COP29 Başkanlığı, İklim Eylemlerine Yönelik İnisiyatifleri Duyurdu

COP29 Başkanlığı, iklim eylemini hızlandırmak ve resmi müzakere gündemini tamamlamak amacıyla “Eylem Gündemi” çerçevesinde oluşturulan “COP29 Başkanlığı İnisiyatifleri”ni açıkladı.

COP29 Başkanı Mukhtar Babayev, taraflı tarafsız tüm paydaşlara hitaben yazdığı bir mektupta, paketin detaylarını ve küresel paydaşların COP29 Başkanlığı’nın daha yüksek hedefler belirlemesinde ve eyleme geçmesinde nasıl katkıda bulunabileceğine yönelik açıklamalar yaptı.

Eylem Gündemi, dünyanın en acil iklim sorunlarıyla yüzleşirken bazı önceliklere ışık tutuyor ve geniş bir aktör yelpazesinin bir araya gelmesi amacıyla bir merkez olma amacı taşıyor. Ayrıca, COP’un Kafkasya’da ilk kez düzenlenmesi nedeniyle Azerbaycan’ın iklim değişikliğiyle mücadeledeki katkılarını yansıtıyor.

COP29 Başkanlığı, enerji, finans, tarım, şehirler, insani gelişim ve iklim-barış bağlantısı gibi bir dizi ana önceliği kapsayan bir çaba ortaya koyuyor. Bu inisiyatiflerden özellikle, İklim Finansmanı, Yatırım ve Ticaret Üzerine Bakü İnisiyatifi (BICFIT), İklim Dayanıklılığı İçin İnsan Gelişimi Üzerine Bakü İnisiyatifi ve Dayanıklı ve Sağlıklı Şehirler İçin Çok Sektörlü Eylem Yolları (MAP) gibi birçok girişim, kesişen sektörler arası sinerjileri entegre ederek ele alıyor.

COP29 taahhütleri ve deklarasyonlarında, hükümetler ve sivil toplum kuruluşları, iklim krizine karşı nasıl daha fazla hedef belirleyeceklerine dair ilkeler ve yollar üzerinde fikir birliğine varmak için bir araya gelecek. COP29 Başkanlığı, taslak metinlerini, inceleme ve geri bildirim sağlamak amacıyla tüm taraflar ve paydaşlar için paylaşacak ve bu paylaşım şeffaf ve kapsayıcı bir yaklaşımının göstergesi olacak. Ardından, metinleri nihai hale getirerek COP29 web sitesinde yayımlayacak. Bu inisiyatiflerin başlatılmasıyla COP29 Başkanlığı, COP29 öncesinde, sırasında ve sonrasında eyleme geçilebilmesini sağlamak amacıyla çeşitli platformlar, ortaklıklar ve programlar oluşturuyor. İklim eyleminin çok önemli bir aracı olarak finans, COP29 Başkanlığı’nın vizyonunun merkezinde yer alıyor. Bu nedenle inisiyatifler, uygulama araçlarını sunma konusunda özel bir vurgu ile tasarlandı.

COP29 Eylem Gündemi, COP29 Başkanlığı’nın küresel çapta ortaklarıyla, Birleşmiş Milletler (BM) COP29 Görev Gücü ve onun üye ajanslarıyla, uluslararası organizasyonlarla, çok taraflı kuruluşlarla, ulusal hükümetlerle ve devlet dışı aktörlerle işbirliği içinde geliştirildi.

COP29 Eylem Gündemi’nin tanıtımında Mukhtar Babayev şunları söyledi: “Azerbaycan, COP29’u düzenleme konusunda, küresel topluluğun bize duyduğu güvenle onurlandırıldı. Ancak biz yalnızca tek bir ülkeyiz ve iklim krizini tek başımıza çözemeyiz. Her aktöre ilham vermek ve kararlılık ile mümkün olanı göstermek istiyoruz. Bireysel katkıların değerini asla küçümsemiyoruz. Bu devasa zorluk karşısında her eylemin önemli olduğunu hatırlatmak istiyoruz.”

COP29 BM Yüksek Düzey İklim Şampiyonu Nigar Arpadarai ise “Artık iklim paydaşlarının tamamının iklim eylemi konusunda katılım göstermesi, sesini yükseltmesi ve harekete geçmesi zamanı. Hedeflerimize ulaşmak için herkesin üzerine düşeni yapması gerekiyor. Bu da size COP29’da önemli bir rol oynama şansı veriyor” dedi.

COP29 Başkanlığı İnisiyatifleri ve Sonuçlarının Özeti:

İklim Finansmanı Eylem Fonu (CFAF): Fosil yakıt üreten ülkelerden ve şirketlerden gönüllü katkılarla finanse edilen bir fon. Kamu ve özel sektörün azaltım, uyum ve araştırma-geliştirme alanlarında harekete geçmesini sağlamak için oluşturuldu. Fon ayrıca, gelişmekte olan ülkelerde afetlerin sonuçlarını hızlı bir şekilde ele almak amacıyla kolaylıklar sunan hibe temelli finansman imkânları da sağlayacak.

Bakü İnisiyatifi İklim Finansmanı, Yatırım ve Ticaret (BICFIT): İklim finansmanı, yatırım ve ticaret bağlantısına odaklanan bir inisiyatif. Yeşil çeşitliliği teşvik eden yatırımları desteklemek, politika geliştirmek ve diyalog yoluyla uzmanlık paylaşımını sağlamak için bir platform sağlıyor.

