşmiş Millet Çevre Programı (UNEP) Emisyon Açığı Raporu’nu yayımladı. Rapor, Paris Anlaşması’nın tüm mevcut koşulsuz taahhütleri yerine getirilse bile, sıcaklıkların 3,2 derece artarak, daha geniş ve daha tahrip edici iklim etkilerine yol açacağını ortaya koyuyor. Rapor, 2020 ile 2030 yılları arasında küresel seragazı emisyonlarında her yıl %7,6’lık azaltım yapılmadığı takdirde Paris Anlaşması’nın 1,5 derece hedefini gerçekleştirme fırsatının kaçacağı uyarısında bulunuyor.
Bakan, “Acilen iklim eylemini hızlandırmalıyız. Gelecek yıl düzenlenecek COP26’daki Ulusal Katkı Beyanları (NDC) geleceğimiz için bir önemli bir sınav olacak. Eğer gerçek bir ilerleme kaydedemezsek, dünyayı çevre felaketine sürükleyeceğiz. Bu nedenle, COP25’teki müzakerelerin, 2020’de önemli ölçüde daha güçlü olan iklim hedeflerini belirlemek için bir sıçrama tahtası olması gerekiyor” dedi.
Danimarka’nın İklim Yasasının İlkeleri:
Temel İlkeler:
– İklim Yasası, Danimarka’nın karbon emisyonlarını 2030 yılına kadar 1990 seviyelerine kıyasla %70 azaltacağını, 2050 yılına kadar ise sıfırlayacağını taahhüt ediyor.
– İklim Yasası yasal olarak bağlayıcı nitelikte.
– Emisyonlar, BM kuralları uyarınca hesaplanacak.
Önemli Hedefler:
– İklim Yasası, kilometre taşı niteliğinde hedefler belirleyecek bir mekanizma içeriyor.
– Hükümet her beş yılda bir, 10 yıllık bir perspektifle yasal olarak bağlayıcı bir hedef belirleyecek.
– Hükümetin 2020’deki İklim Eylem Planı sırasında, 2025 için gösterge niteliğinde bir hedef belirlenecek.
– Bu hedefler Danimarka yasalarınca uygulanacak.
Yıllık İklim Eylemi Programları
– Danimarka hükümeti; enerji, ulaşım, enerji verimliliği, arazi kullanımı değişimi ve ormancılık gibi sektörlerde emisyon azaltımını sağlayacak somut politikaların taslağını hazırlayacak yıllık İklim Eylemi Planları geliştirecek.
Danimarka İklim Değişikliği Konseyi (Klimarådet)
– Danimarka İklim Değişikliği Konseyi, İklim Eylem Planındaki girişimlerin emisyonları azaltmak için yeterli olup olmadığına ilişkin profesyonel değerlendirmesini sunacak.
– Konsey, iklim girişimleri hakkında önerilerde bulunuyor. Konseyin bütçesi ise, yıllık bütçe ile birlikte eski bütçeye nazaran iki katından fazla artacak. Konseyin siyasi bağımsızlığı, kendi başkanını ve üyelerini seçebilme hakkına kavuşması nedeniyle güçlendi.
Küresel Raporlama ve Strateji
– İklim Yasası, hükümetin, Danimarka’nın uluslararası nakliye ve havacılık ile ilgili olan emisyonları da dahil olmak üzere uluslararası emisyonlar üzerindeki etkisini ayrı ayrı rapor etmesini taahhüt ediyor. Ayrıca, yenilenebilir kaynaklardan üretilen elektriğin azalması ve Danimarka’nın aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 15 ülke ile ikili enerji işbirliğinin etkileri de dikkate alınacak. Son olarak yasa ile tüketimin etkilerine ışık tutulacak.
