Azerbaycan’ın başkenti Bakü’nün ev sahipliğinde 11 Kasım’da başlayacak COP29, yoğun bir gündeme sahne olacak. Zirvede ülkelerin Paris İklim Anlaşması’ndaki taahhütlerinde gelinen son durum, seragazı emisyonlarının azaltımlarına dair yeni taahhütler ile “iklim finansmanı” konularının en çok merak edilen başlıklar olması bekleniyor…
29. Taraflar Konferansı, bilinen adıyla COP29, Azerbaycan’ın başkenti Bakü şehrinde 11-22 Kasım 2024 tarihleri arasında gerçekleşecek. İklim değişikliği ile mücadele ve seragazı salımlarını azaltma amacıyla Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’ne taraf ülkelerin katılımıyla gerçekleşecek zirvenin iki haftalık takvimi ile tematik günleri belli oldu.
Açıklanan takvime ilaveten düzenlenecek etkinlikler bir süre sonra açıklanacak. Mevcut takvime göre 11 Kasım günü COP29’un resmi açılışı gerçekleşecek. Azerbaycan, COP Başkanlığı’nı resmen devralacak ve alt organların 61. toplantısı, Uygulana Alt Organı (SBI) ve Bilimsel ve Teknolojik Danışmanlık Alt Organı (SBSTA) başkanları tarafından yönetilecek. COP29’ün açıklanan takvimi ise şöyle devam edecek:
12-13 Kasım: Dünya Liderleri İklim Eylemi Zirvesi
Odak: Dünya liderleri bir araya gelerek, Paris Anlaşması’nda alınan kararlara yönelik nasıl ilerleme kaydettiklerine dair ulusal açıklamalarda bulunacak. Bu zirve sırasında, COP29 Planı’nın iki temel sütunu etrafında konsensüs ve ivme oluşturulması hedeflenecek; tüm paydaşlara, iklim eylemi için net bir siyasi irade olduğunun gösterilmesi amaçlanacak.
Kilit Anlar: Yüksek düzeyde temaslar gerçekleştirilecek. Bu temaslar, azaltım ve uyum için Ulusal Katkı Beyanları (NDC’ler), Ulusal Uyum Planları (NAP’ler) ve uzun vadeli düşük seragazı emisyonu geliştirme stratejileri aracılığıyla taahhütlerin artırılması, NDC’ler ve diğer uygulama ve destek araçları ile eylemin sağlanması ve “kayıp – zarar” gibi önemli konuları kapsayacak. Ayrıca, ABD ve Çin ile birlikte metan ve karbondioksit dışı diğer seragazları zirvesi düzenlenecek.
14 Kasım: Finans, Yatırım ve Ticaret
Odak: İklim hedeflerine ulaşmak amacıyla iklim finansmanını kolektif olarak artırmanın ve aynı zamanda ticareti “yeşillendirme”nin gerekliliğinden yola çıkılarak, çevresel ürünlerin ve düşük karbon teknolojilerinin teşvik edilmesi amaçlanacak. Sürdürülebilir işlerin yaratılabilmesi ve Küresel Güney ülkelerinin uzun vadeli iklim hedeflerini uygulamak için gerekli yatırımlara ve teknolojilere erişimini sağlayabilmesi masada olacak.
Kilit Anlar: İklim Finansmanı, Yatırım ve Ticaret için Bakü İnisiyatifi (BICFIT) hakkında yüksek düzeyli bir toplantı düzenlenecek. Ayrıca, İklim Finansmanı Eylem Fonu başlatılacak, ikinci İş Dünyası, Yatırım ve Hayırseverlik Platformu tanıtılaacak ve içinde istihdam ve gerekli becerilerin de bulunduğu, adil geçiş için yatırımları teşvik etme konulu yüksek düzeyli bir diyalog gerçekleşecek.
15 Kasım: Enerji / Barış, Yardım ve İyileşme
Odak: Seragazı emisyonlarına en büyük katkı sunan enerji, küresel iklim eylemi için öncelikli bir konu. Etkinlik, İlk Küresel Durum Değerlendirmesi’nin sonuçları üzerinden, COP29 paydaşlarının bir araya gelip kolektif ilerleme kaydedebileceği bir alan sunacak. İklim ve barış derin bir şekilde birbirine bağlı olduğu için iklim olayları ve çatışmalar, insan güvencesizliğine ve zorunlu göçlere neden olabiliyor. Bu durum da özellikle gelişmekte olan ve düşük gelirli ülkelerdeki savunmasız grupları etkiliyor.
Kilit Anlar: Yeşil Enerji Bölgeleri ve Koridorları, Enerji Depolama ve Şebekeler ile Hidrojen konularında yüksek düzeyli bir toplantı düzenlenecek ve ilgili “COP29 Taahhütleri ve Deklarasyonları” üzerine çalışılacak. Ayrıca, COP29 İklim ve Barış İnisiyatifi için, diğerleriyle birlikte, iklim eylemi için aciliyet konusunda ortak bir çağrı yapmak üzere eş liderler grubuyla birlikte yüksek düzeyli bir etkinlik gerçekleşecek.
