COP28’te Sağlık ve İklim Krizi Bağlantısı İlk Kez Derinlemesine Ele Alınacak

COP28 Başkanı Sultan Al Jaber, Kasım ayında Dubai’de gerçekleşecek zirvenin sağlık konusuna bir gün ayıracağını söyledi.

Bir sonraki BM iklim zirvesinde, iklim krizinin sağlık üzerindeki sonuçlarını vurgulamak adına sağlık bakanları bir araya gelecek ve böylece bu zirvede bu konu ilk kez derinlemesine ele alınacak.

Önümüzdeki Kasım Dubai’de gerçekleşecek olan COP28’in Başkanı Sultan Al Jaber, “Sağlığa bir gün ayıran, sağlık ve iklim bakanlığına ev sahipliği yapan ilk COP olacağız. Ayrıca, küresel iklim direncini sağlamak, gıda sistemlerini dönüştürmek, orman arazi kullanımını ve su yönetimini geliştirmek için uyum tanımımızı genişletmemiz gerekiyor” dedi.

İklim krizinin, halihazırda aşırı gergin olan küresel sağlık sistemlerine daha fazla yük getirmesi muhtemel. Doktorlar; sıcak hava dalgaları, sel ve kuraklık gibi iklim felaketlerinin sonuçlarıyla uğraşmanın yanı sıra, artan sıcaklıklardan dolayı hastalar üzerinde meydana gelen stresle de karşı karşıya kalacak. Bunun yanı sıra yükselen sıcaklıklar, sivrisinekler gibi hastalık vektörlerinin daha fazla yayılmasına olanak tanıyacak.

Al Jaber, 2015 Paris Anlaşması’nın hedeflerini gerçekleştirmek için COP28’i kullanacağına söz verdi.

COP28’de ülkeler, küresel stok sayımı olarak bilinen bir süreç ile Paris’ten beri ilk kez resmi olarak ilerlemeyi değerlendirecekler. Sayım büyük ihtimalle, çoğu ülkenin bilimsel tavsiyeler doğrultusunda küresel sıcaklık artışını 1,5 derece ile sınırlamak adına seragazlarında uygulaması gereken kesintilerde oldukça geride kaldığını gösterecek.

Al Jaber, şunları söyledi: “En son Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) raporu, yoldan saptığımızı açıkça ortaya koydu. Bu, tam bir dürüstlükle yüzleşmemiz gereken bir an. Yükselen deniz seviyelerinden başarısız hasatlara, buradan gıda, su ve enerji güvenliğine dek birçok farklı alanda etkileri şimdiden görüyoruz. Herkes etkileniyor, iklim değişikliğine en az yol açan Küresel Güney’deki en savunmasız topluluklar bundan en çok etkilenenler.”

Al Jaber, bu yılın başlarında COP28’deki görevini üstlendiğinden beri sert eleştirilerle karşılaştı. Kendisi; BAE ulusal petrol şirketi Adnoc’un CEO’su, Masdar Yenilenebilir Enerji Şirketinin kurucusu ve BAE İleri Teknoloji Bakanı’dır. Al Jaber’in CEO’su olduğu Adnoc, dünyanın en büyük ulusal petrol şirketlerinden biri.

Birçok iklim savunucusu, Al Jaber’in ikili rolünü ve BAE’nin sondaj faaliyetlerine devam etme planlarını eleştirdi.

Al Jaber zengin ülkelerin, on yıldan uzun bir süre önce vaat etmiş oldukları yoksul ülkelere yılda 100 milyar dolarlık iklim finansmanını sağladıklarını ispatlayarak COP28’e gelmeleri gerektiğini söyledi. Devam eden başarısızlıklarının “ilerlemeyi durdurmak” olduğunu da ekledi.

Hak savunucularına göre, iklim adaletinin kilit konusu olan iklim krizinden en çok etkilenen ancak buna neden olmak için en az şeyi yapmış olan yoksul ve savunmasız ülkelere odaklanmak, COP28’in ve öncesindeki müzakerelerin merkezinde yer almalı.

Climate Action Network’ten Küresel Siyasi Strateji Başkanı Harjeet Singh; “Fosil yakıtın aşamalı olarak kaldırılmasıyla ilgili bir anlaşmanın merkezine hakkaniyet ve adalet yerleştirilmedikçe, soruna kimin neden olduğunu bildiğimiz için, herhangi bir ilgi göstermeyeceğiz. Kimin en büyük sorumluluğa sahip olduğunu biliyoruz ve zengin ülkelerin rollerini oynaması gereken yer burası. Adil geçişte iklim eyleminin kâr marjları konuşulamaz” dedi.

IPCC’nin dönüm noktası niteliğindeki raporunun son bölümü Mart ayında yayımlandı. Raporun yayımlanmasından bu yana atmosferden karbondioksiti çıkarabilecek teknolojilerin kullanılıp kullanılmayacağına dair hararetli tartışmalar yaşanıyor.

Germanwatch’ın Uluslararası İklim Politikası Lideri Petter Lyden, emisyonları azaltmanın yerine karbondioksiti yakalayıp, depolamak için teknolojilere güven konusunda uyarıda bulundu. “CCS ve CCU (karbon yakalama ve depolama/kullanma) kullanımıyla fosil yakıtların kullanımını uzatamayız ve bunu açıklığa kavuşturmamız gerekiyor. Emisyonlardan kaçınılmasının çok zor olduğu bazı sektörlerde bunlara ihtiyaç olabilir” dedi.