COP29 Yeşil Enerji Bölgeleri ve Koridorları Taahhüdü: Yeşil enerji bölgeleri ve koridorlarına yönelik bir taahhüt. Yatırımları teşvik etmek, ekonomik büyümeyi canlandırmak, altyapıyı geliştirmek, modernize etmek ve genişletmek gibi hedeflerin yanı sıra bölgesel işbirliğini artırmayı planlıyor.

COP29 Küresel Enerji Depolama ve Şebekeler Taahhüdü: 2022 seviyelerine göre enerji depolama kapasitesini 6 katına çıkararak 2030’a kadar 1,500 gigavat’lık kapasiteye ulaşmayı amaçlıyor. Enerji şebekelerini iyileştirmek için de, destekçiler, 2040 yılına kadar 80 milyon kilometreden fazla şebeke eklemek veya yenilemek amacıyla önemli yatırımlar yapmayı taahhüt edecek.

COP29 Hidrojen Deklarasyonu: Temiz hidrojen ve türevleri için küresel pazar potansiyelini açığa çıkarmak amacıyla kamu ve özel sektör düzenleyici olacak. Bu ayrıca teknolojik, finansal ve standartlaşma engellerini ele alarak, ilkeler ve önceliklerle yönlendiren bir deklarasyon olacak.

COP Ateşkesi Çağrısı: Barışın ve iklim eyleminin önemini vurgulamayı amaçlayan, “Olimpiyat Ateşkesi” modelinde bir COP Ateşkesi çağrısı bu. COP29 Barış ve İklim İnisiyatifi, en savunmasızların ihtiyaçlarını mevcut kaynaklarla eşleştirmek ve barış ve iklim bağlantısı kuran çeşitli inisiyatiflerin operasyonel hale getirilmesi için ek eylemler sağlamak amacıyla ortaklarla birlikte yürütülen ayrı bir girişim olacak.

COP29 Yeşil Dijital Eylem Deklarasyonu: Bilgi ve İletişim Teknolojileri sektöründe iklim pozitif dijitalleşmeyi ve emisyon azaltımlarını hızlandırmak, yeşil dijital teknolojilerin erişilebilirliğini artırmayı amaçlayan bir deklarasyon.

İklim Dayanıklılığı İçin Bakü İnsani Gelişim İnisiyatifi: Sağlık ve refah alanlarında, eğitimi, becerileri, özellikle çocuklar ve gençler için yatırımı artırmayı, COP’tan COP’a süreklilik sağlamayı ve çevresel okuryazarlığı artırmayı hedefleyen bir inisiyatif.

Çiftçiler İçin Bakü Harmoniya İklim İnisiyatifi: Tarım alanında deneyim paylaşımını, ortak güçleri ve eksiklikleri belirlemeyi, finansmanı kolaylaştırmayı ve işbirliğini teşvik etmeyi amaçlayan inisiyatifleri, koalisyonları ve ağları bir araya getirecek bir platform.

Organik Atıklardan Metan Azaltımına Yönelik COP29 Deklarasyonu: Atık ve gıda sistemlerinde metanı azaltmak için nicel hedeflerle Ulusal Katkı Beyanları’nda (NDC’ler) 1,5 derece ile uyumlu atık sektörü taahhütleri üzerinde çalışmayı amaçlayan bir deklarasyon.

Dayanıklı ve Sağlıklı Kentler için COP29 Çok Sektörlü Eylem Yolları (MAP) Deklarasyonu:Kentlerdeki iklim sorunlarını ele almak için çok sektörlü işbirliğini artırmayı ve kentsel iklim çabalarında tutarlılık sağlamak amacıyla iklim finansmanını harekete geçirmeyi hedefleyen bir inisiyatif.

Turizmde Güçlendirilmiş Eyleme Yönelik COP29 Deklarasyonu: Turizm sektöründe sürdürülebilir uygulamaları teşvik etmek, emisyonları azaltmak ve sektörün dayanıklılığını artırmak için NDC’lerde sektörel hedefler belirlemeyi amaçlayan bir deklarasyon. Ayrıca, sektörde şeffaflığı artırmak ve turizmde sürdürülebilir gıda sistemleri için çerçeveler sağlamak gibi sonuçlara sahip ilave bir inisiyatif olacak.

İklim Eylemi İçin COP29 Su Deklarasyonu: İklim değişikliğinin su havzaları ve suya bağlı ekosistemler üzerindeki nedenleri ve etkileriyle mücadele amacıyla, paydaşlara entegre yaklaşımlar benimsemeleri konusunda çağrıda bulunan bir deklarasyon. Suyla ilgili azaltım ve uyum önlemlerinin ulusal iklim politikalarına, NDC’lere ve Ulusal Adaptasyon Planları’na (NAPS) entegrasyonunu teşvik etmek hedeflenecek. Bu deklarasyon, COP’tan COP’a sürekliliği ve tutarlılığı artırmak amacıyla “Su İçin Bakü Diyaloğu”nu başlatacak.

Bakü Küresel İklim Şeffaflık Platformu (BTP): Gelişmekte olan ülke taraflarını, “2 yıllık şeffaflık raporları” hazırlamaları ve sunmaları süreçlerinde desteklemek, tüm taraflar arasında gelişmiş şeffaflık çerçevesine dair işbirliği ve bilgi alışverişini teşvik etmek ve ihtiyaç duyulan yerlerde kapasite geliştirme kaynaklarını daha iyi harekete geçirmek için kurulan bir platform.