16 Kasım: Bilim, Teknoloji ve Yenilik / Dijitalleşme
Odak: Dijital teknolojilerin iklim eylemini desteklemede önemli bir rolü bulunuyor. Ancak bir yandan da bu durum enerji tüketimine ve elektronik atıklara da katkıda bulunuyor. İlk kez düzenlenecek Dijitalleşme Günü, teknolojilerin faydalarından yararlanırken çevresel etkilerini azaltan sürdürülebilir bir dijital dönüşüm için ortak eylemi teşvik etmeye çalışacak.
Kilit Anlar: İklim eylemi için dijitalleşmenin rolü üzerine yüksek düzeyli bir yuvarlak masa toplantısı düzenlenecek ve buna ilişkin bir “deklarasyon” sunulacak.
17 Kasım: Dinlenme Günü; Tematik Programlama Yok
Alt Organların 61. toplantısı sona erecek ve Azerbaycan COP29 Başkanlığı, Paris Anlaşması Taraflar Toplantısı’nın 6. Konferansı’nı (CMA 6) yönetmek için hazırlık yapacak.
18 Kasım: İnsani Gelişim / Çocuklar ve Gençlik / Sağlık / Eğitim
Odak: İklim değişikliği, özellikle gençlerin daha sağlıklı, daha iyi eğitimli ve yeterli becerilere sahip bireylerle desteklenmiş bir toplum yaklaşımını gerektiriyor. İlk kez düzenlenecek İnsani Gelişim Günü, iklim değişikliğini insani gelişim, gençlik, sağlık ve eğitimin birbirine bağlı meseleleri olarak ele alacak, aynı zamanda her tematik konuyu ayrı bir öncelik olarak destekleyecek.
Kilit Anlar: İnsani gelişime, sağlığa ve istihdama yatırım yapma üzerine bir dizi yüksek düzeyli toplantı ve etkinlik düzenlenecek. Bu etkinliklerde İklim Dayanıklılığı için İnsan Gelişimi Bakü İnisiyatifi başlatılacak.
19 Kasım: Gıda, Su ve Tarım
Odak: Küresel ısınma bir yandan su döngüsünü bozarken bir yandan da küresel çapta insanların gıda güvenliğini tehdit ediyor. COP29’da, tüm paydaşlar bir araya gelerek bu başlıklar üzerindeki ilerlemeleri artırma olanağına sahipler. Dolayısıyla iklim ile tarım meselelerinde uyumlu ve kolektif eyleme geçme taahhüdünde bulunabilirler.
Kilit Anlar: Çiftçiler için Bakü Harmoniya İklim İnisiyatifi’ni başlatmak üzere bir dizi yüksek düzeyli toplantı ve etkinlik düzenlenecek. Ayrıca organik atıklardan metan azaltımı üzerine bir başka yüksek düzeyli toplantı gerçekleştirilerek buna ilişkin “deklarasyon” yayımlanacak.
20 Kasım: Kentleşme / Ulaşım / Turizm
Odak: İklim değişikliği ile ilgili zorlukların şehir ortamlarında ele alınması, yerel, bölgesel ve küresel düzeyde tüm sektörler ve seviyeler arasında daha büyük bir katılıma ihtiyaç duyuyor. Ayrıca, ulaşımın iklim gündemindeki rolü de ilgili bir öncelik olarak ele alınacak. Ayrıca, sektörün nasıl etkilendiğine ve nasıl katkıda bulunabileceğine daha fazla dikkat çekmek için COP29 kapsamında ilk defa “Turizm Günü” düzenlenecek.
Kilit Anlar: Kentleşme üzerine yüksek düzeyli bir toplantı düzenlenecek ve yeşil inşaat, ulaşım ve altyapı, doğa, sağlık ve şehirlerde dayanıklılık ile kentsel iklim eyleminin finansmanı konularında yüksek düzeyli yuvarlak masa toplantıları yapılacak. COP29 Dayanıklı ve Sağlıklı Şehirler Deklarasyonu üzerine çalışılacak. Ayrıca, turizm üzerine yüksek düzeyli bir toplantı düzenlenerek Turizmde Artan Eylem Üzerine COP29 Deklarasyonu yayımlanacak.
21 Kasım: Yerli Halklar / Cinsiyet Eşitliği / Doğa ve Biyoçeşitlilik / Okyanuslar ve Kıyı Alanları
Odak: Yerli halklar, halihazırda Dünya üzerindeki biyoçeşitliliğinin %80’ini ve sağlam durumdaki orman alanlarının %36’sını koruyor. Ayrıca kadınların liderliğindeki iklim eylemi ve doğa temelli çözümler, iklim azaltımı ve uyumu için dönüştürücü yollar ortaya koyuyor. Su da hem insan topluluklarının hem de doğa ve biyoçeşitliliğin refahı için de hayati öneme sahip.
Kilit Anlar: Toplumsal cinsiyet eşitliği meselesinde şeffaflık üzerine yüksek düzeyli bir etkinlik düzenlenecek ve iklim eylemi için Su Üzerine COP29 Deklarasyonu’nu ortaya koymak amacıyla, su üzerine yüksek düzeyli bir toplantı gerçekleştirilecek.
22 Kasım: Nihai Müzakereler
Tarafların müzakerelerin son aşamalarına odaklanabilmesi için tematik program yapılmayacak.
